Lắng nghe những giai điệu ngày xuân vang vọng khắp các đại lộ, phố huyện, ta biết rằng Tết sắp về trên mảnh đất Việt Nam. Lắng nghe tiếng hát của chàng nghệ sĩ ve sầu giữa nắng trời mùa hạ, ta chạnh lòng nhận ra lại một mùa chia tay. Khi vấp ngã, đớn đau, ta lắng nghe những lời an ủi chân thành như được truyền thêm sức mạnh. Hay giữa tiếng ồn ào, huyên náo của ngoại cảnh, ta thấy bình yên khi lắng nghe những rung động tinh vi của trái tim. Cuộc sống luôn ẩn giấu trùng trùng điệp điệp bao thanh âm giản đơn mà diệu kì đến lạ. Bởi vậy, việc lắng nghe có ý nghĩa rất quan trọng. Như trong "Hiểu về trái tim" có viết: "Chữ “lắng nghe” có ý nghĩa rất hay. Phải “lắng” thì mới “nghe” được. Cho nên, “lắng” là ngõ vào của “nghe”. Không “lắng” thì không thể “nghe” trọn vẹn. “Lắng” chính là sự im lặng sâu sắc của con tim. Hãy tập lắng nghe bằng chính con tim mình".

Cuộc sống là thế giới thanh âm với những nốt nhạc đa hình đa sắc. Liệu trong xứ sở ấy, "lắng nghe" là gì? Lắng nghe bao gồm hai hành động "lắng" và "nghe". "Lắng" là để trái tim chẳng còn những đợt sóng lòng dao động, để trí tuệ trầm tư mà ngẫm suy, nghĩ ngợi thấu đáo. "Lắng" đưa ta đến với miền đất "vô ngôn" nhưng không "vô tâm". Ví như việc áp vào tai chiếc vỏ ốc nơi biển khơi, bạn trở nên im lặng sâu sắc từ tận cõi lòng để nghe chân thành và rõ ràng tiếng biển cả dịu êm, rì rào, tiếng đại dương thì thầm, ngân nga.

"Lắng" còn là sống chậm lại giữa dòng người hối hả, là trái tim khẽ đập nhẹ nhàng và đôi chân rảo bước bên vệ đường để lắng nghe cuộc sống. Và "lắng" là con thuyền đưa ta đến với "nghe", là ngõ vào của "nghe". Chỉ khi ta "lắng lòng" sâu sắc thì mới có thể "nghe" trọn vẹn. "Lắng nghe" là tận tâm, tận lòng thấu hiểu và tôn trọng những gì người đối diện đang nói để từ đó có những thái độ, cử chỉ giao tiếp thuận tình.

"Lắng nghe" là mở rộng lòng mình để rót vào trong ta bản hòa ca và tiếng vọng của thiên nhiên cuộc sống, là đón nhận cuộc giao thoa giữa xúc cảm, lí trí và tiếng nói bản thể của chính mình. Chữ "lắng nghe" có ý nghĩa rất hay, còn sự lắng nghe là nghệ thuật quan trọng giúp ta thấu suốt được nguồn tâm của mình, của người và của đời.

Chương trình "Quà tặng cuộc sống" vẫn luôn mở đầu với những nhạc điệu quen thuộc: "Hãy lắng nghe những câu chuyện nhỏ để thấy trái tim ta biết yêu thương...". Phải chăng câu hát muốn dâng lên cho đời một ý nghĩa sâu sắc, ta lắng nghe ai đó nghĩa là ta đang yêu thương họ chân thành. Bạn lắng nghe để hiểu những người xung quanh nhiều hơn, rồi bạn sẽ thương họ nhiều hơn. Đó không phải là một sự cố gắng hay một sự miễn cưỡng mà là bản năng. Khi bạn hiểu đủ sâu, tự nhiên bạn sẽ cảm thấy yêu thương họ thật nhiều.

Khi lắng nghe với tâm hồn rộng mở là lúc ta cho phép âm thanh cuộc sống đi vào đời mình và để trái tim được trầm mình trong thác suối yêu thương. Ta lắng nghe nghĩa là ta được sống trong yêu thương và cũng vọng lên những tiếng yêu thương, thứ âm thanh có sức chữa lành và lan toả. Lắng nghe trọn vẹn còn có giá trị hơn cả những lời an ủi bâng quơ. Bởi khi con người ta rơi vào hố sâu tuyệt vọng, tự mình gặm nhấm những niềm đau nỗi sầu quá lâu, cảm giác được trút hết cả cõi lòng mình ra cho một người thành thực để tâm đã là quá đủ nhẹ nhõm.

