Bài tham khảo số 5
1. Chuẩn bị bài soạn Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ trang 73 Sách Cánh Diều
Khi đọc văn bản nghị luận các em cần chú ý:
+ Văn bản biết về vấn đề gì?
+ Ở văn bản này, người viết định thuyết phục điều gì?
+ Để thuyết phục người viết đã nêu ra những lí lẽ và bằng chứng cụ thể nào?
– Đọc trước đoạn trích Nguyên Hồng- nhà văn của những người cùng khổ, tìm hiểu thêm thông tin về nhà phê bình Nguyễn Đăng Mạnh.
– Vận dụng những hiểu biết sau khi học văn bản Trong lòng mẹ ( bài 3) để đọc hiểu và tìm ra những thông tin được bổ sung khi học bài này.
=> Lời giải
+ Văn bản viết về Nguyên Hồng
+ Nguời viết định thuyết phục rằng Nguyên Hồng là nhà văn của những người cùng khổ
+ Để thuyết phục, người viết đã đưa ra lí lẽ, luận điểm:
* Nguyên Hồng là nhà văn khá nhạy cảm, dễ xúc động
Lí lẽ đưa ra:
Ông dễ khóc khi nhớ đến bạn bè, đồng chí chia ngọt sẻ bùi, khóc khi nghĩ tới đời sống khổ cực của mình
*Hoàn cảnh sống luôn thiếu thốn, đậm:” chất dân nghèo, chất lao động”, luôn khao khát tình yêu nên Nguyên Hồng dễ cảm thông với những người bất hạnh.
Lí lẽ đưa ra:
Hoàn cảnh sống của ông từ nhỏ: cha mất năm 12 tuổi, mẹ đi bước nữa, cuộc đời mẹ ông gắn bó với một người chồng nghiện ngập
Truyện Mợ du, Những ngày thơ ấu cùng là những dòng cảm xúc, hồi tưởng cảm xúc của tác giả.
Vừa học vừa làm mọi việc, kiếm sống bằng những ” nghề nhỏ mọn”
* Chất dân nghèo, lao động thâm sâu vào văn chương, con người ông
Lí lẽ: Phong thái, cung cách sinh hoạt giản dị
+ Tìm hiểu về nhà phê bình Nguyễn Đăng Mạnh:
Nguyễn Đăng Mạnh sinh năm 1930 ở Nam Định, nguyên quán tại Gia Lâm, Hà Nội.
Thiếu thời, ông theo học ở trường Chu Văn An, Hà Nội. Khi Cách mạng tháng Tám nổ ra, trường ông học sơ tán lên Phú Thọ, rồi trường bị giải tán. Ông theo học trường trung cấp sư phạm ở Tuyên Quang và bước vào nghề giáo.
Năm 1960, Nguyễn Đăng Mạnh được giữ lại trường Đại học Sư phạm Hà Nội làm cán bộ giảng dạy. Từ đó ông bắt đầu viết nghiên cứu và trở thành nhà nghiên cứu phê bình. Nguyễn Đăng Mạnh được coi là nhà nghiên cứu đầu ngành về văn học Việt Nam hiện đại và được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân. Ông nổi tiếng gần đây là nhờ quyển hồi ký có viết một vài chi tiết về chủ tịch Hồ Chí Minh
+ Những thông tin được bổ sung thêm về tác giả trong bài này:
Cuộc đời, hoàn cảnh sống của Nguyên Hồng
Phong cách sống, con người, văn chương của nhà văn Nguyên Hồng
2. Hướng dẫn Soạn văn 6 bài Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ ngắn nhất
* Trả lời Câu hỏi giữa bài:
- Ý chính của phần 1 là gì? Chú ý câu mở đầu, các câu triển khai và câu kết.
Ý chính của phần 1 là chứng minh Nguyên Hồng là nhà văn dễ xúc động, là người có trái tim nhạy cảm.
- Phần 2 tập trung phân tích nội dung nào? Chú ý lĩ lẽ, bằng chứng.
