Bài phân tích ý nghĩa nhan đề truyện ngắn "Chí Phèo" số 1
“Chí Phèo” là kiệt tác của văn chương Nam Cao, cũng là thành tựu đặc biệt xuất sắc của văn chương hiện đại. Các tên mà tác phẩm đã từng đặt là “Cái lò gạch cũ", "Đôi lứa xứng đôi", "Chí Phèo”.
Truyện ngắn ban đầu có tên là "Cái lò gạch cũ". Trước hết, có thể nói rằng, hình ảnh cái lò gạch cũ chiếm một vị trí đặc biệt trong tác phẩm. Mở đầu tác phẩm là hình ảnh người ta nhặt được Chí trong cái lò gạch bỏ không và kết thúc tác phẩm khi Chí Phèo vung dao giết Bá Kiến rồi tự sát. Thị Nở trông cảnh đó nhìn xuống bụng và thoáng thấy hiện ra cái lò gạch vắng người qua lại. Như vậy, nhà văn đã tạo ra một kết cấu vòng tròn thể hiện vòng đời luẩn quẩn của những nạn nhân xã hội. Đồng thời cũng thể hiện cái nhìn bi quan, bế tắc trước bi kịch đau đớn tột cùng của người nông dân trước cách mạng tháng Tám.
Năm 1914, nhà xuất bản đã tự đổi ý thành “Đôi lứa xứng đôi”. Bởi vì, phản ứng thực tế lúc bấy giờ văn chương đã trở thành một thứ hàng hóa để đáp ứng thị hiếu của phần đông độc giả và nhà xuất bản đã đổi tên tạo ra một cái tên giật gân để thu hút độc giả. Nhan đề “Đôi lứa xứng đôi” đã thể hiện sự lệch lạc trong tiếp nhận văn chương nghệ thuật của Nam Cao ở một số công chúng độc giả đương thời. Dụng ý nghệ thuật của Nam Cao không hề bôi nhọ những con người nghèo khổ khốn cùng. Khi miêu tả họ với vẻ bên ngoài thô kệch, xấu xí, trái lại ngòi bút của Nam Cao đi sâu vào nhân vật để phát triển và khẳng định bản chất lương thiện, đẹp đẽ ngay cả khi họ mất nhân hình nhân tính, đồng thời đề cao tình người ấm áp.
Đến năm 1946, Nam Cao đã đổi tên thành "Chí Phèo" với những ý nghĩa. Một mặt hướng người đọc vào nhân vật trung tâm của tác phẩm; mặt khác nó thuộc về phong cách nghệ thuật của Nam Cao. Nhân vật Chí Phèo là nhân vật điển hình cho bộ phận người nông dân trước cách mạng bị đẩy vào con đường lưu manh hóa.