Đặc biệt, trong nhịp vận động hối hả của dòng chảy thời gian, giữa vô vàn những điều trái khuáy và đau khổ, tuyệt vọng, rối trí, niềm vui thì ít trái ngang thì nhiều, người ta lại càng giữ lấy những tâm sự trong "ốc đảo" của riêng mình. Và lắng nghe là cử chỉ ân cần của trái tim, là quán nhỏ bên đại lộ cuộc đời để nhân loại có dịp ngồi lại mà gắn kết, thấu hiểu và yêu thương nhau hơn.

Sức mạnh của lắng nghe sẽ là nấc thang nâng bước chân của ta tiến gần hơn tới sự thành công. Ta càng đón nhận những âm thanh xung quanh, càng mở lòng với những phận đời và phận người thì mới càng chiêm nghiệm, thấu hiểu được những khía cạnh của cuộc sống, càng biết cách sống sao cho ý nghĩa. Mỗi lần lắng nghe là mỗi lần ta tiếp thu được tri thức, học hỏi được kinh nghiệm nhiều hơn. Khi bạn toàn tâm toàn ý lắng nghe ai đó, đôi lúc bạn có thể nhận ra "chuyện của mình" trong chính "chuyện của người" và đúc rút được những bài học quý giá cho bản thân từ câu chuyện của người khác.

Bên cạnh đó, biết lắng nghe, con người có thể thấy được những nhận xét, đánh giá của người khác về bản thân, có cái nhìn khách quan, toàn diện về chính mình từ đó phát huy điểm mạnh, hạn chế, khắc phục những thiếu sót. Đồng thời, khi ta lắng nghe, ta có thể thấu hiểu nhau hơn, nhận ra được tính cách của nhau và gắn kết, tạo lập những mối quan hệ tốt đẹp, bền vững.

Lắng nghe còn là biện pháp hữu hiệu để giải quyết xung đột, mâu thuẫn bởi khi ta thực sự chú tâm và lắng nghe một cách chân thành thì chính sự thành tâm ấy tựa như dòng nước mát lành xoa dịu cơn tức giận của đôi bên, tránh được những hành động, lời nói nhất thời hồ đồ, nông cạn ngốc nghếch. Kỹ năng lắng nghe sẽ đưa bạn thoát mình ra khỏi chiếc kén của sự vô minh và cất cao đôi cánh bay đến ngưỡng cửa của sự trưởng thành, chín chắn và thấu đáo, sáng suốt và khôn ngoan. Nhà báo Mỹ Frank Tyger từng nói: "Hãy học cách lắng nghe. Cơ hội có thể gõ cửa rất khẽ khàng."

"Luôn luôn lắng nghe. Luôn luôn thấu hiểu" - câu khẩu hiệu của Prudential. Lắng nghe để thấu hiểu cuộc đời, để những đôi tay ấm áp tìm đến những bàn tay hao gầy mà nắm lấy. Nhờ lắng nghe, con người có thể gìn dưỡng cuộc sống tốt đẹp hơn. Trong thời điểm mưa, bão, lũ lụt dồn dập ập tới nhấn chìm dải đất gánh vác hai đầu Tổ quốc, khúc ruột miền Trung tang thương. Chớp mắt, nát tan bao cảnh đời, bao kiếp người vùi chôn nơi sâu thẳm cơn nước lạnh lẽo, biết bao tiếng kêu đau thương, tiếng khóc ai oán của người dân miền trung đang vang vọng.

Nhưng miền Trung không cô độc, lẻ loi đâu, nhân dân cả nước vẫn luôn ở bên, lắng nghe miền Trung để rồi cùng rưng rưng nước mắt, cùng chung tiếng nấc nghẹn ngào. Từ ấy, ta thấy tình người trên đỉnh lũ, người dân mọi miền đồng cảm, sẻ chia, quyên góp vật chất, "truyền lửa" bằng những lời động viên, nâng đỡ tinh thần những người đang sống chung với lũ. Phải chân thành "nghe" thì ta mới biết rằng có một miền đất đang oằn mình trong lũ, đang vững lòng trụ vững trong hoạn nạn. Phải "lắng" từ tận trái tim, tận cõi lòng thì ta mới thấu hiểu trọn vẹn những mất mát, thương đau mà tê tái lòng người, để xót xa, đồng cảm và đáp lại tiếng gọi khẩn khiết giữa cơn lũ.

Trong cuộc triển lãm về chủ đề Covid-19, sách ảnh “Sài Gòn mùa Covid-19” của nhiếp ảnh gia Trần Thế Phong phản ánh một thành phố năng động, nghĩa tình bỗng dưng trầm lắng, nhẹ nhàng hơn. Có lẽ trong những ngày giản cách xã hội, người ta dần ly khai khỏi cái ồn ào của phố xá sầm uất giữa dòng người vội vã, để "nghe" về những "người hùng áo trắng", chiếc máy ATM gạo, cửa hàng 0 đồng, các hoạt động thiện nguyện... Và ta "lắng" để thầm cảm ơn những hy sinh, cảm nhận được ánh nắng ban mai của "tình người" cứ mạnh mẽ và ấm áp trong cái không gian tĩnh lặng đến nao lòng. Lắng nghe giúp nhân loại hiểu được nhiều thứ, bồi đắp những tình cảm tốt đẹp cho mảnh đất tâm hồn và xóa mờ đi nét vằn vệt, loang lổ, trầy xước, khổ đau.

