Bài soạn tham khảo số 4
Bố cục: 3 phần
+ P1: Từ đầu đến...Đông Cung cho thật kĩ : Quang cảnh và cung cách sinh hoạt nơi phủ chúa
+ P2: Còn lại: Qúa trình bắt mạch, kê đơn cho thế tử và suy nghĩ tác giả
Nội dung bài học
Đoạn trích tái hiện chân thực bức tranh sinh hoạt sa hoa quyền quý nơi phủ chúa Trịnh, đồng thời, bộc lộ thái độ thanh cao, coi thường danh lợi của Lê Hữu Trác.
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 9 SGK Ngữ văn 11 tập 1):
- Quang cảnh trong phủ chúa:
+ Phải qua nhiều lần cửa, “ai muốn ra vào phải có thẻ”
+ Vườn hoa: cây hoa um tùm, chim kêu, gió đưa
+ Lầu son gác tía
+ Đồ đạc quý hiếm, sơn son thếp vàng
+ Nội cung thế tử: Phải qua năm sáu lần trướng gấm, phòng thắp nến, sập thếp vàng, ghế rồng sơn son thếp vàng lấp lánh, hương hoa ngào ngạt
=> Khung cảnh: lộng lẫy, tráng lệ
- Cung cách sinh hoạt nơi phủ chúa:
+ Đầy quyền uy, có đầy tớ truyền lệnh
+ Nhắc đến chúa và thế tử một cách cung kính: “thánh thượng đang ngự ở đấy, chưa thể yết kiến”, “hầu mạch Đông cung thế tử”, “hầu trà”...
+ Không được trực tiếp nhìn mặt chúa, trước khi vào xem bệnh cho thế tử phải lạy bốn lạy, muốn xem thân hình của thế tử phải có viên quan nội thần đến xin phép
+ Nhiều phi tần, kẻ hầu người hạ, thế tử có 7-8 thầy thuốc,..
=> Cung cách sinh hoạt sa hoa quyền quý
- Cách nhìn, thái độ của Lê Hữu Trác: không màng tới những thứ sa hoa, không đồng tình với cuộc sống quá no đủ, tiện nghi nhưng thiếu tự do
Câu 2 (trang 9 SGK Ngữ văn 11 tập 1):
- Chi tiết đắt: “ Mâm vàng chén bạc, đồ ăn toàn là của ngon vật lạ” hay chi tiết miêu tả về nơi ở của thế tử: qua năm sáu lần trướng gấm, phòng thắp nến, sập thếp vàng, ghế rồng sơn son thếp vàng lấp lánh, hương hoa ngào ngạt
- Các chi tiết thể hiện sự quyền quý, giàu có, chứng tỏ quyền uy và cuộc sống sa hoa, ăn chơi hưởng lạc của nhà chúa lúc bấy giờ
Câu 3 (trang 9 SGK Ngữ văn 11 tập 1):
- Cách chuẩn đoán, chữa bệnh và tâm tư khi kê đơn cho ta hiểu ông là:
+ Thầy thuốc giỏi, kinh nghiệm khi tìm ra căn nguyên bệnh tình thế tử
+ Giàu đức độ, tận tâm, hết lòng chữa bệnh vì bệnh nhân
+ Một người không màng danh lợi
Câu 4 (trang 9 SGK Ngữ văn 11 tập 1):
- Đặc sắc trong bút pháp kí sự:
+ Ghi chép chi tiết, chân thực, tỉ mỉ (chứng minh trong một số đoạn miêu tả khung cảnh và cung cách sinh hoạt nơi phủ chúa)
+ Kể diễn biến sự việc khéo léo, lôi cuốn
+ Tả cảnh sinh động
