Huyền thoại Mẹ!

Không thể tìm ra một dân tộc thứ hai nào trên địa cầu này có danh hiệu “Mẹ anh hùng” được phong tặng. Cũng không có một đất nước nào dành riêng một ngày kỷ niệm vừa thiêng liêng lại cảm động đến thế, ngày để người ta nhắc nhiều hơn đến Mẹ, cúi đầu thành kính trước Mẹ bởi những cống hiến, hy sinh không nói hết bằng lời…

Sẽ không có gì ngạc nhiên khi các thế hệ nhạc sỹ dành cho Mẹ nhiều tình cảm đến vậy và “trang điểm” một chân dung Mẹ nhiều mất mát, hy sinh mà đẹp lộng lẫy đến như thế. Mẹ là một phần của lịch sử bi tráng, đau thương, là những nốt nhạc trầm - thăng trong bản trường ca bất tử, đầy kiêu hãnh, tự hào.

Lấy cảm hứng từ hình tượng Mẹ Suốt (Bảo Ninh - Đồng Hới) sau chuyến công tác tại Quảng Bình, nhạc sỹ Trịnh Công Sơn đã viết ca khúc để đời “Huyền thoại mẹ” (1984), khái quát một cách đầy đặn hình tượng Mẹ Tổ quốc ngoan cường, đầy bao dung, nhân hậu: “Đêm chong đèn ngồi nhớ lại/ Từng câu chuyện ngày xưa/ Mẹ về đứng dưới mưa/ Che đàn con nằm ngủ/ Canh từng bước chân thù/ Mẹ ngồi dưới cơn mưa…”. Đó là người mẹ của hàng ngàn đứa con chiến sỹ dũng cảm, mưu lược, là bóng mát chở che cho bao thế hệ đàn con cách mạng chiến đấu và tìm về như một chốn bình an: “Mẹ là nước chứa chan/ Trôi dùm con phiền muộn/ Cho đời mãi trong lành/ Mẹ chìm dưới gian nan”.

Tiếp tục mạch cảm xúc đó, Mẹ bước vào “Đất nước” của nhạc sỹ Phạm Minh Tuấn (1985, phổ thơ Tạ Hữu Yên) vừa lặng thầm mà cao cả, vừa giản dị lại bất khuất, can trường: “Đất nước tôi, thon thả giọt đàn bầu/Nghe dịu nỗi đau của mẹ/ Ba lần tiễn con đi/ Hai lần khóc thầm lặng lẽ/ Các anh không về/ Mình mẹ lặng im…”. Đó là chân dung người mẹ tảo tần, lam lũ mà son sắt thủy chung và sáng ngời chân lý cách mạng: “Hạt thóc chia đều, dẫu no dẫu đói/ Ta vẫn vẹn tình, đắng ngọt cùng vui…”.

Nhạc sỹ Xuân Hồng với “Người mẹ của tôi” (1989) đã nói thay triệu triệu người con đất Việt niềm thương cảm lớn lao, bởi những cuộc trường chinh của Tổ quốc này đã lấy đi của Mẹ tất cả: “Nước mắt mẹ không còn/ Vì khóc những đứa con/ Lần lượt ra đi, đi mãi mãi/ Thời gian trôi qua/ Vết thương trên thịt da đã lành theo năm tháng/ Nhưng vết thương lòng, mẹ vẫn còn nặng mang…”. Từ đó nhắn nhủ các thế hệ lớn lên trong hòa bình biết trải lòng mình ra san sẻ, tri ân, biết sống có ích hơn, xứng đáng hơn với những hy sinh không gì bù đắp nổi của Mẹ: “… Mẹ Việt Nam ơi, mẹ Việt Nam ơi/ Xin cám ơn người, người mẹ của tôi”.

Trong suốt những tháng năm binh biến đau thương ấy, Mẹ phải chịu bao gian khó, thiệt thòi mà không một lời than vãn. Khi chiến tranh đã lùi xa, ở góc nhìn hậu chiến, nhạc sỹ Phan Long gửi vào ca khúc “Mẹ” (1992, phổ thơ Đoàn Ngọc Thu) bằng niềm cảm thương sâu sắc với những mất mát, hy sinh không nói hết bằng lời: “Cả cuộc đời cha đi bộ đội/ Quà về cho mẹ là mái tóc pha sương/ Và những vết thương trên ngực cha/ Khi trở gió lại đau nhức nhối…”. Mẹ mãi là một biểu tượng cao quý để mỗi đứa con ngợi ca và muốn tìm về nương náu sau những ưu phiền, va vấp: “Con chỉ tìm về với mẹ thôi/ Trong lòng mẹ bát ngát biển khơi…”.

Với ca khúc “Hát về Mẹ Việt Nam anh hùng” (1994), nhạc sĩ An Thuyên đã dành riêng cho Mẹ, cho tháng 7 một khúc tráng ca hào hùng, đầy tự hào, kiêu hãnh. Lời ca ấy đã lay động đến tận cùng xúc cảm của thế hệ hôm nay: “Hát về những người mẹ Việt Nam, hát mừng những người mẹ anh hùng/ Đời dâng hiến giống nòi, mẹ sống giữa gian lao/ Vì đất nước hy sinh cả cuộc đời…”.

Cảm ơn Mẹ với một cuộc đời Mẹ đã sống, đã cống hiến và hy sinh thầm lặng mà cao cả như thế. Vượt lên tất cả những tấm Huân - Huy chương, những tấm Bằng khen ghi nhận công trạng hậu chiến, Mẹ đã tạc vào hình hài và dáng đứng của Tổ quốc ngoan cường này để mãi muôn đời sừng sững như một tượng đài bất tử!

Tản văn: Ngô Thế Lâm