"Kẻ thành công phải biết lắng nghe” của tác giả Mark Goulston đang là một trong những cuốn sách bán chạy trên thị trường. Ngay chính tựa đề tiếng việt của quyển sách đã ẩn chứa một ý nghĩa đúng đắn: Lắng nghe chính là kim chỉ nam dẫn lối ta vươn lên thành những người cự phách. Phải kể đến cô học trò Nguyễn Ngọc Khanh, thủ khoa khối D trong kì thi đại học năm 2020 với điểm số đáng ngưỡng mộ vô cùng. Cô nữ sinh Trường THPT Chuyên ĐH Sư phạm Hà Nội đã chuyên tâm lắng và nghe rất nhiều. Cô lắng nghe những lời giảng dạy của thầy cô nơi giảng đường, lắng nghe những góp ý của gia đình và bạn bè.

Từ ấy, cô nàng dành thời gian để suy ngẫm đủ điều, và bắt đầu hành động sáng suốt, sửa chữa những khuyết điểm của bản thân. Một doanh nghiệp lớn như Viettel cũng luôn hăng hái trên chuyến đi tìm kiếm, thu thập ý kiến khách hàng qua chương trình “Lắng nghe để phát triển” được tổ chức suốt 5 năm liền. Để từ đó cải thiện chất lượng dịch vụ, đưa ra những sản phẩm mới, ưu việt hơn và đáp ứng yêu cầu khách hàng tốt hơn.

Thoát khỏi tiếng ồn ào của động cơ, tiếng còi tàu thúc giục vào ga hay tiếng chuyện trò của dòng người rong ruổi trên đường đời, ta sẽ trở nên bình tâm hơn khi được lắng nghe giai điệu của thiên nhiên, đất trời. Đó là tiếng hát trầm bổng đắm say của loài chim khi sắc rạng đông ửng hồng bao phủ lấy bầu trời, là tiếng gió luồn qua kẽ lá, tiếng mưa rơi vội vã trước hiên nhà. Đắm mình trong bao la đất trời, mỗi khoảnh khắc ta chú ý lắng nghe, có bản nhạc sao mà tha thiết và nhiệm màu được đan dệt từ đủ loại âm thanh. Đó là tiếng thì thầm của cỏ, tiếng du dương của rừng thông, tiếng róc rách của mạch nước âm ỉ dưới vách núi, nhịp điệu cần mẫn của bầy ong, đàn bướm trên vạt mẫu đơn và từng vùng hoa hướng dương hay Chỉ khi "lắng" lòng ta mới "nghe" thấy giọng nói thiên nhiên, vẫn đang thủ thỉ cùng con người, mới thấy tâm mình tĩnh lặng, bình yên.

Trước khi lắng nghe đời, lắng nghe người, hãy cho phép đôi tai hướng vào con tim, hãy quay về với hơi thở của bạn để lắng nghe con người bên trong "tiểu vũ trụ" của bạn. Những tiếng động của ngoại cảnh vốn huyên náo, dễ được thu hút hơn những thanh âm ngự trị ở bên trong ta. Ấy vậy mà, những nốt nhạc chất chứa trong lòng lại là chất liệu của cuộc sống, là những "tiếng vô thanh" làm nên bài ca độc nhất vô nhị của mỗi con người. Đó là những chuyển động của cảm xúc, những khát khao thầm kín hay những gợn sóng của con tim.

Đó cũng có thể là tiếng cười hoan hỉ, hạnh phúc hay tiếng nói của trái tim bị tổn thương, của tương quan tan vỡ… đòi hỏi được chở che, được chữa lành. Ai đó từng nói rằng, muốn biết bạn là ai, cách khả dĩ là hãy lắng nghe chân thành tiếng lòng của mình. Lắng nghe tiếng nói bản thể của mình để biết rằng mình là ai, tâm tư, nguyện vọng của mình là gì, để thấu hiểu mình và sống đúng với con người thật của mình.

Con người ta mất 3 năm để học nói nhưng phải trải qua biết bao thăng hoa, trầm lặng, chiêm nghiệm bao trang viết của cuốn sách "cuộc đời" thì mới học được cách lắng nghe trọn vẹn. Một bước, hai bước... cuộc trường chinh vạn dặm chiếm lĩnh nghệ thuật lắng nghe luôn bắt đầu từ những bước đi nhỏ nhặt nhưng phải vững vàng. Lắng nghe không chỉ hạn hẹp trong phạm vi của đôi tai mà còn là dùng trái tim để cảm nhận. Muốn lắng nghe trọn vẹn, ta hãy cất đi những nôn nóng suy tư, xóa tan bao phiền não giận hờn, những kinh nghiệm cũ kỹ về người ấy đang chế ngự trong tâm.

