Bài soạn tham khảo số 7

1. Chuẩn bị - Soạn bài Điều không tính trước sách Cánh Diều

(SGK trang 70 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều)

- Xem lại các mục Chuẩn bị bài Bức tranh của em gái tôi để vận dụng vào bài đọc hiểu văn bản này

- Đọc trước truyện Điều không tính trước, tìm hiểu thêm về thông tin về tác giả Nguyễn Nhật Ánh.

Gợi ý:

- Truyện kể về câu chuyện mà "tôi" không lường trước được đó là trong một lần đá bóng, "tôi" xảy ra xích mích với Nghi. Cứ nghĩ chúng tôi sẽ xảy ra cuộc tranh chấp đánh nhau ai ngờ cả cả "tôi", Nghi và Phước lại trò chuyện vui vẻ và trở thành những người bạn tốt.

- Truyện kể về nhân vật: tôi, Nghi, Phước

- Nhân vật chính là cậu bé dễ xúc động, nông nổi nhưng cũng rất tốt

- Ngôi kể thứ nhất. Việc lựa chọn ngôi kể như vậy rất thích hợp với chủ đề bộc lộ tâm trạng nhân vật

- Bài học: Trước một sự việc, chúng ta cần bình tĩnh để đánh giá mọi việc không nên lấy bạo lực để giải quyết mọi chuyện.

- Tác giả Nguyễn Nhật Ánh:

Nguyễn Nhật Ánh là một trong những nhà văn nổi tiếng tại Việt Nam, sinh năm 1955 tại Quảng Nam. Là nhà văn được yêu thích nhất trong 40 năm liên tiếp (1975-2015). Ông được biết đến qua nhiều tác phẩm văn học về đề tài tuổi mới lớn, các tác phẩm của ông rất được độc giả ưa chuộng và nhiều tác phẩm đã được chuyển thể thành phim.
Ông lần lượt viết về sân khấu, phụ trách mục tiểu phẩm, phụ trách trang thiếu nhi và hiện nay là bình luận viên thể thao trên báo Sài Gòn Giải phóng Chủ nhật với bút danh Chu Đình Ngạn. Ngoài ra, ông còn có những bút danh khác như Anh Bồ Câu, Lê Duy Cật, Đông Phương Sóc, Sóc Phương Đông,...

2. Đọc hiểu - Soạn bài Điều không tính trước sách Cánh Diều

*Câu hỏi giữa bài

Câu 1 trang 71 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Chú ý ngôi kể và tác dụng của ngôi kể đó

Gợi ý:

- Truyện được kể ở ngôi thứ nhất.

- Tác dụng: Diễn tả, bộc lộ cảm xúc nhân vật trân thật nhất.

Câu 2 trang 71 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Tình huống dẫn đến ý định "đánh nhau" là gì?

Gợi ý:

- Tình huống dẫn đến ý định "đánh nhau" là: bàn thắng của tôi không được công nhận lại còn bị đám thằng Nghi trêu chọc, gây sự

Câu 3 trang 71 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Chú ý các lời đối thoại của hai nhân vật, từ đó có thể thấy rõ hơn đặc điểm nhân vật "tôi"

Gợi ý:

- Qua những lời đối thoại của hai nhân vật có thể thấy được nhân vật tôi là người xốc nổi, dễ xúc động

Câu 4 trang 72 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: So với dự định ban đầu thì sự việc xảy ra ở phần (3) khác như thế nào?

Gợi ý:

- Dự định ban đầu: Tôi cùng Phước phục kích và sử dụng ná thun và "vũ khí hóa học" để đánh Nghi một trận.

- Sự việc xảy ra ở phần (3): Nghi đưa cho tôi mượn cuốn luật bóng đá, sau đó còn rủ tôi và Phước đi xem phim.

Câu 5 trang 72 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Tranh minh họa cho chi tiết sự việc gì trong truyện?

Gợi ý:

Tranh minh họa cho sự việc tôi và Phước đang phục kích để đánh Nghi.

Câu 6 trang 73 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Trong phần (4), điều gì khiến người đọc hồi hộp?

Gợi ý:

- Sợ Phước hiểu nhầm ám hiệu của tôi mà bắn ná vào Nghi. Và sợ Nghi nhận ra việc tôi và Phước định đánh Nghi.

Câu 7 trang 74 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Qua phần (4), em thấy Nghi là người như thế nào?

Gợi ý:

- Qua phần (4), em thấy Nghi là cậu bé tốt, luôn suy nghĩ cho mọi người. Dù trên sân bóng có xích mích với nhân vật tôi nhưng Nghi không hề để bụng mà còn tìm sách cho tôi mượn để tôi hiểu rõ luật đá bóng hơn tránh cãi nhau trên sân.

