Bài văn thuyết minh về đôi dép lốp thời kháng chiến số 8
Lịch sử Việt Nam đã in dấu bao bước hành quân của những anh lính xanh màu áo. Che chở cho các anh là núi rừng bạt ngàn, là bát cơm sẻ chia của nhân dân. Cùng các anh ra chiến trường là khẩu súng “ngửi trời”, là chiếc mũ tai bèo, và là đôi dép lốp cụ Hồ giản dị mà thân thương. Đôi dép lốp nhỏ bé và bình thường ấy lại là chứng nhân cho những năm tháng hào hùng của dân tộc, là hiện hữu cho một thời máu lửa vàng son.
Ở Việt Nam, nhiều thông tin cho rằng dép lốp được Đại tá Hà Văn Lâu sáng tạo ra, tuy nhiên chính Đại tá cũng đã thừa nhận ông lấy nguyên mẫu từ đôi dép mo cau hay ruột xe kéo của những người phu xe cho ý tưởng của mình. Kháng chiến chống Pháp gian lao đã khiến người con yêu nước nảy ra những sáng tạo nhằm chống lại hoàn cảnh khắc nghiệt, tạo ra một loại dép tiện lợi và bền rẻ như vậy. Không chỉ phổ biến trong đời sống hàng ngày và chiến đấu mà đôi dép lốp còn được chính lãnh tụ Hồ Chí Minh sử dụng trong sinh hoạt, thậm chí là trong một số lần ngoại giao. Tấm gương của lãnh đạo khiến cho dép lốp ngày càng được rộng rãi sử dụng và được mọi người gọi với cái tên thân thương: dép cụ Hồ.
Dép lốp là một loại dép đơn giản, làm bằng săm và lốp. Một phần lốp xe ô tô đã qua sử dụng được cắt ra để làm đế dép. Quai dép được cắt từ săm ô tô cũ, hẹp từ một đến một centimet rưỡi, độ dài tùy thuộc vào kích cỡ của dép. Hai quai trước bắt chéo nhau, hai quai sau song song và vắt ngang cổ chân. Các quai được cố định vào dép bằng cách xỏ vào những lỗ đục trên dép, không cần đến bất kì chất kết dính là khác mà chỉ dựa tính co dãn của cao su. Trên đường hành quân, người chiến sĩ không tránh khỏi những chỗ trơn trượt, vì thế mà đế dép lốp cũng được thiết kế thêm những rãnh hình thoi để giảm độ trơn cho dép. Trong những năm 1970-1985, nhân dân ta còn sản xuất dép cao su bằng phương pháp đúc cao su thành đế và quai nhưng vẫn giữ nguyên hình dáng ban đầu.
Được tận dụng từ những nguyên liệu đã qua sử dụng dưới hình thức tái chế nên giá thành của một đôi dép thường rất rẻ. Độ bền của cao su và khả năng thích ứng với mọi loại địa hình cũng là một đặc điểm nổi bật khiến đôi dép lốp được sử dụng rộng rãi. Cùng với đó, khối lượng nhẹ, dễ dàng mang đi bên mình cũng là lợi thế cho hành trang của các chiến sĩ trên những đoạn đường trường hành quân. Bất kể trời nắng hay mưa, trèo đồi hay lội suối, với đôi dép lốp thì chẳng phải lo lắng gì cả, trời nắng thì thoáng mà mưa cũng không sợ bị ướt sũng như giày vải. Dép lốp cũng khắc phục được các nhược điểm về vấn đề vệ sinh của giày, dễ dàng làm sạch dù là bùn đất bám dính. Không chỉ có ý nghĩa cho đời sống sinh hoạt và chiến đấu, đôi dép lốp còn được coi như một món đồ “thời trang” của một thời kì lịch sử. Những năm 1970-1985, một bộ trang phục với mũ cối, quân phục xuân hè dài tay màu xanh lá cây tươi cùng một thắt lưng da và đôi dép cao su là “mốt” của thanh niên Việt Nam.
Đôi dép giản dị nhưng lại là cả một thời kì kháng chiến dội vang của dân tộc. Đôi dép lốp đã nâng đỡ bao đôi chân hành quân, đã đi qua bao miền đau thương của tổ quốc, cùng bao chiến sĩ oanh liệt diệt giặc ngoại xâm. Nó hiện lên như một biểu tượng cho giai đoạn kháng chiến anh dũng của dân tộc, như một hình ảnh gắn liền với anh bộ đội cụ Hồ gần gũi và giản dị. Mặc dù dép lốp không còn phổ biến với đời sống sinh hoạt ngày nay nữa những đôi dép mộc mạc ấy vẫn được bán ở nhiều điểm du lịch như một món quà lưu niệm, vẫn được lưu giữ trong những bảo tàng lịch sử để gợi nhắc mỗi người dân về quá khứ anh dũng và đáng tự hào, về người lãnh đạo vĩ đại của dân tộc với đôi dép lốp giản đơn.
“Còn đôi dép cũ, mòn quai gót
Bác vẫn thường đi giữa thế gian”
Tố Hữu đã viết về đôi dép lốp, viết về Bác với sự kính trọng và đáng mến như thế. Qua bao đổi thay, qua bao sự bào mòn của năm tháng, đôi dép lốp vẫn phảng phất và in dấu trong lịch sử, trong tâm trí của những người con đất Việt, vẫn song hành với lịch sử, với những người chiến sĩ cộng sản trên bước đường cách mạng quang vinh.
