Bài soạn "Trong lời mẹ hát" của Trương Nam Hương số 4
CHUẨN BỊ ĐỌC
Câu hỏi: Chia sẻ với các bạn một bài thơ hoặc câu ca dao mà em yêu thích về người mẹ
Bài giải:
Tham khảo thêm:
Ca dao 1:
Đố ai đếm được lá rừng
Đố ai đếm được mấy tầng trời cao
Đố ai đếm được vì sao
Đố ai đếm được công lao mẹ già.
Ca dao 2:
Ôm con mẹ đếm sao trời
Đếm hoài không hết một đời long đong.
TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN
Câu 1: Khổ thơ này gợi cho em nhớ đến những câu hát ru nào?
Bài giải:
Khổ thơ này gợi cho em nhớ đến những câu hát ru:
Cái cò đi đón cơn mưa
Tối tăm mù mịt ai đưa cò về
Cò về thăm quán cùng quê
Thăm cha thăm mẹ cò về thăm anh.
hay:
Con ơi con ngủ cho ngoan
Để mẹ xúc nốt, để mẹ xúc nốt bồ than cho đầy
Ngủ đi con nhé con ơi
Mai sau con lớn, thành người trò ngoan.
Câu 2: Điều mà con " nghe" được trong lời mẹ hát ở khổ thơ này có gì khác biệt so với bảy khổ thơ trước đó?
Bài giải:
Điều mà con " nghe" được trong lời mẹ hát ở khổ thơ này là cả cuộc đời của mẹ, thông qua lời mẹ hát mà tác giả nhìn thấy cả cuộc đời của mình: Mẹ ơi, trong lời mẹ hát/ Có cả cuộc đời hiện ra. Còn trong các khổ thơ trước thì con "nghe" được các sự vật ngoài kia mà mẹ kể.
SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI
Câu 1: Xác định thể thơ của bài Trong lời mẹ hát.
Bài giải:
Bài thơ Trong lời mẹ hát được viết theo thể thơ tự do.
Câu 2: Vần trong bài thơ là vần cách hay vần liền? Dựa vào đâu để xác định như vậy?
Bài giải:
Vần trong bài thơ là vần cách. Đa phần chữ cuối câu thơ thứ 2 và thứ 4 ở các đoạn có cùng vần với nhau do đó vần trong bài thơ là vần cách.
Câu 3: Vẽ sơ đồ bố cục của bài thơ? Nét độc đáo của cách bố cục ấy là gì? (Hình minh hoạ)
Câu 4: Chỉ ra nét đặc sắc trong các hình ảnh. Chòng chành nhịp võng ca dao và Vầng trăng mẹ thời con gái/ Vẫn còn thơm ngát hương cau.
Bài giải:
Tác giả đã sử dụng từ láy chòng chành thay cho từ đung đưa thể hiện sự nhẹ nhàng, có nhịp diệu gây ấn tượng mạnh cho câu thơ. Vầng trăng mẹ thời con gái/ Vẫn còn thơm ngát hương cau. hình ảnh vầng trăng khi mẹ còn trẻ hiện lên qua lời thơ, còn thơm ngát hương cau, tác giả đã sử dụng hình ảnh nhân hóa để tô đậm lên hình ảnh của mẹ thời còn trẻ.
Câu 5: Em hình dung như thế nào về hình ảnh người mẹ được miêu tả từ khổ thơ thứ ba đến khổ thơ thứ bảy?
Bài giải:
Người mẹ là một người gắn bó, yêu mến cuộc sống làng quê. Hết lòng yêu thương con, chăm chỉ, tần tảo, suốt đời hi sinh thầm lặng cho con qua mái tóc bạc ghi dấu thời gian, qua tấm lưng còng chịu nhiều sương gió. Mẹ luôn chú trọng bồi đắp đời sống tâm hồn phong phú cho con, mang đến cho con những điều tốt đẹp nhất.
Câu 6: Nêu cảm hứng chủ đạo của bài thơ và cho biết tác dụng của vần, nhịp, cách sử dụng hình ảnh trong việc thể hiện cảm hứng đó.
Bài giải:
Bài thơ là cảm xúc yêu thương và biết ơn trước công ơn và đức hi sinh của người mẹ.
Tác dụng của vần, nhịp, cách sử dụng hình ảnh: nhấn mạnh, gây ấn tượng cho lời thơ. Nhấn mạnh thời gia trôi quá nhanh kéo theo sự già đi của mẹ. Gợi cảm xúc nôn nao, buồn đến xót xa khi trông thấy mẹ ngày càng già đi, thêm tuổi. Đã khắc hoạ tình yêu thương vô bờ bến cùng lòng biết ơn vô hạn của người con với mẹ mình. Bên cạnh đó, Trương Nam Hương đã khéo léo sử dụng các biện pháp tu từ đặc sắc để nhấn mạnh thời gian trôi qua nhanh – sự già nua của mẹ đến cũng nhanh.
Câu 7: Theo em, nhan đề Trong lời mẹ hát có vai trò như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của bài thơ.
Bài giải:
Thể hiện tình cảm của người con, qua lời hát ru của mẹ mà người con nhận ra nhiều điều đặc biệt là nhận ra sự già đi của mẹ. Từ đó có thể thấy nhan đề thể hiện được khái quát nội dung bài thơ, thể hiện được cái hồn của tác phẩm.
Câu 8: Cách thể hiện hình ảnh người mẹ trong bài thơ này có gì khác với cách thể hiện hình ảnh người mẹ trong bài thơ khác mà em biết?
Bài giải:
Hình ảnh của người mẹ trên văn bản: Là một người mẹ ngọt ngào, luôn thương yêu con cái. Là một người phải trải qua bao nhiêu gian nan, vất vả. Theo thời gian, tóc mẹ dần bạc đi, lưng mẹ còng xuống, sức khỏe yếu đi. Mặc dù vậy nhưng vẫn luôn sát cánh bên con, chắp cánh ước mơ cho con bay xa, hi sinh tất cả tuổi thanh xuân vì những đứa con bé bỏng cần sự chở che. Khác với hình ảnh người mẹ trong các bài thơ khác, được miêu tả qua hình dáng, bề ngoài thì ở bài thơ này hình ảnh người mẹ được miêu tả qua chính lời hát của người mẹ, theo trình tự thời gian.