Phần 2 tập trung phân tích hoàn cảnh gia đình của Nguyên Hồng
- Các câu trong hổi kí của Nguyên Hồng là bằng chứng cho ý kiến nào?
Các câu trong hổi kí của Nguyên Hồng là bằng chứng cho sự đồng cảm, xót thương với những người nghèo khồ hay cũng chính là tiếng lòng, khát khao của chính tác giả.
- Đoạn này làm rõ thêm điều gì ở nhà văn Nguyên Hồng?
Đoạn này làm rõ thêm sự bần cùng, khổ cực, tuổi thơ vất vả của tác giả
- Điều gì làm nên sự khác biệt của tác phẩm Nguyên Hồng?
Điều làm nên sự khác biệt của tác phẩm Nguyên Hồng là ở hoàn cảnh sống của ông
- Câu nói của bà Nguyên Hồng làm sáng tỏ cho điều gì?
Câu nói của bà Nguyên Hồng làm sáng tỏ nhân cách, phẩm chất, phong cách sống của Nguyên hồng
* Trả lời Câu hỏi cuối bài:
1. Văn bản viết về vấn đề gì? Nội dung của bài viết có liên quan như thế nào với nhan để Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ? Nếu được đặt nhan đề khác cho văn bản, em sẽ đặt là gì?
Văn bản viết về vấn đề Nguyên Hồng là nhà văn của những người cùng khổ. Nội dung của bài viết chính là nhan đề của tác phẩm. Em thấy nhan đề của tác giả đặt ra là rất phù hợp nhưng nếu được đặt nhan đề cho văn bản em sẽ đặt như: Nhà văn của những kiếp người khốn cùng.
2. Để thuyết phục người đọc rằng: Nguyên Hồng “rất dễ xúc động, rất dễ khóc”, tác giả đã nêu lên những bằng chứng nào (ví dụ: “khóc khi nhớ đến bạn bè, đồng chí từng chia bùi sẻ ngọt”;…)?
Tác giả nên lên bằng chứng:
+ Khóc khi nhớ đến bạn bè, đồng chí chia ngọt sẻ bùi, khóc khi nghĩ đến đời sống khổ cực của nhân dân
+ Khóc khi nhớ đến công ơn, quê hương, nhớ ơn Đảng và Bác hồ
+ khóc khi kể lại những khổ đau oan trái của những nhân vật là những đứa con tinh thần mà chính ông ” hư cấu lên”
3. Ý chính của phần 1 trong văn bản là: Nguyên Hồng “rất dễ xúc động, rất dễ khóc”. Theo em, ý chính của phần 2 và phần 3 là gì?
Ý chính của phần 2,3: Hoàn cảnh sống và tuổi thơ cơ cực của Nguyên HỒNG
4. Văn bản trên cho em hiểu thêm gì về nội dung đoạn trích Trong lòng mẹ đã học ở Bài 3?
Văn bản trên cho ta hiểu thêm về con người Nguyên Hồng, hiểu được rằng vì sao đoạn trích Trong lòng mẹ lại có những miêu tả chân thực, đầy cảm xúc như thế.
5. Viết một đoạn văn thể hiện cảm nghĩ của em về nhà văn Nguyên Hồng, trong đó có sử dụng một trong các thành ngữ sau: chân lấm tay bùn, khố rách áo ôm, đầu đường xó chợ, tình sâu nghĩa nặng.
Nguyên Hồng quả là nhà văn của những người cùng khổ. Chính bởi hoàn cảnh khó khăn, nghèo cùng cực thiếu thốn tình yêu nên ông có những thấu hiểu, đồng cảm cho những kiếp người bần cùng. Cha mất, mẹ đi thêm bước nữa, tuổi thơ ông “đầu đường xó chợ”, bươn chảy làm đủ mọi nghề . Chính vì thế chất nghèo, chất lao động đã thấm sâu vào văn chương và vào thế giới nghệ thuật của tác giả.
