Bài soạn "Thông điệp nhân ngày thế giới phòng chống AIDS 01/12/2003" số 6

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

Tác giả: Cô-phi An-nan: Sinh ngày 8/4/1938 tại Ga-na (một nước Cộng hòa châu Phi). Từ 1/1/1997: Tổng thư kí Liên hợp quốc. Ông đảm nhiệm chức vụ này hai nhiệm kì liền cho tới tháng 1/2007 (10 năm).

Tác phẩm:
Cô-Phi An-nan viết văn bản này gửi nhân dân toàn thế giới nhân ngày thế giới phòng chống HIV/AIDS 1/12/2003.
Mục đích: Thông điệp nêu rõ hiểm hoạ của toàn nhân loại
=> kêu gọi các quốc gia và mọi người coi đó là nhiệm vụ của chính mình, không nên im lặng, kì thị, phân biệt đối với những người bị HIV/AIDS.

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Câu 1 (Trang 82 SGK) Bản thông điệp nêu lên vấn đề gì? Vì sao tác giả cho rằng đó là một vấn đề rất cần đặt lên “vị trí hàng đầu trong chương trình nghị sự về vấn đề chính trị và hành động thực tế” của mỗi quốc gia và mỗi cá nhân?

Bài làm:
Mở đầu bản thông điệp tổng thống Liên Hợp Quốc nhắc lại những lời tuyên bố cam kết của các quốc gia trên thế giới về phòng chống căn bệnh thế kỉ này vào năm 2011
Đó là một vấn đề rất cần phải đặt lên "vị trí hàng đầu trong chương trình nghị sự về chính trị và hành động thực tế" của mỗi quốc gia và mỗi cá nhân vì:
HIV/AIDS là vấn đề nóng bỏng, cấp thiết của toàn nhân loại và đe dọa nghiêm trọng tới sức khỏe con người.
AIDS vẫn đang hoành hành, lây lan với tốc độ báo động, nhất là ở phụ nữ và có rất ít dấu hiệu suy giảm.
HIV/AIDS làm tuổi thọ của người dân bị giảm sút nghiêm trọng, tỉ lệ tử vong cao.
Những thách thức cạnh tranh trong lĩnh vực kinh tế không quan trọng hơn vấn đề cấp bách HIV/AIDS.

Câu 2 (Trang 82 SGK) Tổng thư kí LHQ đã làm thế nào để cho việc tổng kết tình hình thực tế của mình không chỉ trung thực, đáng tin cậy mà còn là cơ sở để dẫn tới những kiến nghị mà ông sẽ nêu sau đó?
Bài làm:
Cách tác giả điểm lại tình hình đã qua:
Đầu tiên tác giả nhấn mạnh trong phiên họp đặc biệt của Đại hội đồng Liên hợp quốc về HIV/AIDS các quốc gia đã thống nhất thông qua "Tuyên bố" về cam kết phòng chống HIV/AIDS đưa ra các mục tiêu, cam kết, nguồn lực và hành động".
Tác giả đưa ra một số kết quả đạt được như:
Ngân sách dành cho phòng chống HIV/AIDS đã tăng lên một cách đáng kể.
Quỹ toàn cầu về phòng chống AIDS, lao, sốt rét đã được thông qua.
Ngày càng nhiều các công ty áp dụng chính sách phòng chống HIV/AIDS tại nơi làm việc.
Các nhóm từ thiện cộng đồng luôn đi đầu trong cuộc chiến chống AIDS và có các hoạt động tích cực, phối hợp với chính phủ các tổ chức khác.
Luận điểm tiếp theo: "Chúng ta đã không hoàn thành được một số mục tiêu đề ra cho năm nay trong tuyên bố về cam kết phòng chống HIV/AIDS. Với tiến bộ như hiện nay thì sẽ không đạt được bất cứ mục tiêu vào trong năm 2005".
==> Tác giả đã điểm lại tình hình đã qua một cách trung thực với những số liệu đáng tin cậy.
Cô-phi An-nan đã đưa ra các biểu hiện và số liệu cụ thể nhằm thuyết phục người đọc. Từ đó đưa ra những kiến nghị cụ thể:
Trong năm qua, mỗi phút đồng hồ của một ngày trôi đi, có khoảng 10 người bị nhiễm HIV.
Ở những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất, tuổi thọ của người dân bị giảm sút nghiêm trọng.
Trong năm qua, mỗi phút có khoảng 10 người bị nhiễm HIV, và đạt dịch này đang lây lan với tốc độ đáng báo động ở phụ nữ, lan rộng nhanh nhất ở chính những khu vực mà trước đây hầu như vẫn an toàn – đặc biệt là Đông Âu và toàn bộ châu Á, từ dãy núi U-ran đến Thái Bình Dương
Như vậy với nghệ thuật lập luận chặt chẽ, tác giả đã đưa ra những dẫn chứng và đi đến kiến nghị. Qua đó, người đọc có thể hình dung một bức tranh toàn cảnh về vấn đề HIV/AIDS đang đe dọa nhân loại như thế nào.

