Bài tham khảo số 2

Nếu phải chọn bản nhạc hay nhất, tôi sẽ không do dự mà chọn văn chương, bởi đối với tôi văn chương đã cống hiến cho cuộc đời này rất nhiều mẩu chuyện ý nghĩa và đẹp đẽ về con người về cuộc sống. Và khi nhắc tới nhà văn Trần Bảo Định ta không thể không kể tới đoạn trích Lời má năm xưa. Cho đến nay, với những câu từ tràn đầy ý nghĩa, tác phẩm ấy để lại sự lắng đọng, nỗi vấn vương trong lòng biết bao độc giả

Lời má năm xưa là một tác phẩm có cốt truyện đơn giản. Là một văn bản đầy ý nghĩa đó là những lời dạy bảo của người mẹ, đồng thời là nỗi ân hận day dứt không nguôi của tác giả từ ngày ấy cho tới tận bây giờ.

Mở đầu tác phẩm, nhà văn đã giới thiệu những câu hò thân thương nơi quê hương yêu quý của mình: Ở quê tôi, trai gái đều thuộc lòng câu hò:

“Chim thằng chài có ngày mắc bẫy

Em cho anh hay anh hãy tránh xa

Mẹ cha không thể chịu hòa

Em đâu dám cãi để mà theo anh”

Có thể thấy đây là những câu hò dân ca, thể hiện tình yêu của đôi lứa. “Chim thằng chài” hay có tên gọi khác là chim bói cá, chúng thường hay lao đầu xuống hoặc bay phía trên trên mặt nước nhằm bắt những con mồi. Nhưng với tập tính săn bắt ấy, thì loài chim này thường rất dễ bị mắc bẫy, đã được tác giả thể hiện rõ qua câu hò trên “Chim thằng chài có ngày mắc bẫy”. Nhưng “em” đã có lời nhắc nhở rằng anh hãy tránh xa, chớ xa vào bẫy của kẻ thù. Người con gái vì mẹ cha không cho phép nên chẳng dám theo chàng bỏ đi. Những câu ca dao ấy vang vừa thấm đậm thứ tình tình yêu đôi lứa vừa xen kẽ thêm tình cảm gia đình.

Qua những câu văn, tác giả đã phần nào giúp chúng ta hiểu thêm về đặc điểm và cách sinh tồn của loài chim bói cá. Từ nhỏ chúng đã phải sống tự lập, tự thích nghi với môi trường, chẳng có mẹ chăm sóc, nên khi lớn lên chúng kết giao với đồng loại của mình và cùng sinh sống, bảo vệ cho nhau. Tuy là loài vật, những chúng cũng có lòng thương người, thương đồng loại, sẵn sàng nhường mồi cho bạn tình hoặc những chú chim thiếu cái ăn và hơn hết chùng còn nhường mặt nước đầy tôm cá cho kẻ chài ốm yếu bệnh tật. Khi chúng ta đọc đến đây độc giả không khỏi xúc động và phải thán phục trước sự mạnh mẽ, tự lập cũng như tấm lòng nhân hậu của loài chim này.

Theo thời gian quay ngược về thời thơ ấu, tác giả đã ngậm ngùi mà chia sẻ lại câu chuyện cũ với biết bao niềm bâng khuâng, xúc cảm. Khi còn nhỏ, ông thường cùng với tụi bạn thường lấy những viên đạn được tạo nên bằng đất sắt rồi bắn vào những chú chim bói cá, con nào may mắn thì chỉ bị thương còn không bay kịp thì chết. Khi nghĩ về về quá khứ, tác giả không khỏi hối hận, và ray rứt khi bản thân từng hại một loài chim sống tình cảm như thế.

Và khi thấy con mình mắc sai lầm như vậy, má đã hỏi một câu khiên tác giả được thức tỉnh: “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?” Chỉ một câu hỏi đơn giản ấy, người con đã nhận ra hành động sai trái của mình. Sau đó má đã bắt tác giả ra sông, vớt thằng chài mình vừa bắn, mang lên bờ và chăm sóc nó. Ông mang chú chim nhỏ về nhà, rồi trị thương cho nó. Cá chính là món ăn mà nó thích nhất, thứ mà nó mạo hiểm đi săn bắt mỗi ngày, nhưng giờ đây khi ông đút cho nó lại chẳng ăn. Phải chăng giờ phút này nó như đang thể hiện sự giận dỗi đối với nhân vật tôi. Điều đó đã làm cho nhân vật tôi bối rối và hối hận về hành động của bản thân, giá như khi ấy mình chẳng bắn nó, thì giờ đây chú chim nhỏ thày đã được thoải mái, tự do bay lượn ngoài kia. Qua đó độc giả có thể nhận thấy sự “quay đầu” của nhân vật tôi- một đứa trẻ nghịch ngợm, nhờ lời dạy dỗ của mẹ, một sinh mệnh nhỏ đã được cứu chữa kịp thời.

Tuy vết thương đã lành, nhưng thằng chài rất yếu, người ốm nhom, nó không còn đủ sức để bay lượn nữa. Thấy vậy tác giả đã đem thằng chài ra gốc mận gần cầu nước, ở đây, nó gặp được đồng loài, gặp được những người bạn cũ của mình, nó được những thằng chài khác bu xung quanh và đút mồi cho, có lẽ vì quá vui sướng mà hạnh phúc nên nó ăn rất ngon lành khiến cho tác giả đứng nhìn cũng phải thèm theo.Qua chi tiết này, một lần nữa lại đã gợi cho chúng ta thấy một lối sống tình cảm, đoàn kết gắn bó, keo sơn đùm bọc của những chú chim bói cá da diết, mãnh liệt đến nhường nào. Tuy chỉ là chim nhưng chúng lại sống rất tình cảm.

Quay trở về với thực tại, câu chuyện cũ kia đã sảy ra từ bảy mươi năm trước, nhưng giờ đây khi nhắc lại trong lòng vẫn cảm thấy hối hận, bối rối biết bao. Và đặc câu hỏi của má mới là thứ làm ông nhớ nhất “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?”.Câu hỏi hỏi này được lặp lại hai lần trong văn bản, vừa góp phần làm nổi bật nhan đề và chủ đề của tác phẩm đồng thới cũng nhấn mạnh sự hối hận da diết, mà nỗi nhớ khôn nguôi về lời má dạy bảo. Người má muốn dạy cho con mình biết cách thấu hiểu, yêu thương và trân trọng các loài vật.

Bằng những từ ngữ, câu văn bộc lộ trực tiếp tình cảm, cảm xúc kết hợp cùng thủ pháp liệt kê, tác phẩm mang bao ý nghĩa là bài học đầy nhân văn mà nhà văn muốn truyền tải tới các bạn đọc: hãy biết yêu quý, trân trọng và bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ các loài động vật. Bới chúng cũng có cảm xúc, cũng biết đau, biết buồn, đừng làm gì tổn hại đến chúng vì có thể sau này khi nhìn lại chúng ta sẽ chìm trong những cảm xúc ray rứt và hối hận.

Tác phẩm Lời má dặn đã để lại trong lòng bạn độc ấn tượng rất sâu nặng, văn bản này đã thành công vượt lên giới hạn của thời gian và không gian để trường tồn và đọng sâu mãi trong lòng độc giả