Đây cả mùa xuân đã đến rồi

Từng nhà mở cửa đón vui tươi.

Từng cô em bé so màu áo

Đôi má hồng lên, nhí nhảnh cười.

Và tựa hoa tươi, cánh nở dần,

Từng hàng thục nữ dậy thì xuân

Đường hương thao thức lòng quân tử

Vó ngựa quen rồi ngõ ái ân.

Từng gã thư sinh biếng chải đầu

Một mình mơ ước chuyện mai sau,

Lên kinh thi đỗ làm quan trạng,

Công chúa cài trâm thả tú cầu

Có những ông già tóc bạc phơ

Rượu đào đôi chén, bút đề thơ

Những bà tóc bạc, hiền như Phật

Sắm sửa hành trang trẩy hội chùa.

Pháo nổ đâu đây, khói ngợp trời

Nhà nhà đoàn tụ dưới hoa tươi,

Lòng tôi như cánh hoa tiên ấy

Một áng thơ đề nét chẳng phai.

Em là con gái trong khung cửi

Dệt lụa quanh năm với mẹ già.

Lòng trẻ còn như cây lụa trắng,

Mẹ già chưa bán chợ làng xa.

Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay,

Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy.

Hội chèo làng Đặng đi ngang ngõ,

Mẹ bảo: Thôn Đoài hát tối nay.

Lòng thấy giăng tơ một mối tình.

Em ngừng thoi lại giữa tay xinh.

Hình như hai má em bừng đỏ,

Có lẽ là em nghĩ đến anh.

Bốn bên hàng xóm đã lên đèn,

Em ngửa bàn tay trước mái hiên.

Mưa thấm bàn tay từng chấm lạnh,

Thế nào anh ấy chẳng sang xem.

Em xin phép mẹ vội vàng đi,

Mẹ bảo: xem về kể mẹ nghe.

Mưa nhỏ nên em không ướt áo,

Thôn Đoài cách có một thôi đê.

Thôn Đoài vào đám hát thâu đêm,

Em mải tìm anh chả thiết xem.

Chắc hẳn đêm nay đường cửi lạnh,

Thoi ngà nằm nhớ ngón tay em.

Chờ mãi anh sang anh chả sang,

Thế mà hôm nọ hát bên làng.

Năm tao bảy tuyết anh hò hẹn,

Để cả mùa xuân cũng bẽ bàng.

Mình em lầm lụi trên đường về,

Có ngắn gì đâu môt dải đê!

Áo mỏng che đầu, mưa nặng hạt,

Lạnh lùng em tủi với đêm khuya.

Em giận hờn anh cho đến sáng,

Hôm sau mẹ hỏi hát trò gì.

“- Thưa u họ hát…” Rồi em thấy

Nước mắt tràn ra, em ngoảnh đi.

Bữa ấy mưa xuân đã ngại bay,

Hoa xoan đã nát dưới chân giày.

Hội chèo làng Đặng về ngang ngõ,

Mẹ bảo mùa xuân đã cạn ngày.

Anh ạ! Mùa xuân đã cạn ngày!

Bao giờ em mới gặp anh đây?

Bao giờ Hội Đặng đi ngang ngõ,

Để mẹ em rằng hát tối nay?

Chiều ấm mùi hương thoảng gió đưa

Tà tà mưa bụi rắc thưa thưa

Cây cam cây quít cành giao nối

Lá ngửa lòng tay hoa đón mưa.

Nào ai nhìn thấy rõ mưa xuân

Tơ nhện vừa giăng sợi trắng ngần

Bươm bướm cứ bay không ướt cánh

Người đi trẩy hội tóc phơi trần.

Đường mát da chân lúa mát mình

Đôi bờ cỏ dại nở hoa xanh

Gò cao đứng sững trâu kềnh bụng

Nghếch mõm nghe vang trống hội đình.

Núi lên gọn nét đá tươi màu

Xe lửa về Nam chạy chạy mau

Một toán cò bay là mặt ruộng

Thành hàng chữ nhất trắng phau phau.