Chúng ta bắt đầu đón nhận và chấp nhận họ, trân trọng, tìm hiểu, ghi nhận từng lời họ nói ra. Ta thanh lọc tâm ý, đi vào bên trong nội tâm của tha nhân với khao khát được thấu hiểu, chia sẻ, đồng hành, đồng cảm với những nỗi niềm của họ. Có thể nói chỉ nghe thôi chưa đủ, hãy nghe theo hướng tích cực, chủ động, nghĩa là phải có sự phản hồi thái độ. Nếu bạn đồng tình với đối phương, đừng tiếc chi một cái gật đầu tán thành, cái vỗ vai thấu cảm hay ánh nhìn trìu mến. Và có khi bạn chẳng thể ủng hộ với những suy nghĩ, phát ngôn của ai đó, hãy mạnh dạn đáp trả thông minh, quyết đoán để phản biện và đưa ra chính kiến, tư tưởng của bản thân. Lắng nghe cũng cần phải biết "gạn đục khơi trong".

Song, ta cũng chỉ là khách trọ của tửu lầu "nhân gian". Bởi thế, có đôi lần bơ vơ giữa dòng đời, hãy dành ra một "khoảng lặng" cho riêng mình để lắng nghe thật sâu, thật kĩ và thật rõ ràng tiếng vĩ cầm cất lên từ trái tim. Lắng nghe chính mình để hiểu, để thương chính mình thì mới có khả năng nghe và thấu hiểu được người khác. Shakespeare từng nói: "Cái đáng sợ nhất là căn bệnh không chịu lắng nghe, đó là một tệ nạn hết sức phổ biến". Người ta cốt chỉ nghĩ sao cho mình được phát biểu nhiều hơn, chứ chưa bao giờ nghĩ cách làm sao cho mình được lắng nghe nhiều hơn cả. Bởi vì họ không muốn thua kém, không muốn khiêm cung để nghe rõ những gì người khác nói.

Đáp lại sự ồn ào bằng một sự ồn ào hơn chính là "tử huyệt" khiến bạn chẳng thể phát triển, chẳng thể nhìn thấy những "lỗ hổng" của bản thân mà chắp vá, khắc phục. Thế giới này sẽ thật buồn nếu ai cũng giữ kín những tâm tư, muôn vàn điều muốn nói nhưng lại cố chấp chẳng chịu hé môi nửa lời. Họ chọn cô độc với "chiếc tai nghe" của bản thân và từ chối sự hữu hình của những âm vang cuộc đời. Thế giới này còn buồn hơn nếu như một người khao khát được nói mà xung quanh đều đồng loạt chẳng thèm quan tâm, không ai muốn dừng chân và hỏi xem đối phương phải chăng đang muốn tâm sự. Hình như ai cũng bận rộn với bộn bề lo toan, với cuộc sống tất bật của riêng mình mà quên lãng việc lắng nghe lẫn nhau.

Có những người lớn tuổi vì không được sự lắng nghe của con cháu, nên phải nương tựa vào bàn trà và thú chơi cây cảnh để tâm sự, giải bày. Có những đứa trẻ dần thu mình trong góc tối vì chẳng có ai lắng nghe tiếng nói khe khẽ, những mong ước và tâm tư của họ. Bởi một số người lớn bận rộn đến vô tâm, cố chấp đến mù quáng với ý nghĩ "chỉ vì tốt cho con”, "trẻ con thì biết cái gì". Có những sự nghiệp suy tàn vì không chịu lắng nghe người khác, vì chỉ nghe những lời giả dối, xu nịnh mà phớt lờ bao lời khuyên chân thành. Có những cuộc hôn nhân kết thúc bằng "tờ li hôn" chứ chẳng phải viễn cảnh "răng long đầu bạc" chỉ vì không ai chịu ngồi lại mà lắng nghe ai cả.

Đâu đó trên thế giới này, từ phố xá sầm uất đến triền đê lộng gió, từ những người đang ngao du nơi lưng đồi "tuổi trẻ" đến những người chậm rãi đón lấy ngọn gió già nua và trong những vận hội, biến cố, đều có điều gì đó đáng để nhân loại lắng nghe. Mỗi khoảnh khắc trong chốn kia hay chỗ nọ đều vang vọng âm thanh nhẹ êm lẫn những tiếng động huyên náo.

Giữa sự đời muôn trùng hình sắc, muôn điệu âm hưởng, sống tròn đầy là biết lắng nghe. Bởi lẽ, lắng nghe là cử chỉ sâu đậm, là nhịp cầu diệu kì kết nối người với người, để trái tim sưởi ấm trái tim, để tâm hồn ôm lấy những điệu hồn đồng điệu. Yêu thương gửi gắm trong hai chữ "lắng nghe" và đoá hoa thành công cũng bừng nở khi hứng lấy giọt nắng mang tên "lắng nghe".

