Có người đã nói với tôi rằng
Đã sống bao năm rồi, sao không biết đường chạy Tây?
Có người đã nói với tôi rằng
Chạy Tây mới tìm được chỗ đứng trong cuộc đời

Nhưng tôi vẫn đứng ở đây
Trên mảnh đất quen thuộc
Dưới cái nắng gay gắt
Với những cơn mưa bất chợt

Tôi không cần đến Tây
Vì tôi đã tìm thấy nơi này
Dù đôi khi vẫn bị lạc lối
Dù đôi khi vẫn cảm thấy mệt mỏi

Tôi không cần đến Tây
Vì tôi đã yêu mảnh đất này
Dù nó có những khó khăn
Dù nó có những thử thách

Tôi sẽ không chạy Tây
Dù có bao nhiêu lời khuyên
Vì tôi đã tìm thấy giá trị
Trong những gì mình đang sống

Dù cuộc đời có những thăng trầm
Dù cuộc sống có những bất ngờ
Tôi vẫn đứng ở đây
Trên mảnh đất mình yêu thương

"Chạy Tây" thể hiện sự khẳng định bản thân và niềm tin vào giá trị của cuộc sống hiện tại. Lưu Quang Vũ sử dụng ngôn từ mạnh mẽ và hình ảnh cụ thể để diễn tả sự tự tin và quyết tâm không chạy theo những giá trị và cơ hội mới mà bỏ qua những gì đang có. Bài thơ phản ánh sự kiên định và lòng yêu thương đối với quê hương và cuộc sống của mình, bất chấp những cám dỗ từ bên ngoài.

Bác đến chơi đây, Bác đến chơi đây
Cả phố, cả làng vui mừng náo nức
Mấy hôm trước, Bác đi xa
Hôm nay, Bác trở về

Bác đến chơi đây, cả nhà trông chờ
Đàn em nhỏ vẫy tay chào mừng Bác
Mẹ cha đứng ở cổng
Mở rộng vòng tay đón Bác

Bác đến chơi đây, Bác đến chơi đây
Lòng dân hân hoan, khắp nơi tiếng cười
Chúng cháu xin hứa
Sẽ học hành chăm chỉ

Bác đến chơi đây, làm ấm lòng chúng cháu
Những bài học của Bác, chúng cháu khắc ghi
Sẽ cố gắng nhiều hơn
Xây dựng đất nước, làm theo lời Bác

"Bác đến chơi đây" là một bài thơ thể hiện niềm vui và sự kính trọng đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Lưu Quang Vũ sử dụng ngôn từ đơn giản nhưng đầy xúc cảm để diễn tả niềm hân hoan của nhân dân khi Bác Hồ trở về thăm và sự quyết tâm của thế hệ trẻ trong việc thực hiện những lời dạy của Bác. Bài thơ không chỉ là một lời chào mừng mà còn là một lời hứa về sự nỗ lực và cống hiến cho đất nước.

Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,

Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo.

Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.
Tựa gối, ôm cần lâu chẳng được,
Cá đâu đớp động dưới chân bèo.

Năm gian nhà cỏ thấp le te,

Ngõ tối đêm sâu đóm lập loè.
Lưng giậu phất phơ màu khói nhạt,
Làn ao lóng lánh bóng trăng loe.

Da trời ai nhuộm mà xanh ngắt?
Mắt lão không vầy cũng đỏ hoe.
Rượu tiếng rằng hay, hay chẳng mấy.
Độ năm ba chén đã say nhè.

Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao,

Cần trúc lơ phơ gió hắt hiu.
Nước biếc trông như tầng khói phủ,
Song thưa để mặc bóng trăng vào.

Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái,
Một tiếng trên không ngỗng nước nào?
Nhân hứng cũng vừa toan cất bút,
Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào.