Bãi lạch bờ dâu sẫm lá tơ

Làng bên ẩm ướt giọng chuông mờ

Chiều xuân lưu luyến không đành hết

Lơ lửng mù sương phảng phất mưa.

Rộn rã xuân về giữa thủ đô

Hồn đơn gác lẻ đón giao thừa

Nhà ai hàng xóm khoe mầu cúc

Vườn cũ mai vàng biết nở chưa ?

Câu thơ đứt giữa lòng trang giấy

Mắt rượu mờ trông mái tóc thề

Đất Bắc phải đâu là đất khách

Sao lòng mãi nặng mối tình quê ?

Ngày muộn, mẹ già hong tóc trắng

Khác nào mây núi đỉnh Trường Sơn

Mẹ ơi giữ lấy vườn mai nhé

Cho trải vàng xuân đẹp bước con.

Đã thấy xuân về với gió đông,

Với trên màu má gái chưa chồng.

Bên hiên hàng xóm, cô hàng xóm

Ngước mắt nhìn giời, đôi mắt trong.

Từng đàn con trẻ chạy xun xoe,

Mưa tạnh giời quang, nắng mới hoe.

Lá nõn, ngành non ai tráng bạc?

Gió về từng trận, gió bay đi…

Thong thả, dân gian nghỉ việc đồng,

Lúa thì con gái mượt như nhung

Đầy vườn hoa bưởi hoa cam rụng,

Ngào ngạt hương bay, bướm vẽ vòng.

Trên đường cát mịn, một đôi cô,

Yếm đỏ, khăn thâm, trẩy hội chùa.

Gậy trúc dắt bà già tóc bạc,

Tay lần tràng hạt miệng nam vô.

Em như cô gái hãy còn xuân,

Trong trắng thân chưa lấm bụi trần,

Xuân đến, hoa mơ, hoa mận nở.

Gái xuân giũ lụa trên sông Vân.

Lòng xuân lơ đãng, má xuân hồng.

Cô gái xuân mơ chuyện vợ chồng,

Đôi tám xuân đi trên mái tóc.

Đêm xuân cô ngủ có buồn không?

Chàng ở nơi đâu thiếp ở nhà

Cây đào năm ngoái lại ra hoa

Chân trời rượu uống môi chàng ướt

Của sổ mưa bay chữ thiếp nhoà

Mải nhớ trầm hương thưa ngọn khói

Càng thương vòng ngọc lỏng tay ngà

Tin chàng chẳng đến, tin xuân đến

Có mộng đêm nay cũng chỉ là…

Xuân đã đem mong nhớ trở về

Lòng cô gái ở bến sông kia.

Cô hồi tưởng lại ba xuân trước,

Trên bến cùng ai đã nặng thề.

Nhưng rồi người khách tình, xuân ấy,

Đi biệt không về với… bến sông.

Đã mấy lần xuân trôi chảy mãi,

Mấy lần cô gái mỏi mòn trông.

Xuân này đến nữa đã ba xuân,
Đốm lửa tình duyên tắt nguội dần.

Chẳng lẽ ôm lòng chờ đợi mãi,

Cô đành lỗi ước với tình quân.

Bỏ thuyền, bỏ bến, bỏ dòng trong,

Cô lái đò kia đi lấy chồng.

Vắng bóng cô em từ dạo ấy,

Để buồn cho những khách sang sông…

Mùa xuân là cả một mùa xanh

Giời ở trên cao, lá ở cành

Lúa ở đồng tôi và lúa ở

Đồng nàng và lúa ở đồng anh.

Cỏ nằm trên mộ đợi thanh minh

Tôi đợi người yêu đến tự tình

Khỏi luỹ tre làng tôi nhận thấy

Bắt đầu là cái thắt lưng xanh.

Chiều xuân, mưa bụi nghiêng nghiêng

Mưa không ướt áo người xem hội làng.