Nhận ra ý nghĩa sáng ngời đằng sau hai chữ "lắng nghe", tôi thiết nghĩ bản thân nên sống chậm lại, dành thời gian để ghé qua quán nhỏ bên đại lộ cuộc đời, cho cõi lòng những khoảnh khắc lắng đọng, để nghe thật trọn vẹn, đắm chìm trong những rung cảm trước thanh âm của người, của đời và của chính mình.

Truyền thuyết kể rằng, khi xưa trái đất sử dụng cùng một ngôn ngữ, loài người đã có thể xây dựng tháp Babel huyền thoại có khả năng chạm được đến thiên đàng. Thế mới biết, khi lắng nghe và thấu hiểu, con người có thể tạo ra được sức mạnh lớn lao như thế nào. Hiểu được ý nghĩa của sự lắng nghe trong cuộc sống, Shakespeare đã viết: “Cái đáng sợ nhất là căn bệnh không chịu lắng nghe, đó là một tệ nạn hết sức phổ biến”.

Sự lắng nghe trong cuộc sống không đơn thuần là việc tiếp nhận thông tin bằng thính giác. Mà đó còn là một thái độ sống tích cực. Khi chúng ta lắng nghe, nghĩa là chúng ta quan tâm đến những người xung quanh, đó là sự yêu thương, chia sẻ. Khi chúng ta lắng nghe, nghĩa là chúng ta có tinh thần cầu thị, sẵn sàng chấp nhận những ý kiến khác biệt của người khác để dần hoàn thiện mình.

Vì vậy, sự lắng nghe trong cuộc sống có vài trò rất quan trọng. Nhờ lắng nghe, con người có thể khiến cuộc sống tốt đẹp hơn. Khi tiếng nói đòi quyền được giáo dục của cô bé Malala Yousafzai được thế giới lắng nghe, bất chấp những họng súng tàn nhẫn của Taliban, có nghĩa là thêm cơ hội trẻ em Pakistan được giáo dục, được trưởng thành. Nhờ lắng nghe, nhân loại tránh được những xung đột không đáng có, tránh được những đau thương, mất mát. Xu hướng ngoại giao của thế giới là đối thoại chứ không đối đầu, thông qua tổ chức Liên hiệp quốc và các diễn đàn quốc tế, thế giới lắng nghe nhau trong thái độ ôn hòa, nhằm giải quyết các vấn đề mâu thuẫn mà không gây tổn thất.

Chỉ khi biết lắng nghe, nhân loại mới có thể tiếp thu các ý kiến tiến bộ để không ngừng phát triển. Tư tưởng trọng nam khinh nữ, nạn phân biệt chủng tộc sẽ không bao giờ bị loại bỏ, nếu những tiếng nói tiến bộ trong xã hội không được lắng nghe, thấu hiểu và tôn trọng. Trong cuộc sống, chúng ta không chỉ lắng nghe người khác, mà còn phải lắng nghe chính bản thân mình, đó là cách để ta hiểu mình và sống một cuộc đời thật ý nghĩa.

Tuy nhiên, trong cuộc sống, vẫn còn nhiều người mắc căn bệnh không chịu lắng nghe. Đó là những người vô cảm, thờ ơ trước tiếng kêu cứu của cuộc sống. Biết bao chú tê giác đã bị giết, bởi vì vẫn còn những người không chịu nghe và không chịu hiểu, rằng sừng tê giác không phải thứ thuốc trị bách bệnh. Vẫn còn những kẻ bảo thủ, độc đoán, không chấp nhận sự sáng tạo và những ý kiến mới mẻ, do vậy dần tụt hậu.

Là học sinh, chúng ta cần học cách lắng nghe nhiều hơn: trở thành một chỗ dựa chia sẻ tâm tình khi bạn bè gặp chuyện buồn; điềm tĩnh, cầu thị trong tranh luận, biết lắng nghe và tôn trọng những ý kiến trái chiều, tránh xúc phạm người khác chỉ vì sự hiếu thắng của bản thân.

Để ngăn chặn con người chạm tay tới thiên đường, Chúa đã chia tách ngôn ngữ của nhân loại để họ không thể hiểu nhau nữa. Nhưng bằng cách lắng nghe mỗi ngày, thế giới đang xích lại gần nhau. Nhờ lắng nghe, con người ngày càng tiến bộ và xây dựng thế giới hòa bình, ổn định: một thiên đường ngay trên mặt đất này, cho bạn, và cho tôi.

Một trong những điều làm nên giá trị của một con người đó là sự lắng nghe. Biết tôn trọng lời nói cũng như câu chuyện của người khác là một trong những phép lịch sự mà chúng ta cần phải cố gắng có mỗi ngày. Chính vì thế mà nhà văn Hy Lạp mới có câu: “Chúng ta có hai tai và một mồm để nghe nhiều hơn và nói ít hơn”.

