Ngộ độc thực phẩm còn có tên thông dụng là ngộ độc thức ăn hay trúng thực là các một tình trạng bệnh lý xuất hiện sau khi ăn, uống và cũng là tình trạng một người bị trúng độc, ngộ độc do ăn, uống phải những loại thực phẩm nhiễm khuẩn, nhiễm độc hoặc có chứa chất gây ngộ độc hoặc thức ăn bị biến chất, ôi thiu, có chất bảo quản, phụ gia,...Nó cũng có thể được hiểu là là bệnh truyền qua thực phẩm, là hậu quả của việc ăn thực phẩm bị ô nhiễm. Cách phòng ngộ độc: chọn thực phẩm tươi sạch, rõ nguồn gốc, xuất xứ. Thực hiện ăn chín, uống chín, đảm bảo hợp vệ sinh trong quá trình chế biến thức ăn. Không ăn thức ăn đã quá hạn, thức ăn ôi thiu, biến chất.

Ngộ độc nấm độc thường xảy ra vào mùa xuân, hè, thường do người dân tự hái và ăn các loại nấm mọc hoang dại, chưa rõ nguồn gốc. Trên cả nước đã có nhiều vụ ngộ độc mỗi năm ở các khu vực rừng núi do người dân ăn phải nấm độc. Ngộ độc nấm độc nếu phát hiện sớm, được hồi sức thích hợp thì bệnh nhân sẽ hồi phục hoàn toàn và không mắc những di chứng về sau.Trường hợp ngộ độc nặng và phát hiện muộn sẽ có nguy cơ tử vong rất cao. Cách phòng ngộ độc: không hái và ăn những loại nấm có màu sắc sặc sỡ, những loại nấm mọc hoang dại, nấm chưa rõ nguồn gốc. Khi lỡ ăn nhầm nấm độc, cần đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời.

Các bộ phận như da, dưới da, trứng, gan, ruột của cóc rất độc do có chứa chất độc là bufotalin, bufotonin, bufotenin và một số chất hữu cơ khác. Những chất độc này gây rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp, ngừng tim, ức chế hô hấp và gây tử vong nhanh chóng trong một số trường hợp nặng. Nếu chế biến không kỹ, chất độc sẽ dính vào thịt cóc và gây ngộ độc cho người dùng.
Cách phòng ngộ độc: không ăn thịt cóc hoặc khi ăn cần chế biến kỹ càng, tránh để các chất độc trong các bộ phận dính vào thịt cóc.

Một người ăn thịt cá nóc sẽ có nguy cơ ngộ độc do nhiễm phải chất độc có trong thịt cá nóc là tetrodotoxin. Tetrodotoxin là một chất độc mạnh có thể dẫn đến trụy tim mạch, suy hô hấp và tử vong. Chất độc này có chứa trong trứng, ruột, gan, tinh hoàn của cá nóc. Ngộ độc cá nóc có tỷ lệ tử vong cao với khoảng 60%. Ở nước ta, ngộ độc cá nóc thường gặp ở các tỉnh miền Trung như Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Phú Yên.
Cách phòng ngộ độc: không ăn thịt cá nóc, không làm khô cá nóc, không làm chả cá nóc. Khi ăn phải cá nghi là cá nóc, cần gây nôn và đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Trong vỏ củ khoai mì có một heterozit bị thủy phân trong nước thành acid xyanhydric là chất gây ngộ độc. Một công trình nghiên cứu của bác sĩ Bạch Văn Cam - Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM và bác sĩ Nguyễn Thị Kim Thoa cho thấy, ngộ độc khoai mì là một trong những nguyên nhân gây tử vong ở trẻ em. Tai nạn này chiếm 10% trong số các vụ ngộ độc thức ăn, với tỷ lệ tử vong là 16,7%, cao nhất trong các loại hình ngộ độc thức ăn.
Cách phòng ngộ độc: chọn loại khoai mì ít độc để trồng. Khoai mì sau khi đào lên cần chế biến ngay, trước khi chế biến cần lột hết vỏ khoai rồi ngâm vào nước. Khi luộc nên mở nắp nhiều lần để chất độc bay hơi bớt. Theo dõi trẻ em, tránh để trẻ tự đào khoai mì ăn.

