Bài tham khảo số 8

Đêm giao thừa, tời rét mướt. Một cô bé bán diêm nhà nghèo, mồ côi mẹ, đầu trần, chân đất, bụng đói, đang dò dẫm trong bóng tối. Suốt cả ngày cô không bán được bao diêm nào… Đó chính là cô chủ bất hạnh đáng thương của tôi. Cô bé cô đơn, ngày ngày chỉ có thể làm bạn với những que diêm như tôi.

Cửa mọi nhà đều sáng rực ánh đèn và trong phố sực nức mùi ngỗng quay. Chả là đêm giao thừa mà! Gió thổi mỗi lúc một lạnh buốt. Nằm trong chiếc giỏ cũ kĩ, tôi cũng cảm nhận được cái giá lạnh của đêm khuya. Vậy mà cô chủ của tôi đầu trần, chân đất, chỉ có vỏn vẹn bộ quần áo mong manh, rách như xơ mướp. Ánh mắt cô chủ nhìn xa xăm, tựa hồ như đang nhớ về một miền kí ức xa xôi nào đó. Có lẽ cô lại nhớ về năm xưa, những tháng ngày tuổi thơ hạnh phúc mà cô đã tỉ tê tâm sự cho những que Diêm chúng tôi nghe biết bao lần. Đó là khi bà nội hiền hậu của cô còn sống, cô cũng được đón giao thừa ở nhà. Nhưng Thần Chết đã đến cướp bà cô đi mất, gia sản tiêu tán, và gia đình cô đã phải lìa ngôi nhà xinh xắn có dây trường xuân bao quanh, nơi cô đã sống những ngày đầm ấm, để đến chui rúc trong một xó tối tăm, luôn luôn phải nghe những lời mắng nhiếc chửi rủa.

Cô ngồi nép trong một góc tường, giữa hai ngôi nhà trên phố, một cái xây lùi vào chút ít, để hi vọng được che chắn khỏi những cơn gió rét giữa đêm mùa đông. Cô cố gắng thu đôi chân vào người, nhưng tôi biết càng lúc cô càng thấy rét buốt hơn, vì cơ thể nhỏ bé của cô run lên bần bật, trong một xó tối, bên cạnh chúng tôi. Chắc hẳn mọi người sẽ thắc mắc rằng tại sao cô chủ tôi không trở về nhà mà lại ngồi trên đường phố trong một đêm giao thừa rét buốt như thê. Nhưng bạn ơi, cô chủ của tôi không thể nào về nhà nếu không bán được một vài đứa trong số tôi và những đứa bạn Diêm của tôi, hay không ai bố thí cho một đồng xu nào đem về; nhất định là ông chủ xấu xa, cha cô sẽ đánh cô. Vả lại ở nhà thì cũng rét thế thôi. Cha con cô ở trên gác sát mái nhà, và mặc dầu đã nhét giẻ rách vào các kẽ hở lớn trên vách, gió vẫn thổi rít vào trong nhà. Tôi thấy đôi bàn tay cô chủ cứng đờ ra.

- Gió càng lúc càng thổi mạnh. Cứ thế này thì con bé sẽ lạnh chết mất! Có cách nào giúp con bé được sưởi ấm không? – Mẹ tôi nhìn thấy cô chủ như vậy, đau lòng hỏi.

- Mẹ! Chúng ta có thể làm công việc của mình là cháy sáng để sưởi ấm cho cô chủ! – Tôi bỗng lóe lên sáng kiến.

- Phải rồi! Nếu chúng ta cháy sáng, sẽ phần nào có thể sưởi ấm cho con bé tội nghiệp, dù là chỉ trong chốc lát. Nhưng con bé sẽ không dám làm điều này đâu!

- Mẹ đừng lo!

Nói rồi, tôi ra tín hiệu gọi cô chủ. Cô bé đáng thương nhìn tôi với ánh mắt đầy thân thương.

- Chị! Chị lạnh lắm phải không? Hãy quẹt những que Diêm chúng em để sưởi cho đỡ rét một chút!