Trong cuộc sống chúng ta cần phải học hỏi những kĩ năng cơ bản để phát triển bản thân nhiều hơn nữa, muốn hoàn thiện bản thân chúng ta cần phải siêng năng học hỏi từ mọi người xung quanh, chính lý do đó mà chúng ta cũng cần phải biết lắng nghe nhiều hơn. Khi chúng ta biết lắng nghe, mọi điều sẽ trở nên dễ dàng hơn, biết lắng nghe ý kiến của người khác, biết tôn trọng và trân trọng những giá trị của bản thân. Đó là điều mà chúng ta cần phải khắc phục trong cách giao tiếp hàng ngày, cần lắng nghe và tiếp thu những điều hữu ích, học hỏi những tinh hoa văn hóa, cũng như những giá trị hữu ích cho cuộc đời của chúng ta, luôn biết tạo nên những tinh hoa nhờ việc tinh tế lựa chọn những điều hữu ích để học hỏi trong cuộc sống của mình.

Biết lắng nghe chúng ta sẽ học hỏi được nhiều hơn trong cuộc sống, đúng như nhà văn Hy Lạp đã nói: “Chúng ta có hai tai và một mồm để nghe nhiều hơn và nói ít hơn”. Chúng ta đều có hai tai và có tai để chúng ta lắng nghe, một mồm để giao tiếp, nhưng cần giao tiếp hiệu quả, khi nhìn vào câu nói đó, chúng ta có thể thấy, số lượng tai gấp đôi mồm vậy tại sao chúng ta không biết lắng nghe nhiều hơn là việc nói nhiều.

Đây là điều mà rất nhiều người cần phải cân nhắc và điều chỉnh để có những góp phần to lớn cho cuộc sống của mình, cần phải biết chủ động, sáng tạo và phát triển bản thân mình mỗi ngày, từ đó chúng ta mới tạo dựng được những giá trị to lớn trong cuộc sống của mình. Biết sống và lựa chọn cách sống đúng đắn, đó là cách sống khéo néo, và tạo ra nhiều giá trị của bản thân nhiều nhất.

Câu nói trên từ xưa đến nay vẫn hoàn toàn đúng, nó là kim chỉ nan soi đường cho mỗi chúng ta, nó khuyên chúng ta biết sống một cách đúng đắn, để từ đó lựa chọn cho mình cuộc sống, cách sống sâu sắc, đúng đắn trước những vấn đề của cuộc sống. Cần điều chỉnh mọi hành vi, thái độ cũng như cách sống của mình trong cuộc sống, biết yêu thương, san sẻ, biết tạo dựng nên niềm tin cho cuộc đời của mình.

Không ngừng học hỏi, nâng cao vốn tri thức cho bản thân, đó là những điều có ý nghĩa, giá trị to lớn cho cuộc sống của chúng ta. Phải luôn biết lắng nghe và học hỏi từ mọi người xung quanh. Cần học hỏi và phát triển bản thân mình mỗi ngày, đó là những điều tạo nên giá trị trong cuộc sống của mỗi chúng ta.

“Chúng ta có hai tai và một mồm để nghe nhiều hơn và nói ít hơn”, câu nói này đã mang lại cho chúng ta một bài học để mỗi người trong chúng ta có thể nhìn nhận lại chính mình, để đóng góp vào những điều hữu ích hơn cho cuộc sống của mình, biết sống đúng đắn, hữu ích, biết tạo dựng được niềm tin, sự hy vọng cho cuộc đời của mình, luôn hy vọng những điều tốt nhất trong cuộc sống của mỗi con người.

Niềm tin và sự hạnh phúc đó sẽ luôn được đề cao khi chúng ta biết lắng nghe, đồng cảm và thấu hiểu mọi người xung quanh, luôn cố gắng tạo dựng nên những giá trị hữu ích nhất cho cuộc đời của mình. Lắng nghe là một trong nghệ thuật giao tiếp hấp dẫn, quan trọng dành cho mỗi cá nhân, mỗi con người, chúng ta đều có thể vận dụng và tạo nên được giá trị trong cuộc sống, niềm tin yêu và sự hy vọng trong cuộc đời của mình. Luôn hy vọng và tạo nên những giá trị từ cuộc sống, luôn sống đúng đắn, biết thấu hiểu và tạo nên những điều tốt nhất cho mình và cho xã hội.

Luôn biết lắng nghe và thấu hiểu đó là điều quan trọng trong cách hoàn thiện nhân cách cá nhân, xã hội, tạo nên những giá trị to lớn trong cuộc sống, văn hóa. Tạo dựng được niềm tin, sự hạnh phúc, giá trị cho mỗi con người. Chúng ta cần phải biết giữ gìn và phát triển bản thân mình mỗi ngày, từ đó chúng ta mới có thể hạnh phúc, học hỏi được nhiều điều từ cuộc sống này.