Ngộ độc rượu thường do uống quá nhiều, quá nhanh rượu ethanol hoặc uống nhầm rượu methanol. Tình trạng ngộ độc có thể dẫn đến suy hô hấp, suy tuần hoàn, hạ đường huyết, hôn mê và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Các triệu chứng của ngộ độc rượu bao gồm chi giác lẫn lộn, nôn mửa, co giật, thở chậm, da xanh, hạ thân nhiệt,…
Cách phòng ngộ độc: uống rượu với lượng vừa phải, uống từ từ, không nên uống nhanh quá. Cần phân biệt rượu methanol và ethanol để tránh nhầm lẫn khi uống.

Ngộ độc thuốc trừ sâu xảy ra do uống nhầm hoặc uống để tự tử, đôi khi qua da hoặc qua đường hô hấp do người sử dụng không có công cụ bảo hộ lao động. Ở nước ta, thường gặp ngộ độc loại thuốc trừ sâu nhóm kháng men Cholinesterase, gây ra các triệu chứng điển hình như đau đầu, nhìn mờ, khó thở, vã mồ hôi, nôn mửa, tăng tiết nước bọt, nước mắt, yếu liệt cơ. Nếu ngộ độc nặng sẽ nhanh chóng suy hô hấp, suy tuần hoàn và tử vong.
Cách phòng ngộ độc: để thuốc trừ sâu xa tầm tay của trẻ em, không đựng thuốc trong những chai nước uống để tránh nhầm lẫn. Khi phun thuốc phải có công cụ bảo hộ lao động.

Thuốc diệt chuột gồm có nhiều loại, được trộn vào thức ăn để bẫy chuột và được gọi chung là bả chuột. Người bị ngộ độc do uống nhầm, ăn nhầm thức ăn có chứa bả chuột hoặc uống để tự tử. Triệu chứng ngộ độc bao gồm co giật, rối loạn nhịp tim, suy tuần hoàn, suy hô hấp, xuất huyết,… và có thể tử vong.
Cách phòng ngộ độc: không sử dụng bả chuột hoặc khi sử dụng phải để xa tầm tay của trẻ em, người già. Khi lỡ ăn nhầm thức ăn có dính thuốc diệt chuột cần đến cơ sở y tế ngay để được chữa trị kịp thời.

Hiện nay, tình hình sử dụng chất ma túy ở nước ta diễn biến ngày càng phức tạp, số người nghiện ma túy tăng lên nên số trường hợp ngộ độc ma túy cũng có xu hướng tăng. Ngộ độc ma túy xảy ra khi sử dụng quá liều chất ma túy hoặc sử dụng lượng ít ở đối tượng nhạy cảm. Tùy theo loại chất ngộ độc mà cơ thể sẽ xuất hiện các triệu chứng đặc trưng khác nhau. Một vài triệu chứng chung của ngộ độc chất ma túy gồm có rối loạn tri giác, co giật, thở yếu, suy tuần hoàn, suy hô hấp, hôn mê.
Cách phòng ngộ độc: không sử dụng chất ma túy dưới bất kỳ hình thức nào.

Paracetamol là một loại thuốc tây có tác dụng giảm đau, hạ sốt. Người bị ngộ độc paracetamol thường do uống quá liều hoặc uống với mục đích tự tử. Paracetamol được chuyển hoá ở gan. Liều cao gây độc cho gan do sản xuất ra các hóa chất trung gian ở phạm vi các cytochrom P450. Chất độc chủ yếu là N - acetyl - p.benzoquinone imin. Paracetamol còn gây độc cho thận, cơ tim, tuỵ và cơ vân.
Cách phòng ngộ độc: sử dụng thuốc ở liều điều trị, tránh sử dụng liều cao, tốt nhất là nên uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Để thuốc xa tầm tay của trẻ em.