Bài tham khảo số 9
Bài thơ Thu Ẩm là một trong ba bài thơ viết về mùa thu nổi tiếng của nhà thơ Nguyễn Khuyến. Đây là một bài thơ còn được biết đến với cái tên Uống rượu mùa thu. Điểm đặc biệt của bài thơ này chính là ngoại trừ nhan đề có chữ thu ra còn lại cả bài thơ này không có một chữ thu nào nữa. Tuy nhiên cái hay của Nguyễn Khuyến là ông vẫn vẽ lên được một khung cảnh thu ngập tràn. Đó cũng chính là cái hay và là nét độc đáo của bài Thu Ẩm. Hãy cùng chúng tôi theo dõi bài viết này nhé các bạn!
Năm gian nhà cỏ thấp le te,
Ngõ tối đêm sâu đóm lập loè.
Lưng giậu phất phơ màu khói nhạt,
Làn ao lóng lánh bóng trăng loe.
Da trời ai nhuộm mà xanh ngắt?
Mắt lão không vầy cũng đỏ hoe.
Rượu tiếng rằng hay, hay chẳng mấy.
Độ năm ba chén đã say nhè.
Mùa thu là một đề tài và cũng chính là nguồn cảm hứng bất tận cho các sáng tác thơ ca. Và trong số các bài thơ về mùa thu ấy không thể không nhắc tới bài Thu ẩm của nhà thơ Nguyễn Khuyến. Đây là một trong những sáng tác rất hay và độc đáo của nhà thơ này. Mở đầu bài thơ tác giả đã miêu tả một bức tranh đêm tối tĩnh mịch với căn nhà lụp xụp, liêu xiêu. Điều này điêu tàn tới mức con người ta chỉ có thể nhìn thấy được ánh sáng và sự chuyển động của những chú đom đóm trong đêm tối. Đó cũng chính là đặc sản của mùa hè và mùa thu dể biết rằng mùa thu đang hiện hữu quanh ta.
Năm gian nhà cỏ thấp le te,
Ngõ tối đêm sâu đóm lập loè.
Lưng giậu phất phơ màu khói nhạt,
Làn ao lóng lánh bóng trăng loe.
Nếu như ở những câu đầu hình ảnh ăn nhà và ngõ sâu chìm trong màn đêm hun hút. Thì với phần sau cảnh vật đã được tô thêm màu sáng và trở nên lung linh huyền ảo hơn. Đó là khi màu khói và ánh trăng được quyện vào nhau tạo thành một khung cảnh vừa lấp lánh huyền ảo. Đó là một không gian vô cùng trữ tình và thơ mộng. Và mọi vật ở đó như đang chuyển động. Khói thì phất phơ, còn ao thì sóng nước lăn tăn… Đó đều là những chuyển động rất nhẹ nhàng nhưng lại có khả năng gợi lên một mùa thu. Mùa thu trong bức tranh của Nguyễn Khuyến vô cùng thanh bình và yên ả.
Nếu như những câu thơ đầu tiên nhà thơ lột tả bức tranh mùa thu khi màn đêm buông xuống thì ban ngày nó lại mang một màu sắc rất khác. Bởi thời điểm này cũng chính là lúc con người ta cảm nhận sâu sắc hơn được cái thu. Đó là trời xanh ngắt một màu làm không gian như rộng và bao la hơn. Nó cũng làm con người ta liên tưởng tới những tia nắng nhẹ nhàng và những cơn gió thoảng qua.
Da trời ai nhuộm mà xanh ngắt?
Mắt lão không vầy cũng đỏ hoe.
Trong khung cảnh ấy nhà thơ đã để cho hình ảnh của con người xuất hiện. Đó là đôi mắt của ông lão. Đôi mắt ấy như được nhuốm đỏ bởi vì màu sắc của cảnh vật. Sở dĩ bức tranh thu tràn đầy sức sống và sự tươi mới chính là do tác giả đã sử dụng nhiều tính từ chỉ màu sắc. Chẳng hạn như màu khói, xanh ngắt, đỏ hoe… Điều này làm cho mùa thu thêm đẹp.
Ở câu thơ trước ta đã thấy được hình ảnh đôi mắt của ông lão. Đó cũng chính là tiếng than thở của con người mà nhà thơ muốn chuyển tải. Đó chính là cái hay của Nguyễn Khuyến. Đọc các vần thơ này ta như cảm nhận được cái hay, cái suy tư và chiêm nghiệm nên ông lão mới mang rượu ra để nhâm nhi. Tuy nhiên uống chưa được bao lâu lại chếnh choáng say. Cái say của ông lão không chỉ là cái say bởi men rượu mà còn chính là cái say của một người thi nhân trước khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp.
Rượu tiếng rằng hay, hay chẳng mấy.
Độ năm ba chén đã say nhè.
Và khi thả mình vào những chén rượu làm con người ta thêm suy nghĩ, lo toan về các công việc, về nhân tình thế thái. Đó cũng chính là tấm lòng của Nguyễn Khuyến. Dù ông đang nhâm nhi những chén rượu để thưởng thức mùa thu song trong lòng lại bận trăm mối. Qua đây ta cảm nhận được nhân cách của một nhà thơ lớn, của một tâm hồn lớn luôn đau đáu vì thế sự.