- Không được! Nếu làm vậy, cha sẽ đánh chị vì không kiếm được tiền mà Diêm lại ít đi. Hơn nữa, làm vậy chẳng phải em và các bạn của em sẽ chết sao?

- Chị à! Cha của chị uống rượu say, sẽ không nhớ được số bao diêm đâu. Còn về sự sống của em và mọi người. Chúng em sinh ra cũng chỉ mong đợi đến lúc được cháy sáng thôi mà. Đó mới chính là ý nghĩa sự tồn tại của em. Được cháy sáng mới mang lại hạnh phúc cho em!

Cô chủ ngập ngừng trong giây lát, nhưng có lẽ cô hiểu những gì tôi vừa nói, rồi đưa tay lấy một que diêm. Chúng tôi ai cũng sẵn sàng, nhưng mẹ tôi quyết định đi trước. Bà dặn dò, tạm biệt tôi và vui vẻ để cô chủ quẹt . Ngọn lửa lúc đầu xanh lam, dần dần biến đi, rực hồng lên quanh que gỗ, sáng chói trong thật đẹp. Có lẽ mẹ của tôi đã mong chờ giây phút được tỏa sáng rực rỡ rất lâu rồi.

Cô chủ hơ đôi tay trên que diêm sáng rực như than hồng, đôi môi mỉm cười.

- Chị thấy ấm áp hơn chứ?- Tôi hỏi.

- Chà! Nhìn này, ánh sáng của mẹ em mới kì diệu làm sao! Chị cảm thấy mình như đang ngồi trước một lò sưởi bằng sắt có những hình nổi bằng đồng bóng nhoáng. Trong lò, lửa cháy nom đến vui mắt và tỏa ra hơi nóng dịu dàng. Thật là dễ chịu! Chà! Khi tuyết phủ kín mặt đất, gió bấc thổi vun vút mà được ngồi hàng giờ như thế này, trong đêm tuyết đông rét buốt, trước một lò sưởi, thì khoái biết bao!- Cô chủ cười hạnh phúc đáp.

Duỗi đôi chân ra để sưởi ấm, cũng là lúc ánh sáng từ mẹ tôi vụt tắt. Nụ cười trên môi cô chủ bỗng tắt ngấm. Thay vào đó là một phút bần thần và sau đó là những lo lắng cùng với nỗi sợ hãi. Mẹ tôi đã hoàn thành sứ mệnh của mình, một sứ mệnh ngắn ngủi và nhỏ bé. Có lẽ diêm tắt rồi, hơi ấm không còn nữa, cô chủ bé nhỏ của tôi cũng giật mình nhận ra việc mình vừa làm và nghĩ đến hậu quả sẽ bị cha mắng.

Cô chủ quẹt một người bạn khác của tôi, tạo ra ánh sáng rực rỡ. Cô lại mỉm cười hạnh phúc và kể cho tôi rằng cô thấy bức tường đã được thay thế bằng một tấm rèm bằng vải màu. Cô nhìn thấu vào tận trong nhà. Bàn ăn đã dọn, khăn trải bàn trắng tinh, trên bàn toàn bát đĩa bằng sứ quý giá, và có cả một con ngỗng quay. Nhưng điều kì diệu nhất là ngỗng ta nhảy ra khỏi đĩa và mang cả dao ăn, phuốc-sét cắm trên lưng, tiến về phía cô.

Nhưng rồi, người bạn của tôi vụt tắt. Cô chủ nhỏ lại trở lại giữa thực tại, giữa cái rét buốt của đêm mùa đông tuyết rơi đầy.

- Trước mặt chị chỉ còn là những bức tường dày đặc lạnh lẽo, không còn là rèm vải, cũng không có bàn ăn thịnh soạn nào mà chỉ có phố xá vắng teo, lạnh buốt, tuyết phủ trắng xóa, gió bấc vi vu và người khách qua đường quần áo ấm áp vội vã. Có lẽ họ đang đi đến những nơi hẹn hò.

- Chị! Họ có thể hoàn toàn lãnh đạm với tình cảnh hiện giờ của chị như thế ư?- Tôi căm phẫn hỏi.