Câu 8 trang 74 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Tranh minh họa nhắc em nhớ tới câu thành tục ngữ nào về sự đoàn kết?

Gợi ý:

- Tranh minh họa nhắc em nhớ đến câu tục ngữ:

Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao

Ngựa chạy có bầy, chim bay có bạn

*Câu hỏi cuối bài - Soạn bài Điều không tính trước sách Cánh Diều

Câu 1 trang 74 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Câu chuyện được kể theo ngôi nào? Dẫn ra một ví dụ về lời người kể chuyện và lời nhân vật trong truyện Điều không tính trước

Gợi ý:

- Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất (người kể xưng tôi)

- Ví dụ về lời người kể chuyện và lời nhân vật trong truyện Điều không tính trước:

+ Lời người kể chuyện: Tôi chuẩn bị đánh nhau; Ý nó bảo tôi giỏi tài nấp sẵn ở sân đối phương để rình cơ hội ghi bàn “bất hợp pháp”.

+ Lời nhân vật: Nghi – Lần sau đừng “ăn cắp trứng gà” nữa nghen!; Phước – Đánh nhau ấy à?...

Câu 2 trang 74 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: "Điều không tính trước" trong câu chuyện là điều gì? Qua đó em thấy nhân vật Nghi là người như thế nào?

Gợi ý:

- “Điều không tính trước” trong câu chuyện là không xảy ra vụ đánh nhau nảy lửa mà Nghi còn cho tôi mượn cuốn luật bóng đá và rủ tôi cùng Phước đi xem phim. Qua đó, em thấy nhân vật Nghi tuy là người thích trêu trọc nhưng lại rất tốt bụng, và suy nghĩ thấu đáo, tìm cách giải quyết vấn đề cùng tốt cho hai bên, tốt bụng.

Câu 3 trang 74 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Nhân vật "tôi" trong truyện là người như thế nào? Hãy chỉ ra một số chi tiết (hình dáng, lời nói, suy nghĩ, hành động,...) mà nhà văn đã dùng để khắc họa đặc điểm nhân vật "tôi"

Gợi ý:

- Nhân vật “tôi” trong truyện là người dễ xúc động, cáu giận, nông nổi những cũng rất tốt bụng.

- Một số chi tiết (hình dáng, lời nói, suy nghĩ, hành động,…) mà nhà văn đã dùng để khắc họa đặc điểm nhân vật “tôi”:

+ Dễ cáu giận, có ý định tìm Nghi để trả thù: Được rồi, nếu mày muốn gây sự, ông sẽ cho mày biết tay!

+ Rủ Phước tham gia trả thù cùng mình cùng với những lời nói khiêu khích: Mày có đi đánh nhau với tao không? Chẳng lẽ mày sợ thằng Nghi… Bỏ qua sao được!...

+ Khi nhìn thấy Phước chuẩn bị “khai hỏa” thì ngay lập tức đứng chắn giữa Phước và Nghi.

Câu 4 trang 75 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Điều gì tạo nên sự hấp dẫn trong kết thúc của câu chuyện (phần (4))

Gợi ý:

Điều tạo nên sự hấp dẫn trong phần kết thúc của câu chuyện đó là 3 nhân vật cùng nhau đi xem phim và trở thành bạn bè.

Câu 5 trang 75 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Theo em, qua câu chuyện, tác giả muốn ca ngợi hay phê phán điều gì? Điều gì đối với em là thấm thía và sâu sắc nhất? Vì sao?

Gợi ý:

Theo em, qua câu chuyện, tác giả muốn phê phán sự nóng giận, hành động thiếu suy nghĩ và việc giải quyết vấn đề bằng bạo lực; ca ngợi cách giải quyết thấu đáo, bằng lí lẽ, cùng nhau gắn kết tạo mối quan hệ tốt đẹp. Đối với em điều thấm thía và sâu sắc nhất đó chính là phê phán việc giải quyết vấn đề bằng bạo lực. Vì đây là một hành vi, ý định, suy nghĩ xấu. Nếu ai ai cũng lựa chọn làm theo điều đó thì toàn bộ thế giới này chỉ có bạo lực, mọi người sẽ không sống yên bình hay yêu thương nhau nữa.

Câu 6 trang 75 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Em hiểu như thế nào về kết thúc truyện: "Nắng chiều hắt bóng ba đứa xuống mặt đường thành một khối, giống như người không

Gợi ý:

Theo em, kết truyện mang đến một ý nghĩa nhân văn về sự đoàn kết trong tình bạn. Thay vì đánh nhau, gây ra hận thù ghen ghét thì cả ba bạn cùng kết bạn và chơi với nhau để đem lại niềm vui cho cả ba bạn.