Bài soạn "Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh" số 1
Vai trò và đặc điểm của văn bản thuyết minh
1. Văn bản thuyết minh trong đời sống con người
- Nội dung các văn bản :
+ VB (a) : trình bày lợi ích của cây dừa Bình Định.
+ VB (b) : giải thích nguyên nhân lá cây màu xanh.
+ VB (c) : giới thiệu đặc trưng của thành phố Huế.
- Có thể bắt gặp các loại văn bản đó trong đời sống khi có nhu cầu hiểu biết khách quan về mọi lĩnh vực có thể tìm ở sách khoa học,…
- Một vài văn bản cùng loại : Động Phong Nha, Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000, Cầu Long Biên – chứng nhân lịch sử,…
2. Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh
a. Các văn bản trên không giống những văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận. Vì chúng không nhằm mục đích kể, tả, bộc lộ cảm xúc hay nghị luận.
b. Các văn bản trên cung cấp tri thức về các sự vật, hiện tượng một cách khách quan, chân thực, có ích.
c. Phương pháp thuyết minh : trình bày, giới thiệu, giải thích.
d. Ngôn ngữ : khách quan, chính xác, rõ ràng, chặt chẽ, hấp dẫn
Luyện tập
Câu 1 (trang 117 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):
Cả hai văn bản được dẫn đều là văn bản thuyết minh. Vì chúng cung cấp tri thức hữu ích cho người đọc.
Câu 2 (trang 118 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):
Văn bản Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000 thuộc loại văn bản thuyết minh. Nội dung giải thích tác hại của việc dùng bao bì ni lông, góp phần tạo nên sức thuyết phục cho lời kêu gọi “Một ngày không dùng bao bì ni lông”.
Câu 3 (trang 118 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):
Thuyết minh là yếu tố cần có cho tất cả các loại văn bản. Vì yếu tố thuyết minh góp phần làm sáng rõ nội dung văn bản, giúp cho nội dung trình bày mang tính chính xác, khoa học cao.