Nhưng đáp lại câu hỏi của tôi, chỉ là ánh nhìn xa xăm và lặng yên không đáp…

Cô chủ nhỏ lại quẹt một que diêm nữa. Tôi lại thấy ánh mắt cô mơ màng, hạnh phúc. Có lẽ cô thấy một cây thông Nô-en.Một cây thông lớn và được trang trí lộng lẫy nhất . Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ như những bức bày trong cửa hàng trên đường phố. Cô chủ với đôi tay vào không trung. Có lẽ cô đang cố gắng chạm vào một thứ nào đấy trong ảo ảnh đang hiện ra. Nhưng diêm lại tắt.

- Tất cả ngọn nến bay lên rồi, bay lên mãi và biến thành những ngôi sao trên trời. Chắc hẳn có ai vừa chết. Vì bà chị trước đây thường nói rằng khi có một ngôi sao đổi ngôi là có một linh hồn bay lên trời với Thượng đế. – Cô chủ khẽ thở dài, nhìn tôi nói.

- Chị! Mỗi lần một que diêm cháy sáng, chị lại thấy hạnh phúc. Vậy bây giờ chị hãy quẹt em đi! Để em có thể hoàn thành sứ mệnh của mình và giúp chị sưởi ấm thêm một chút!

Cô chủ nhìn tôi cười hiền hòa, rồi quẹt vào tường. xung quanh tôi phát ra một ánh sáng xanh, tỏa ra xung quanh.Lần này thì tôi cũng được nhìn thấy những gì mà cô chủ tôi có thể thấy qua vầng sáng xung quanh tôi. Một bà lão phúc hậu đang mỉm cười như bà tiên.Đó có lẽ là người bà quá cố của cô chủ. Tôi nghe thấy tiếng nói trong trẻo của cô:

- Bà ơi! Cho cháu đi với! Cháu biết rằng diêm tắt thì bà cũng biến đi mất như lò sưởi, ngỗng quay và cây Nô-en ban nãy, nhưng xin bà đừng bỏ cháu ở nơi này; trước kia khi bà chưa về với Thượng đế chí nhân, bà cháu ta đã từng sung sướng biết bao! Dạo ấy bà đã từng nhủ cháu rằng nếu cháu ngoan ngoãn, cháu sẽ được gặp lại bà, bà ơi! Cháu van bà, bà xin Thượng đế chí nhân cho cháu về với bà. Chắc Người không từ chối đâu.

Vừng sáng quanh tôi nhỏ dần, rồi biến mất. Tôi đã hoàn thành sứ mệnh cháy sáng của một que diêm.

- Giỏi lắm con của mẹ!

Tôi quay lại, thì ra tôi đã trở lên Thiên đàng. Nhìn xuống hạ giới, tôi thấy cô chủ nhỏ đáng thương của tôi đang lần lượt quẹt hết tất cả những que diêm còn lại ở trong bao. Cô muốn níu giữ bà của cô lại! Rồi một cảnh tượng hết sức thần tiên hiện ra trước mắt chúng tôi. Bà cụ cầm lấy tay cô chủ, rồi hai bà cháu bay vụt lên cao, cao mãi, chẳng còn đói rét, đau buồn nào đe dọa họ nữa. Họ đã đi về chầu thượng đế.

Sáng hôm sau, tôi cùng cô chủ trong một chiếc váy xinh xắn, gương mặt tươi cười hạnh phúc ở trên Thiên đàng trông xuống mặt đất. Tuyết vẫn rơi phủ kín mặt đất , nhưng mặt trời lên, trong sáng, chói chang trên bầu trời xanh nhợt. Mọi người vui vẻ ra khỏi nhà. Trong buổi sáng lạnh lẽo ấy, ở một xó tường, người ta thấy một em gái có đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười. Em đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa.

Ngày mồng Một đầu năm hiện lên trên thi thể của một cô bé ngồi giữa những bao diêm, trong đó có một bao diêm đã đốt hết nhẵn. Mọi người bảo nhau: “ Chắc nó muốn sưởi cho ấm!”, Nhưng chẳng ai biết những điều kì diệu cô đã trông thấy, nhất là cảnh huy hoàng lúc hai bà cháu bay lên để đón lấy những niềm vui đầu năm.