Bài tham khảo số 7

Xưa, Hùng Vương thứ sáu lúc về già muốn tìm người nối ngôi. Nhưng vua có tới hai mươi người con trai nên không biết chọn ai cho xứng đáng. Giặc xâm lược đã dẹp yên, nhưng dân ta có ấm no thì ngai vàng mới giữ vững. Vua bèn cho gọi các hoàng tử đến và truyền:

- Ai trong số các con tìm được lễ vật dâng trời đất, tổ tiên có ý nghĩa nhất, ta sẽ truyền ngôi cho.

Các hoàng tử nghe vậy, đua nhau tìm kiếm của ngon vật lạ dâng lên vua cha, mong được truyền ngôi báu.

Trong khi đó, Lang Liêu là con trai thứ mười tám của Vua Hùng tỏ ra băn khoăn, lo lắng. Chàng vốn hiền hậu, hết mực hiếu thảo nhưng vì mẹ mất sớm nên thiếu người chỉ vẽ nên chưa biết làm món gì để tham dự cuộc thi.

Một hôm, Lang Liêu nằm mộng thấy thần đến bảo:

- Trong trời đất, không gì quý bằng hạt gạo. Vì gạo nuôi sống con người, ăn mãi không chán. Các thứ khác tuy ngon nhưng hiếm, mà không làm ra được. Con hãy lấy gạo nếp mà làm bánh hình tròn và hình vuông để tượng trưng cho trời và đất, lấy lá bọc ngoài, đặt nhân trong ruột bánh, để tượng hình Cha Mẹ sinh thành.

Tỉnh dậy, Lang Liêu mừng rỡ. Theo lời thần dặn, chàng bèn chọn thứ gạo nếp thơm lừng, trắng tinh. Hạt nào hạt nấy tròn mẩy đem vo thật sách. Sau đó, chàng lấy đậu xanh, thịt lợn làm nhân, dùng lá dong trong vườn gói thành hình vuông, nấu một ngày một đêm thật nhừ. Để đổi vị, chàng cũng lấy thứ gạo nếp ấy, đồ lên rồi nhã nhuyễn, nặn thành hình tròn.

Đến ngày hẹn, các hoàng tử mang đủ thứ sơn hào hải vị đến. Vua Hùng xem một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh của Lang Liêu. Vua ngạc nhiên, liền gọi Lang Liêu đến hỏi chuyện. Chàng liền đem giấc mộng thấy thần kể lại cho vua nghe. Vua hùng nếm thử, thấy bánh ngon và có ý nghĩa, bèn cho họp mọi người lại, truyền rằng:

- Bánh hình tròn là tượng trời, ta đặt tên là bánh giầy. Bánh hình vuông là tượng đất, thịt mỡ cùng với đậu xanh và lá dong tượng cầm thú, cỏ cây muôn loài, ta đặt tên là bánh chưng. Lá bọc bên ngoài ý chỉ đùm bọc, đoàn kết lẫn nhau. Lang Liêu dâng lễ vật rất vừa ý ta, nên sẽ nối ngôi ta.

Từ đó, nhân dân chăm nghề trồng trọt, chăn nuôi và có Tục ngày Tết gói bánh chưng, bánh giầy.