Bài tham khảo số 6
Những câu ca dao về chủ đề tình cảm gia đình chiếm một khối lượng lớn trong kho tàng ca dao, dân ca Việt Nam, thể hiện đời sống tinh thần phong phú, đẹp đẽ của người lao động. Dưới đây là một số câu tiêu biểu nhất:
Công cha như núi ngất trời, nghĩa mẹ như nước biển Đông. Núi cao biển rộng, đảo chín chữ trong lòng!
Buổi chiều, tôi ra đứng ở ngõ sau. Tìm về quê mẹ lòng đau một chiều. Nhìn lên nóc nhà nhớ ông bà vô cùng. Anh em cách xa, Cùng chú bác, cùng một nhà. Yêu nhau như thể tay chân, Anh em hòa hợp, hai thân vui vẻ.
Nội dung của những câu ca dao này thường là lời dặn dò của ông bà, cha mẹ đối với con cháu hoặc là sự thể hiện lòng hiếu thảo của con cháu đối với ông bà, cha mẹ. Nghệ thuật chung là sử dụng những hình ảnh so sánh, ẩn dụ quen thuộc trong ca dao.
Câu đầu tiên khẳng định công ơn sinh thành, dưỡng dục to lớn của cha mẹ đối với con cái và nhắc nhở bổn phận, trách nhiệm báo hiếu của người làm con: Đây là lời ru của bà, của mẹ trên chiếc võng đung đưa giữa trưa hè oi bức hay trong những đêm đông giá rét. Giai điệu của lời ca như thủ thỉ, thiết tha, tình cảm sâu lắng. Những câu hát ru thường gắn với các mối quan hệ gia đình, xã hội. Không có bài hát ru nào trên đời này mà mối quan hệ giữa người nghe và người hát lại gần gũi, ấm áp và thiêng liêng như trong bài hát này.
