Bài soạn "Chữa lỗi dùng từ (tiếp theo)" số 4
A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Dùng từ không đúng nghĩa
1.1. Chỉ ra các lỗi dùng từ trong các câu sau:
a. Mặc dù còn một số yếu điểm, nhưng so với năm học cũ, lớp 6B đã tiến bộ vượt bậc.
b. Trong cuộc họp lớp, Lan đã được các bạn nhất trí đề bạt làm lớp trưởng.
c. Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã được tận mắt chứng thực cảnh nhà tan cửa nát của những người nông dân.
Trả lời:
Các câu trên gặp phải lỗi sai khi dùng từ, cụ thể như sau:
a. yếu điểm: dùng để nói về điểm quan trọng, ở đây đang muốn nói đến những điểm các bạn học sinh chưa làm được.
b. đề bạt: cử giữ chức vụ cao hơn (thường do cấp có thẩm quyền cao quyết định mà không qua bần cử);
c. chứng thực: xác nhận là đúng sự thật, ở đây là tác giả đang kể lại những điều mắt thấy tai nghe
1.2. Sửa các lỗi sai
a. Sửa lại thành: Khuyến điểm
b. Sửa lại thành: Đề cử
c. Sửa lại thành: Chứng kiến
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Câu 1: (Trang 75 - SGK Ngữ văn 6) Gạch một gạch dưới các kết hợp từ đúng:
bản (tuyên ngôn) - bảng (tuyên ngôn);
(tương lai) sáng lạng - (tương lai) xán lạn;
bôn ba (hải ngoại) - buôn ba (hải ngoại);
(bức tranh) thuỷ mặc - (bức tranh) thuỷ mạc;
(nói năng) tuỳ tiện - (nói năng) tự tiện.
Các từ có kết hợp đúng là:
bản (tuyên ngôn)
(tương lai) xán lạn;a
bôn ba (hải ngoại)
(bức tranh) thuỷ mặc
(nói năng) tuỳ tiện
Câu 2: (Trang 75 - SGK Ngữ văn 6) Chọn từ thích hợp để điển vào chỗ trống:
a. khinh khỉnh, khinh bạc... : tỏ ra kiêu ngạo và lạnh nhạt, ra vẻ không thèm để ý đến người đang tiếp xúc với mình.
b. khẩn thiết, khẩn trương. ...: nhanh, gấp và có phần căng thẳng.
c. băng khuâng, băn khoăn. ...: không yên lòng vì có những điều phải suy nghĩ, lo liệu.
Bài làm:
a. Khinh khỉnh: tỏ ra kiêu ngạo và lạnh nhạt, ra vẻ không thèm để ý đến người đang tiếp xúc với mình.
b. Khẩn trương: nhanh, gấp và có phần căng thẳng.
c. Băn khoăn: không yên lòng vì có những điều phải suy nghĩ, lo liệu.
Câu 3: (Trang 75 - SGK Ngữ văn 6) Chữa lỗi dùng từ trong các câu sau:
a. Hắn quát lên một tiếng rồi tống một cú đá vào bụng ông Hoạt.
b. Làm sai thì cần thực thà nhận lỗi, không nên bao biện.
c.Chúng ta có nhiệm vụ giữ gìn những cái tinh tú của văn hóa dân tộc.
Bài làm:
a. Thay cú đá = cú đấm, từ tống = tung
==> Hắn quát lên một tiếng rồi tung một cú đấm vào bụng ông Hoạt.b.Thực thà = thành khẩn, Bao biện = ngụy biện
==> Làm sai thì cần thành khẩn nhận lỗi, không nên ngụy biện.c. Tinh tú = tinh hoa.
==> Chúng ta có nhiệm vụ giữ gìn những cái tinh hoa của văn hóa dân tộc.
