Bài soạn tham khảo số 3
I. Mục đích và yêu cầu của việc tóm tắt văn bản nghị luận
Tóm tắt văn bản nghị luận là trình bày ngắn gọn nội dung của văn bản gốc theo một mục đích định trước.
II. Cách tóm tắt văn bản nghị luận
Tìm hiểu cách tóm tắt văn bản nghị luận qua văn bản Về luân lí xã hội ở nước ta của Phan Châu Trinh
Câu 1 (trang 117 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):
Vấn đề nghị luận của văn bản được thể hiện qua chính luận đề và phần mở đầu của đoạn trích: Xã hội luân lí thật trong nước ta tuyệt nhiên không ai biết đến.
Câu 2 (trang 118 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):
Viết bài văn nghị luận này, nhà chí sĩ Phan Châu Trinh nhằm thể hiện dũng khí của một người yêu nước: đề cao tư tưởng tiến bộ, vạch trần thực tại đen tối của xã hội, hướng về một ngày mai tươi sáng của đất nước.
Phần mở đầu và đặc biệt là phần kết luận của bài văn cũng như các ý khái quát của phần thân bài thể hiện rõ nhất điều ấy.
Câu 3 (trang 118 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):
Các luận điểm chính của đoạn trích:
- Luân lí xã hội ở nước ta tuyệt nhiên chưa có.
- Đó là thiếu ý thức đoàn thể, chưa biết giữ quyền lợi chung, chưa biết bênh vực nhau.
- Nước Việt Nam muốn tự do phải tuyên truyền Xã hội Chủ Nghĩa, thành lập đoàn thể.
Câu 4 (trang 118 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):
Các luận cứ để sáng tỏ luận điểm trong bài:
- Để nêu bật tình trạng đen tối của luân lí xã hội Việt Nam, tác giả nêu các luận cứ đối lập giữa Việt Nam và châu Âu (Pháp).
Nguyên nhân:
+ Học trò (kẻ sĩ) ham chức tước, vinh hoa mà nịnh nót, giả dối, không biết đến dân.
+ Quan lại tham lam, nhũng nhiễu, vơ vét bòn rút của dân, làm tay sai cho thực dân.
+ Vua thi hành chính sách ngu dân để dễ bề cai trị.
+ Kẻ có máu mặt trong làng thì tìm cách lo lót kiếm chác chức tước đè đầu cưỡi cổ người dân.
Luyện tập
Câu 1 (trang 118 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):
a, Chủ đề đoạn văn: Sự đa dạng mà thống nhất của In - đô - nê - xi - a:
b, Chủ đề đoạn văn: Xuân Diệu – nhà nghiên cứu, phê bình văn học.
Câu 2 (trang 119 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):
a,
- Vấn đề nghị luận: sự lãng phí nước sạch.
- Mục đích: Xin đừng lãng phí nước, hãy tiết kiệm và bảo vệ nguồn nước quý giá.
b, Các luận điểm của văn bản:
- Nước là tài sản thường bị hủy hoại, lãng phí nhiều nhất.
- Dân số tăng, nguồn nước cung cấp không đủ yêu cầu.
- Một số nước hiện đang thiếu nước, có sự tranh chấp về nguồn nước, tình trạng ô nhiễm nguồn nước ngày càng nghiêm trọng.
c, Tóm tắt văn bản
Trong đời sống chúng ta, nước là tài sản thường bị hủy hoại và lãng phí nhiều nhất. Dân số tăng nhanh, công nghiệp hóa phát triển làm cho nguồn nước bị ô nhiễm và trong tương lai nhân loại sẽ bị thiếu nước nghiêm trọng nhất là nguồn nước ngọt. Bởi vậy, chúng ta cần bảo vệ nguồn nước và giữ gìn nguồn nước sạch.