Luôn cố gắng học hỏi, rèn luyện bản thân để có được những điều tốt nhất cho cuộc sống của mình, học hỏi và rèn luyện những kĩ năng cần thiết để bản thân có thể phát triển một cách toàn diện về cuộc sống, xã hội, cũng như những giá trị to lớn trong cuộc sống của mỗi con người.

Biết lắng nghe, thấu hiểu, chúng ta sẽ học hỏi được nhiều những giá trị to lớn trong cuộc sống, thấu hiểu, biết cảm thông cho người khác là điều sẽ đem lại sự bình an và sự hạnh phúc cho mỗi con người.

Shakespeare đã viết: “Cái đáng sợ nhất là căn bệnh không chịu lắng nghe, đó là một tệ nạn hết sức phổ biến”. Sự lắng nghe trong cuộc sống không đơn thuần là việc tiếp nhận thông tin bằng thính giác. Mà đó còn là một thái độ sống tích cực. Khi chúng ta lắng nghe, nghĩa là chúng ta quan tâm đến những người xung quanh, đó là sự yêu thương, chia sẻ. Khi chúng ta lắng nghe, nghĩa là chúng ta có tinh thần cầu thị, sẵn sàng chấp nhận những ý kiến khác biệt của người khác để dần hoàn thiện mình.

Vì vậy, sự lắng nghe trong cuộc sống có vai trò rất quan trọng. Nhờ lắng nghe, con người có thể khiến cuộc sống tốt đẹp hơn. Nhờ lắng nghe, nhân loại tránh được những xung đột không đáng có, tránh được những đau thương, mất mát. Xu hướng ngoại giao của thế giới là đối thoại chứ không đối đầu, thông qua tổ chức Liên hiệp quốc và các diễn đàn quốc tế, thế giới lắng nghe nhau trong thái độ ôn hòa, nhằm giải quyết các vấn đề mâu thuẫn mà không gây tổn thất. Chỉ khi biết lắng nghe, nhân loại mới có thể tiếp thu các ý kiến tiến bộ để không ngừng phát triển.

Tư tưởng trọng nam khinh nữ, nạn phân biệt chủng tộc sẽ không bao giờ bị loại bỏ, nếu những tiếng nói tiến bộ trong xã hội không được lắng nghe, thấu hiểu và tôn trọng. Trong cuộc sống, chúng ta không chỉ lắng nghe người khác, mà còn phải lắng nghe chính bản thân mình, đó là cách để ta hiểu mình và sống một cuộc đời thật ý nghĩa.

Tuy nhiên, trong cuộc sống, vẫn còn nhiều người mắc căn bệnh không chịu lắng nghe. Đó là những người vô cảm, thờ ơ trước tiếng kêu cứu của cuộc sống. Biết bao chú tê giác đã bị giết, bởi vì vẫn còn những người không chịu nghe và không chịu hiểu, rằng sừng tê giác không phải thứ thuốc trị bách bệnh. Vẫn còn những kẻ bảo thủ, độc đoán, không chấp nhận sự sáng tạo và những ý kiến mới mẻ, do vậy dần tụt hậu. Một phần vì sức hút của tiền bạc trong xã hội ngày nay nên đã có nhiều thành phần bị trầm cảm.

Có những đứa bé bị hiểu lầm hay không được bố mẹ quan tâm nên chúng tự nhốt bản thân trong phòng từ ngày này qua ngày khác, hoặc lao vào những thú chơi “ngông”. Có những bạn trẻ vì ôm mối sầu đau quá lớn, không biết bày tỏ cùng ai nên họ thường tìm đến cái chết. Có những cặp vợ chồng không tìm được sự đồng cảm và tiếng nói chung từ người bạn đời nên họ thường tìm đến với những người bạn thân hay những chuyên gia tâm lý để “trút bầu tâm sự”. Vì thế, lắng nghe là điều cần thiết của cuộc sống, nó không chỉ giúp ta hiểu được chính bản thân, sự vật xung quanh, giúp người khác vơi đi niềm đau, giúp người đối người được trải lòng mình. Ngoài ra biết lắng nghe và đem nó áp dụng vào cuộc sống còn giúp ta thành công trên con đường sự nghiệp.

Là học sinh, chúng ta cần học cách lắng nghe nhiều hơn: trở thành một chỗ dựa chia sẻ tâm tình khi bạn bè gặp chuyện buồn; điềm tĩnh, cầu thị trong tranh luận, biết lắng nghe và tôn trọng những ý kiến trái chiều, tránh xúc phạm người khác chỉ vì sự hiếu thắng của bản thân.

