Dàn ý số 4
a) Mở bài
- Giới thiệu sơ lược về tác giả, tác phẩm:
- Phạm Đình Hổ là một tác giả mang cốt cách thanh cao của kẻ sĩ Bắc Hà lo cho dân, cho nước.
- Vũ trung tùy bút là tác phẩm đặc sắc tiêu biểu của ông với bút pháp nghệ thuật tinh tế.
- Vài nét về đoạn trích “Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh”: phản ánh đời sống sa hoa của vua chúa và sự nhũng nhiễu của bọn quan lại thời Lê - Trịnh, đưa đến một góc nhìn chân thực về sự đen tối của xã hội Việt Nam thời bấy giờ
b) Thân bài
* Thói ăn chơi hưởng lạc sa hoa, vô độ của chúa Trịnh Sâm
- Thú chơi đèn đuốc, dạo chơi:
- Chúa cho xây dựng nhiều cung điện, đền đài ở khắp nơi
- Việc xây dựng đền đài vì mục đích cá nhân này đã làm cho nhân dân hao tiền tốn của.
- Những cuộc dạo chơi của chúa ở Tây Hồ
- Thường xuyên tổ chức ba bốn lần một tháng
- Mỗi cuộc dạo chơi lại huy động rất nhiều người hầu hạ cùng những trò giải trí lố lăng, tốn kém.
- Thú chơi cây cảnh:
- Chúa cho tìm thu vật “phụng thủ” - những vật quý giá trong thiên hạ (trân cầm dị thú, cổ mộc quái thạch, chậu hoa cây cảnh...)
- Chúa còn đưa một cây đa cổ thụ về từ bên kia sông, cần tới cơ binh hàng trăm người
- Trong phủ bày vẽ ra hình núi non bộ trông như bến bể đầu non -> sự kì công, sa hoa tốn kém.
=> Thói ghi chép tỉ mỉ, chân thực, khách quan, không đưa thêm bất cứ một lời bình luận nào nhưng cũng đủ để cho thấy sự xa xỉ ăn chơi, không màng đến quốc gia đại sự của một người nắm binh quyền.
=> Sự dự báo trước sụp đổ, suy vong là điều không tránh khỏi đối với một triều đại chỉ ăn chơi hưởng lạc.
* Sự tham lam, nhũng nhiễu của bọn quan lại trong phủ chúa
- Sự sa hoa hưởng lạc của người đứng đầu đưa đến thói nhũng nhiễu của quan lại dưới trướng:
- Bọn hoạn quan được sủng ái vì giúp vua trong những trò chơi sa hoa
- Chúng ỷ thế hoành hành, tác oai, tác quái
- Chúng tìm thu vật “phụng thủ” mà thực ra chính là vừa ăn cướp, vừa la làng -> người dân bị cướp đến hai lần, hoặc phải tự hủy bỏ những sản vật quý giá của mình, mà chúng thì lại vừa vơ vét làm của riêng lại vừa được tiếng mẫn cán.
=> Phạm Đình Hổ kể câu chuyện từ chính gia đình mình khi bà mẹ ông phải sai chặt đi một cây kê và hai cây lựu quý chỉ vì muốn tránh tai họa -> Càng tăng sức thuyết phục cho sự chân thực của những ghi chép.
=> Qua cách ghi chép, tác giả đã kín đáo bộc lộ thái độ bất bình, phê phán của mình.
c) Kết bài
- Khái quát lại những nét nghệ thuật tiêu biểu làm nên thành công nội dung của đoạn trích: Cách ghi chép hết sức tỉ mỉ, chân thực, ngòi bút Phạm Đình Hổ là một ngòi bút trầm tĩnh mà sâu sắc,...
- Tác phẩm không chỉ mang giá trị văn chương mà còn mang giá trị lịch sử đáng ghi nhận
- Mở rộng trình bày suy nghĩ bản thân về những nội dung phản ánh trong đoạn trích.