Dĩ hĩ Dương đại niên,

Vân thụ tâm huyền huyền.
Hồi ức đăng khoa hậu,
Dữ quân thần tịch liên.
Tương kính thả tương ái,
Tao phùng như túc duyên.
Hữu thời xuất kinh lộ,
Không san văn lạc tuyền.
Hữu thời thượng cao các,
Ca nhi minh tố huyền.
Hữu thời đối quân ẩm,
Đại bạch phù bát duyên.
Hữu thời dữ luận văn,
Đông bích la giản biên.
Ách vận phùng dương cửu,
Đấu thăng phi tham thiên.
Dư lão công diệc lão,
Giải tổ quy điền viên.
Vãng lai bất sổ đắc,
Nhất ngộ tam niên tiền.
Chấp thủ vấn suy kiện,
Ngữ ngôn thù vị khiên.
Công niên thiểu dư tuế,
Dư bệnh nghi công tiên.
Hốt văn công phó chí,
Kinh khởi hoàng hoàng nhiên.
Dư khởi bất yếm thế,
Nhi công tranh thượng tiên.
Hữu tửu vi thuỳ mãi,
Bất mãi phi vô tiền.
Hữu thi vi thuỳ tả,
Bất tả vi vô tiên.
Trần Phồn tháp bất hạ,
Bá Nha cầm diệc nhiên.
Công ký khí dư khứ,
Dư diệc bất công liên.
Lão nhân khốc vô lệ,
Hà tất cưỡng nhi liên.

Canh thâm sương trọng Án cừu khinh,

Tứ cố hàn châm chẩm bạn oanh.
Đảo nguyệt cao đê xâm giác hưởng,
Tuỳ phong đoạn tục bán trùng thanh.

Kinh hồi thú phụ Tương Thành mộng,
Hoán khởi chinh phu nguỵ khuyết tình.
Nhất chủng u sầu tiêu vị đắc,
Viễn sơn hà xứ hựu chung minh.

Trong thiên hạ có anh giả điếc,

Khéo ngơ ngơ ngác ngác, ngỡ là ngây!
Chẳng ai ngờ "sáng tai họ, điếc tai cày",
Lối điếc ấy sau này em muốn học.

Toạ trung đàm tiếu, nhân như mộc
Dạ lí phan viên, nhĩ tự hầu.
Khi vườn sau, khi ao trước; khi điếu thuốc, khi miếng trầu.
Khi chè chuyên năm bảy chén, khi Kiều lẩy một đôi câu;

Sáng một chốc, lâu lâu rồi lại điếc
Điếc như thế ai không muốn điếc?
Điếc như anh dễ bắt chước ru mà!
Hỏi anh, anh cứ ậm à.

Tháng chạp hai mươi bốn chợ Đồng,

Năm nay chợ họp có đông không?
Dở trời, mưa bụi còn hơi rét.
Nếm rượu, tường đền được mấy ông?

Hàng quán người về nghe xáo xác,
Nợ nần năm hết hỏi lung tung.
Dăm ba ngày nữa tin xuân tới.
Pháo trúc nhà ai một tiếng đùng.

Khắc khoải đưa sầu giọng lửng lơ,

Ấy hồn Thục đế thác bao giờ?
Năm canh máu chảy đêm hè vắng,
Sáu khắc hồn tan bóng nguyệt mờ.

Có phải tiếc xuân mà đứng gọi,
Hay là nhớ nước vẫn nằm mơ?
Thâu đêm ròng rã kêu ai đó?
Giục khách giang hồ dạ ngẩn ngơ.

Những lúc say sưa cũng muốn chừa,

Muốn chừa nhưng tính lại hay ưa.
Hay ưa nên nỗi không chừa được.
Chừa được nhưng mà cũng chẳng chừa.

Đã bấy lâu nay bác tới nhà.

Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.

Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây ta với ta.