Câu 3 (Trang 82 SGK) Trong lời kêu gọi mọi người phải nỗ lực phòng chống HIV/AIDS nhiều hơn nữa, tác giả đã đặc biệt nhấn mạnh đến điều gì?
Bài làm:
Tác giả đã đặc biệt nhấn mạnh: "Thậm chí chúng ta còn bị chậm hơn nữa về tiến độ hoàn thành các mục tiêu nếu sự kì thị và phân biệt đối xử vẫn tiếp tục diễn ra đối với những người bị HIV/AIDS".
==> Thông qua đó, ta có thể thấy tác giả có một tấm lòng nhân đạo sâu sắc, yêu thương nhân loại bằng trái tim đầy tình người. Ôm có tầm hiểu biết sâu sắc, tầm ảnh hưởng sâu rộng, luôn quan tâm đến vận mệnh của con người hơn bao giờ hết. Là một con người sống vì công việc vì sự ổn định tốt đẹp của toàn nhân loại,
Bài văn có sức thuyết phục mạnh mẽ vì:
Tác giả sử dụng phương thức biểu đạt lập luận chặt chẽ kết hợp với giọng văn trữ tình, thể hiện những cảm xúc của người viết.
Bố cục trình bày logic và rành mạch, tác giả lần lượt điểm lại tình hình đã qua, thực trạng của HIV/AIDS và hướng tới kêu gọi mọi người hãy sát cánh để chống HIV/AIDS bởi "Cuộc chiến chống lại HIV/AIDS bắt đầu từ chính các bạn".

Câu 4 (Trang 82 SGK) Trong bản thông điệp này, những nội dung mà câu văn nào đã làm cho anh/chị thấy xúc động nhất? Vì sao? Qua đó, anh/chị rút ra bài học gì cho việc làm văn nghị luận của bản thân?
Bài làm:
Lựa chọn câu văn cảm thấy xúc động nhất: Hãy cùng tôi đánh đổ các thành lũy của sự im lặng, kì thị và phân biệt đối xử đang vây quanh bệnh dịch này. Hãy sát cánh cùng tôi, bởi lẽ cuộc chiến chống lại HIV-ADIS bắt đầu từ chính các bạn.
Nơi lạnh lẽo nhất trên Trái Đất không phải Bắc cực mà là nơi không có tình người. Những người bị bệnh HIV?AIDS hơn lúc nào hết cần có tình có tình thương, sự quan tâm, động viên, an ủi của mọi người. Chỉ khi tất cả mọi người cùng lên tiếng để chống lại HIV/AIDS thông cảm, chia sẻ với những người bất hạnh lúc ấy cuộc sống mới thật sự dễ chịu, có ý nghĩa thay vì sự dè dặt. Vì vậy, lời kêu gọi của tác giả mong muốn cả nhân loại hãy nhận thức đúng đắn về căn bệnh thế kỉ và giúp đỡ những người mắc phải, đồng thời cần ngăn chặn sự lây lan bởi sự im lặng không lên tiếng của bạn.
Qua văn bản, có thể rút ra một số kinh nghiệm cho việc làm văn nghị luận:
Lập luận chặt chẽ, logic.
Đưa ra dẫn chứng thuyết phục, sát thực.
Bài viết thể hiện tư tưởng, tình cảm, quan điểm của mình một cách rõ ràng
Lời văn trong sáng, logic, giàu sức thuyết phục.
Thể hiện tình cảm chân thành của người viết, tạo sức lay động đến người đọc.

Luyện tập

Bài tập: trang 83 sgk Ngữ Văn 12 tập một

Viết một bản báo cáo về tình hình phòng cống HIV/AIDS ở địa phương anh (chị)

Bài làm:

Biểu đồ: Phân bố tình hình nhiễm HIV/AIDS theo bản đồ địa lý

Quan sát bản đồ, chúng ta nhận thấy, số người nhiễm HIV chủ yếu tập trung các tỉnh miền bắc và các tỉnh vùng đồng bằng sông cửu long và miền đông nam bộ, khu vực có số người nhiễm HIV cao là các tỉnh miền núi tây bắc và các huyện miền núi Nghệ an và Thanh Hóa.

Danh sách 10 tỉnh có số người nhiễm HIV còn sống cao nhất cả nước.

Hà nội là một trong những thành phố có số người mắc bệnh HIV còn sống cao nhất cả nước, lên tới 19987 người, đứng thứ hai cả nước, sau TP. Hồ Chí Minh.

Hiện nay, số người mắc nhiễm HIV trên cả nước nói chung và Hà Nội nói riêng đang có xu hướng giảm do nhà nước khuyến khích sử dụng các biện pháp an toàn khi quan hệ, nhận thức về mức độ an toàn trong quan hệ tình dục của người dân cũng tăng lên; tích cực tuyên truyền, vận động người dân chung thủy, thực hiện chính sách một vợ một chồng...

Ghi chú: Số liệu năm 2012