Khen ai nhuộm nhiễu Tam Giang

Đánh dây xà tích cho nàng chơi xuân.

Khen ai tròn áo tứ thân

Mịn quần lĩnh tía, chùng khăn lụa sồi.

Khen ai tóc thẳng đường ngôi,

Ấm hơi trầu quế, thơm mùi hương nhu.

Khen ai áo kép, quần hồ

Hội làng mê mải sớm trưa đi về.

Khen ai e ấp tình quê
Bút hoa chưa thảo, gương thề còn nguyên.

Những ai Từ Thức gặp tiên

Những ai cô Tấm ấm duyên phượng hài.

Hội làng nô nức gái trai

Mong đêm quên sáng cho ngày dài xuân.

Đường thôn, hoa bưởi trắng ngần

Hoa xoan tím nhạt vân vân rụng đều.

Làng quê dìu dịu sương chiều

Tưởng đâu khói pháo hạ nêu hôm nào.

Cỏ non sườn núi phơi màu

Lúa đồng con gái rì rào lá tơ.

Hội xuân gió loạn đuôi cờ

Làng xa, đêm vắng, nhặt thưa trống chèo.

Hội làng đèn đuốc như sao,

Đêm chèo, tiếng trống giáo đầu nổi lên.

Mặt hoa, quạt bướm che nghiêng

Bước ra cô nữ làm duyên đưa tình.

Cùng trong chiếc chiếu giữa đình

Mà bao nhiêu cảnh, nhiêu tình bầy ra.

Đương ngục thất hóa vườn hoa,

Buồng the, trướng gấm hóa ra chiến trường.

Lầu Ngưng Bích, điện Trang Vương

Gốc đa rậm rạp, con đường cheo leo.

Mười lăm năm của cô Kiều

Xảy ra trong một buổi chiều mà thôi.

Một đêm là cả cuộc đời,

Ba tên áo nẹp là mười đạo binh.

Quạt che là bức tường thành

Một đi: muôn dặm trường đình tiễn nhau.

Đưa ngang vạt áo: rơi châu,

Giơ roi: lên ngựa, cúi đầu: chiêm bao.

Thiếu chi thục nữ, anh hào

Truyện hay, tích lạ tóm vào một chương.

Người xem khi giận khi thương,

Khi yêu, khi ghét, khi mừng, khi vui.

Suy va muôn việc ở đời

Rõ ràng như tấm gương soi, bóng lồng.

Giận thằng bán rượu Lý Thông

Tham mồi phú quý, cướp công bạn hiền.

Giận vua Trang dạ đảo điên

Giết người nho sĩ, ép duyên má đào.

Ghét phường Lư Kỷ quyền cao

Chẳng chăm việc nước, chỉ mưu hại người.

Ghét con mụ Tú già đời

Buôn người trinh tiết, kiếm lời mà ăn.

Khinh đồ mặt nhọ Sở Khanh,

Mảnh tiên Tích Việt chối quanh được nào

Khinh tên bố vợ họ Hầu

Hối hôn con gái, ra màu bạc đen.

Thương nàng Thị Kính oan khiên

Đã nương cửa Phật chưa yên tội đời.

Thương Kiều tài sắc vẹn đôi,

Chuộc cha, mười mấy năm trời gian truân.

Hỷ Đồng khen ở có nhân,

Giữa đường đổi áo, liều thân cứu thầy.

Châu Long khen giữ lòng ngay,

Xa chồng mà chẳng đơn sai cùng chồng.

Mừng người thờ mẹ có công,

Chàng đi sứ sự mười đông lại về.

Mừng người lặn lội sơn khê,

Thần thương, hổ cứu, vẹn bề thất gia.

Vui sao xum họp một nhà,

Điềm lành mai lại nở hoa hai lần.

Vui sao một tiếng đàn thần,

Giặc mười tám nước lui quân chịu hàng.

Hội đông, đông chật đình làng,

Đêm càng khuya khoắt, tình càng thiết tha.