Nguyễn Khuyến (1835-1909), tên thật là Nguyễn Thắng, là một trong những nhà thơ lớn của Việt Nam trong thế kỷ 19. Ông nổi tiếng với những tác phẩm thể hiện tình yêu quê hương, sự phê phán xã hội đương thời và sự tinh tế trong việc sử dụng ngôn ngữ. Dưới đây là những đặc điểm nổi bật của phong cách thơ Nguyễn Khuyến:

• 1. Chủ Đề Quê Hương và Thiên Nhiên
  • Tình yêu quê hương: Thơ của Nguyễn Khuyến thường miêu tả cảnh sắc quê hương, những nét đẹp của làng quê Việt Nam với sự tinh tế và yêu thương sâu sắc.
  • Thiên nhiên tĩnh lặng: Ông có biệt tài mô tả thiên nhiên một cách sinh động và chân thực, thường là những cảnh sắc bình dị, tĩnh lặng.
  • Ví dụ: Bộ ba thơ mùa thu nổi tiếng "Thu điếu", "Thu ẩm", "Thu vịnh" đều miêu tả cảnh sắc mùa thu với những nét đẹp giản dị, tĩnh lặng.
• 2. Phê Phán Xã Hội
  • Chỉ trích quan lại: Nguyễn Khuyến sử dụng thơ để phê phán sự suy đồi của xã hội phong kiến và các quan lại tham nhũng, thiếu trách nhiệm.
  • Nỗi buồn thời cuộc: Thơ ông thể hiện sự buồn bã và chán nản trước cảnh đất nước bị xâm lược, xã hội bất công.
  • Ví dụ: Trong bài thơ "Chạy Tây", ông chỉ trích thói hèn nhát và tham lam của quan lại thời bấy giờ.
• 3. Tinh Thần Hài Hước và Châm Biếm
  • Giọng điệu châm biếm: Nhiều bài thơ của Nguyễn Khuyến mang giọng điệu châm biếm, hài hước, thể hiện cái nhìn sắc sảo và tinh tế về con người và xã hội.
  • Sự mỉa mai nhẹ nhàng: Ông sử dụng những hình ảnh hài hước, mỉa mai nhẹ nhàng để phê phán thói hư tật xấu của con người.
  • Ví dụ: Bài thơ "Bác đến chơi đây" thể hiện tình bạn chân thành nhưng cũng có sự châm biếm nhẹ nhàng.
• 4. Tình Bạn và Tình Gia Đình
  • Tình bạn sâu sắc: Thơ Nguyễn Khuyến thể hiện tình bạn sâu sắc và chân thành, thường miêu tả những buổi gặp gỡ, trò chuyện với bạn bè.
  • Tình gia đình: Ông cũng có những bài thơ nói về tình cảm gia đình, thể hiện sự kính trọng và yêu thương.
  • Ví dụ: Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" là một tác phẩm nổi tiếng về tình bạn chân thành và giản dị.
• 5. Ngôn Ngữ Bình Dị và Trong Sáng
  • Ngôn ngữ mộc mạc: Thơ Nguyễn Khuyến sử dụng ngôn ngữ mộc mạc, trong sáng, dễ hiểu nhưng rất tinh tế và sâu sắc.
  • Sử dụng từ ngữ quen thuộc: Ông thường sử dụng từ ngữ quen thuộc, gần gũi với đời sống hàng ngày của người dân.
  • Ví dụ: Trong bài "Thu điếu", ông sử dụng những từ ngữ rất đơn giản nhưng tạo nên một bức tranh mùa thu tĩnh lặng, yên bình.
• 6. Sử Dụng Thể Thơ Truyền Thống
  • Thể thơ Đường luật: Nguyễn Khuyến thường sử dụng thể thơ Đường luật, với cấu trúc chặt chẽ và tuân thủ các quy tắc về niêm, luật, đối.
  • Thơ lục bát: Ông cũng sáng tác nhiều bài thơ lục bát, một thể thơ truyền thống của Việt Nam.
  • Ví dụ: "Thu điếu" là một bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật rất nổi tiếng.

Nguyễn Khuyến là một nhà thơ xuất sắc với phong cách thơ đặc trưng, phản ánh sâu sắc cuộc sống và tâm hồn của người dân Việt Nam trong thời kỳ phong kiến. Thơ ông không chỉ có giá trị văn học mà còn mang đậm giá trị nhân văn và lịch sử