Xin trả nợ người

Bài hát Xin trả nợ người của Trịnh Công Sơn viết cho "Người yêu lạ lùng nhất" của mình đó là Dao Ánh. Dao Ánh là em gái của Bích Diễm, người mà Trịnh Công Sơn một thời vương vấn. Không đến được với nhau, Trịnh Công Sơn đã chôn giấu tình cảm của mình qua bài hát nổi tiếng “Diễm xưa”. Nhưng thật bất ngờ, sau khi biết chị mình chia tay với Trịnh Công Sơn, cô em Dao Ánh đã viết thư an ủi và chia sẻ cùng anh. Trịnh Công Sơn đã viết thư trả lời và tình cảm bắt đầu nảy sinh từ đó.

Mối tình của họ kéo dài từ năm 1964 đến 1967, chất chứa biết bao hoài niệm. Lúc đó, Trịnh Công Sơn đang đi dạy trên B’lao (Lâm Đồng) mới 25 tuổi sau khi tốt nghiệp Sư phạm Quy Nhơn và Dao Ánh đang là cô nữ sinh 16 tuổi học tại Huế. Nhiều ca khúc nổi tiếng được Trịnh Công Sơn viết tay tặng riêng cho Dao Ánh trong thư như: Còn tuổi nào cho em, Tuổi đá buồn, Mưa hồng… Và tình yêu đó đã hội tụ những hẹn hò, trông ngóng đợi chờ và cả ghen tuông, nghi kỵ.

Thế rồi, do hoàn cảnh xa cách, niềm tin mong manh dần vụn vỡ, Trịnh Công Sơn chủ động chia tay với Dao Ánh: “Anh xin cảm ơn bốn năm ròng rã nâng niu tình yêu đó. Cũng xin cảm ơn những buổi đợi chờ thật dịu dàng không bao giờ còn có được”. Hơn 20 năm sau, Dao Ánh từ Mỹ trở về năm 1993, nhưng tất cả đã muộn màng. Cuộc tình này đã làm cảm hứng cho Trịnh Công Sơn sáng tác bài “Xin trả nợ người” với ca từ sâu lắng như: “Hai mươi năm xin trả nợ dài, trả nợ một đời em đã phụ tôi”.