Bài soạn tham khảo số 4

Bố cục

- Phần 1(từ đầu đến kém gan dạ): Cuộc đối thoại giữa bốn nhân vật (nhũ mẫu Ơ-ri-clê, con trai Tê-lê-mác, Pê-nê-lốp, Uy-lít-xơ), Pê-nê-lốp thận trọng chưa chịu nhận chồng.

- Phần 2 (còn lại): Pê-nê-lốp thử thách Uy-lít-xơ về bí mật của chiếc giường và nhận ra chồng.

Nội dung bài học

- Qua cảnh vợ chồng đoàn tụ sau hai mươi năm xa cách, Hô-me-rơ đã khăc họa vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ của Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp

- Nghệ thuật kể chuyện chọn chi tiết đặc sắc

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 52 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

- Phần 1(từ đầu đến kém gan dạ): Cuộc đối thoại giữa bốn nhân vật (nhũ mẫu Ơ-ri-clê, con trai Tê-lê-mác, Pê-nê-lốp, Uy-lít-xơ), Pê-nê-lốp thận trọng chưa chịu nhận chồng.
- Phần 2 (còn lại): Pê-nê-lốp thử thách Uy-lít-xơ về bí mật của chiếc giường và nhận ra chồng.

Câu 2 (trang 52 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

Tâm trạng của nhân vật Uy-lit-xơ biểu hiện qua cách ứng xử bộc lộ nhiều phẩm chất:

- Vui vẻ, mừng rỡ, vui sướng vì sắp được đoàn tụ cùng gia đình tuy nhiên chàng vẫn bình tĩnh, sáng suốt theo dõi tình hình

- Chàng vào vai người hành khất, bình tĩnh cùng con trai Tê-lê-mác giết chết bọn cầu hôn láo xược, gia nhân phản bội thể hiện sự khôn ngoan, sáng suốt của Uy-lít-xơ.

- Lúc gặp vợ, chàng luôn kiên nhẫn trải qua những thử thách của Pê-nê-lốpthể hiện sự nhẫn nãi, bình tĩnh của Uy-lít-xơa cùng niềm tin mãnh liệt của chàng đối với vợ.

- Uy-lít-xơ hờn dỗi khi Pê-nê-lốp mãi vẫn không nhận ra chàng và chàng khóc khi nghe vợ giải thích nguyên nhân Uy-lít-xơ là người rất giàu tình cảm, rất yêu vợ.

Câu 3 (trang 52 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

- Pê-nê-lốp rất đỗi phân vân khi gặp Uy-lít-xơ vì nàng luôn lo sợ có người đến đây, dùng lời đường mật để đánh lừa, vì đời chẳng thiếu gì người xảo quyệt, chỉ làm điều tai ác…

- Phép thử bí mật chiếc giường cho thấy phẩm chất kiên trinh của Pê-nê-lốp.

+ Nàng là con người khôn ngoan khi thử thách bằng bí mật chỉ hai vợ chồng mới biết.

+ nàng không muốn bị mất phẩm giá của người vợ và muốn chứng minh tấm lòng thủy chung, son sắt của nàng đối với chồng.

Câu 4 (trang 52 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

- Cách kể của Hô-me-rơ qua đoạn trích thể hiện đặc trưng phong cách sử thi: chậm, tỉ mỉ, trang trọng

+ Trong đoạn trích, Pê-nê-lốp nghi ngờ, không tin Uy-lít-xơ là người chồng xa cách của mình

+ Đoạn kể kéo dài, tỉ mỉ thể hiện sự thăm dò, phản ứng của nhân vật dẫn tới bản chất vấn đề

- Tác giả dùng cụm danh-tính từ để gọi nhân vật, khắc họa bản chất của nhân vật

- Khổ cuối đoạn trích sử dụng biện pháp so sánh có đuôi dài ví niềm vui tái ngộ của Pê-nê-lốp sinh động, hiệu quả

LUYỆN TẬP (trang 52 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

1. Tổ chức diễn kịch

2. Nhập vai Uy- lít- xơ kể lại cảnh nhận mặt

Tôi trở về ngôi nhà thân thương của mình sau hai mươi năm ròng rã lưu lạc bên ngoài. Một niềm vui vô bờ khi đặt chân đến ngôi nhà, gặp lại người thân, bạn bè, gia nhân thế nhưng họ lại không nhận ra tôi và người vợ yêu dấu ngày nào nay lại lạnh nhạt. Sau khi tiêu diệt hết bọn cầu hôn to gan cùng với con trai tôi là Tê-lê-mác trừng trị lũ đầy tớ phản chủ. Tôi rất hồi hộp thời khắc gặp Pê-nê-lốp. Khi nàng bắt đầu đặt chân vào, nàng ngồi đối diện tôi nhưng im lặng, có lúc tôi thấy nàng nhìn tôi âu yếm, lúc lại thờ ơ lạnh nhạt. Tim tôi nhói đau, chẳng lẽ nàng lại không nhận ra tôi, chẳng lẽ thời gian đã làm cho nàng quên đi người chồng thuở nào. Được một lúc, nàng lên tiếng muốn tôi nhận ra dấu hiệu riêng để nhận ra nhau, tôi đã hiểu nàng muốn thử tôi. Tôi dặn dò con trai cẩn thận trước sự trả thù của bọn cầu hôn, nhắc gia nhân mặc quần áo đẹp để người ngoài tưởng trong nhà làm lễ cưới. Pê- nê-lốp đặt ra thử thách “chiếc giường” để chắc chắn tôi là chồng của nàng Nàng nhắc nhũ mẫu Ơ-ri-cle khiêng chiếc giường ra khỏi gian phòng có vách tường kiên cố. Nghe vậy tôi vội lên tiếng nói về những bí mật trong quá trình chế tác chiếc giường. Nhưng vừa dứt lời bỗng thấy Pê-nê-lốp ôm chầm lấy tôi cùng những giọt nước mắt ngọt ngào, lúc này tôi nhận thấy sự chung thủy và sự thông minh của vợ, tôi ôm lấy nàng sau bao năm xa cách. Tôi biết ơn sự thông tuệ của nàng, sự cẩn trọng của nàng, điều đó cho thấy nàng chưa bao giờ dễ dãi, chưa bao giờ hết mong nhớ người chồng này. Cả gia đình ai nấy đều vui mừng và hạnh phúc chào đón tôi trở về.