Lắng nghe là nhu cầu thiết thực của cuộc sống. Nỗi đau nếu được ai đó lắng nghe nó sẽ nhẹ thêm, nỗi thống khổ nếu được người khác sẻ chia nó sẽ vơi đi. Biết lắng nghe sẽ giúp nhau dắt dìu bước qua những ngày tháng vất vả. Biết sẻ chia giúp những người xung quanh vượt qua tháng ngày gian nan. Vì thế, ngại ngùng gì ta không dừng lại để sẻ chia với người thân cận, mất mát chi không lắng mình xuống để nghe người xung quanh. Hiểu được tận cùng ý nghĩa của lắng nghe, ta sẽ thấy cuộc đời vẫn đẹp, trên vách đá vẫn có cành nở hoa đẹp tươi.

Khi Thượng đế tạo nên con người, Người đã ban cho con người năm giác quan. Một thiên thần ngạc nhiên hỏi: “Thính giác có ý nghĩa gì?”. Thượng đế mỉm cười: “Hãy biết lắng nghe!”.

Ngay từ thuở ấu thơ chúng ta sinh ra đều có đầy đủ năm giác quan do Thượng đế trao tặng (tuy có những trường hợp ngoại lệ) và đã bao giờ bạn tự hỏi chúng ta được Thượng đế ban bộ phận thính giác để làm gì? Đã bao giờ bạn hiểu hết câu nói “Hãy biết lắng nghe!” mà Thượng đế gửi gắm ở con người?

Cuộc sống bộn bề, xoay vòng trong biết bao lo toan thường nhật mà đôi khi chúng ta đã quên mất bản chất thực sự của việc lắng nghe. Bạn cho rằng lắng nghe là đón nhận những âm thanh đa dạng, đón nhận những nhịp sống sôi động, ồn ào? Có thể là yậy! Điều đó không sai nhưng cũng chưa hẳn đúng. Tôi không dám tự nhận mình là một nhà triết học nhưng tôi nghĩ lắng nghe chính là sự cảm nhận những rung động của trái tim mỗi người.

Một buổi sáng, ta thức giấc, mở tung cửa sổ, lắng nghe tiếng chim hót ríu rít trên những tán cây xanh xào xạc đung đưa. Một buổi chiều, ta lặng lẽ ngắm nhìn ánh hoàng hôn lan nhanh, khẽ lắng nghe từng đàn chim vỗ cánh bay nhanh về tổ ấm. Chẳng phải ta đang thực hiện công việc lắng nghe đó sao? Song lắng nghe nếu chỉ dừng lại ở đấy, chưa đủ! Bạn xem một bộ phim đến đoạn kết thúc, bạn nghe một vở chèo gần lúc khép màn bỗng chợt “rỏ giấu một giọt nước mắt” (Tiếng nói văn nghệ - Nguyễn Đình Thi), bạn đọc tác phẩm Thép đã tôi thế đấy bất chợt gặp câu nói của Paven Corsaghin “Cái quý giá nhất của con người là cuộc sống…”, hay gặp câu nói của cô bé Đanhi trong Lẵng quả thông (K. Pauxtôpxki): “Hỡi cuộc sống! Ta yêu người!” bạn chợt thấy yêu thêm cuộc đời, yêu thêm con người, yêu thêm những phút giây “một đi không trở lại”. Đó chính là bạn đã lắng nghe được thông điệp mà các nhà văn gửi trên trang giấy.

Nhưng nếu chỉ lắng nghe “tiếng nói văn nghệ” thì liệu bạn đã hiểu hết vai trò của lắng nghe? Tôi nghĩ, biết lắng nghe còn là “lắng nghe được tiếng nói của cuộc sống”. Ta bắt gặp một em nhỏ đi bán báo, đánh giày. Ta bắt những người khuyết tật phải đi ăn xin, bị hắt hủi, mắng mỏ. Ta bắt gặp những gia đình giàu có nhưng hạnh phúc lại quá mong manh trong bức tường ngăn của sự giả tạo. Ta bắt gặp nhiều lắm nhưng liệu ta đã biết lắng nghe?

Câu nói của Thượng đế thật giàu ý nghĩa nhưng không đúng cho tất cả mọi người. Có những người phải làm lụng vất vả, cuốn vào vòng xoáy của những lo toan hàng ngày, họ đâu có thời gian để lắng nghe? Không thể trách họ được bởi “cuộc đời là một dòng sông, kẻ nào không chịu học bơi sẽ bị nhấn chìm” (M. Moreti).

Song không thể phủ nhận cuộc sống ngày càng thay đổi, con người càng dễ đánh mất khả năng biết lắng nghe. Nếu như ai cũng biết lắng nghe thì đâu có những em nhỏ phải đi giúp việc trên thành phố và bị bạo hành nhiều năm, đâu có vụ bạo lực trẻ em ở trường mầm non tư nhân?…

Chúng ta, một phần tử nhỏ bé trong vòng quay cuộc sống, hãy cùng nhau đặt bàn tay lên trái tim và hãy… lắng nghe!