Bài tham khảo số 1
Trần Đức Tiến là một nhà văn viết khá nhiều cho thiếu nhi. Các tác phẩm của ông mang nét tinh tế, hồn nhiên. Truyện Giọt sương đêm đã đem đến cho người đọc cảm nhận như vậy.
Truyện Giọt sương đêm thuộc thể loại truyện đồng thoại, với các nhân vật trong truyện được xây dựng là thế giới loài vật. Nhân vật chính là một ông khách Bọ Dừa tình cờ đi qua xóm trọ Bờ Giậu để xin ngủ nhờ một đêm. Ở đó, Bọ Dừa đã gặp gỡ Thằn Lằn và nhận được lời mời vào nghỉ tạm trong chiếc bình - nhà của Thằn Lằn. Nhưng Bọ Dừa lại bị ám ảnh bởi những cái nhà giam tăm tối, ông đã quyết định ngủ tạm dưới vòm trúc. Bất ngờ, một giọt sương nhằm trúng cổ ông khách khiến Bọ Dừa nhớ đến quê hương. Sáng hôm sau, Thằn Lằn hỏi thăm. Bọ Dừa kể lại chuyện đêm qua rồi từ biệt Thằn Lằn để trở về quê.
Nhà văn đã xây dựng cho người đọc thấy được ở nhân vật của mình những nét đặc điểm của một con người. Bọ Dừa là người từng trải, vị khách đã từng đi qua những ngày tháng mưu sinh vất vả. Ông đã từng sợ hãi đến ám ảnh những khoảnh khắc bị bọn trẻ bắt cóc, bị giam hãm trong những chiếc hộp. Hay như T hằn Lằn thì hiện lên với vẻ lịch sự, nhiệt tình của chủ nhà. Thằn Lằn đã đề nghị cho ở nhờ, hỏi để báo tin và ái ngại trước việc Bọ Dừa không ngủ được. Sau khi từ biệt Bọ Dừa, Thằn Lằn đến báo tin cho cụ giáo Cóc về sự xuất hiện của Bọ Dừa. Đặc biệt là cụ giáo Cóc - đúng với tên gọi của mình đây là một nhân vật có vốn am hiểu sâu rộng, suy nghĩ sâu sắc và thấu đáo. Với cách xây dựng này, truyện trở nên hấp dẫn, thu hút người đọc hơn.
Không chỉ vậy, nhà văn còn xây dựng thế giới trong truyện thật sinh động. Xóm Bờ Giậu hiện lên với những nét đẹp bình dị của làng quê Việt Nam: “Sương rơi lần trong tiếng thở dài của gió. Lá cây xào xạc”; những âm thanh quen thuộc của côn trùng: “Tiếng Tắc Kè khuya khoắt gọi cửa, hay cả tiếng Ốc Sên nhẹ nhàng trườn qua chiếc lá rụng”. Khung cảnh đó, âm thanh đó đã khiến cho nhân vật Bọ Dừa nhớ về quê hương của mình. Đặc biệt nhất là chi tiết “giọt sương” đánh thức trong Bọ Dừa một nỗi niềm tha thiết hướng về cội nguồn. Nhờ giọt sương tình cờ mà nhân vật đã nhận được bài học thấm thía sâu sắc về lòng biết ơn đối với nguồn cội. Nhà văn đã xây dựng thành công nhân vật Bọ Dừa và các tình tiết một cách nhẹ nhàng nhưng thấm thía và để lại cho câu chuyện nhiều dư âm.
Sau khi đọc truyện ngắn Giọt sương đêm, mỗi người đã hiểu được rằng đôi khi cuộc sống bận rộn khiến con người quên đi những điều gần gũi, thân thuộc. Và quê hương luôn là bến đỗ bình yên nhất đối với mỗi người.
