Cha mẹ giàu con thong thả,
Cha mẹ nghèo con vất vả gian nan

Ý nghĩa: Đoạn này nói lên rằng hoàn cảnh sống của cha mẹ ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của con cái. Con cái có thể sống trong sự no ấm khi cha mẹ giàu có, nhưng lại phải vất vả khi cha mẹ nghèo khó.

Trách ai đặng cá quên nơm,

Đặng chim bẻ ná, quên ơn sinh thành.

Ý nghĩa: Câu này khuyên nhủ con cái không được quên công ơn sinh thành của cha mẹ. Cũng giống như cá không thể sống thiếu nơm, chim không thể bay nếu thiếu ná, con cái không thể trưởng thành nếu thiếu sự nuôi dưỡng của cha mẹ.

Mồ côi cha, ăn cơm với cá

Mồ côi mẹ lót lá mà nằm.

Ý nghĩa: Miêu tả nỗi vất vả của trẻ mồ côi. Mất cha, con cái phải sống trong cảnh thiếu thốn vật chất, mất mẹ thì cuộc sống càng nghèo khổ hơn, phải chịu đựng cả sự thiếu vắng tình cảm mẹ hiền.

Cá không ăn muối cá ươn

Con cãi cha mẹ trăm đường con hư.

Ý nghĩa: Câu này dạy con cái phải biết nghe lời cha mẹ, bởi nếu không, chúng sẽ gặp phải những hậu quả xấu. Cũng như cá không ăn muối sẽ bị ươn, con cái không nghe lời cha mẹ sẽ dễ hư hỏng.

Mẹ là tất cả mẹ ơi!

Trăm năm mẹ gánh đời con lưng còng.

Ý nghĩa: Đây là lời ca ngợi tình mẹ, thể hiện sự biết ơn đối với mẹ, người suốt đời gánh vác mọi khó khăn để nuôi nấng con cái trưởng thành.

Mẹ già một nắng hai sương

Trải thân làm bóng mát đường con đi.

Ý nghĩa: Mẹ dù già yếu nhưng vẫn phải vất vả lao động, ngày nắng, đêm sương, để chăm sóc con cái. Mẹ là bóng mát che chở cho con trong suốt cuộc đời.

Mẹ là ngọn gió đưa êm.

Mẹ là dòng suối mơ huyền bao la.

Ý nghĩa: Mẹ là nguồn an ủi, là sự bình yên đối với con cái, giống như gió đưa êm, như dòng suối trong lành chảy mãi. Mẹ là tất cả, là sự che chở vĩnh cửu.

Chiều chiều ngó ngược ngó xuôi

Ngó không thấy mẹ, bùi ngùi nhớ thương.

Ý nghĩa: Con cái cảm thấy buồn bã, nhớ nhung khi không thấy mẹ, nhất là khi đã trưởng thành và không còn gần mẹ. Cảm giác nhớ mẹ thể hiện tình cảm sâu đậm và sự phụ thuộc vào mẹ từ khi còn nhỏ đến lúc lớn lên.

Chim trời ai dễ đếm lông

Nuôi con ai dễ kể công tháng ngày.

Ý nghĩa: Việc nuôi dạy con cái không thể nào đếm hết được công lao và sự hy sinh của cha mẹ. Những công lao này không thể tính toán bằng số lượng cụ thể, giống như chim trời khó đếm hết lông.

Cha là hoa phấn giữa đời

Thiên thu tình mẹ rạng ngời tâm con.

Ý nghĩa: Cha là hình ảnh đẹp giữa cuộc đời, còn tình mẹ là bất diệt, luôn rạng ngời trong lòng con cái. Mẹ là nguồn tình yêu bất tận, luôn luôn rực rỡ trong tâm hồn con.

Lên non mới biết non cao

Nuôi con mới biết công lao mẹ hiền.

Ý nghĩa: Khi lớn lên và trưởng thành, con cái mới hiểu được công lao vĩ đại của mẹ trong việc nuôi dạy mình. Như việc lên núi mới biết núi cao, con cái khi trưởng thành mới cảm nhận được sự hy sinh của mẹ.

Mẹ già như chuối chín cây

Gió đưa mẹ rụng, con rày mồ côi.

Ý nghĩa: Mẹ già yếu, sẽ không còn nữa. Khi mẹ mất, con cái sẽ cảm thấy mất mát vô cùng, trở thành mồ côi và không còn sự che chở của mẹ.

Mẹ nghèo mưa dột mái tranh

Trải bao bất hạnh muôn phần gian truân.

Ý nghĩa: Dù cuộc sống khó khăn, mẹ vẫn phải chịu đựng mọi gian truân để nuôi con cái. Cảnh nghèo khổ, mưa dột mái tranh là hình ảnh đặc trưng cho những vất vả mà mẹ trải qua trong cuộc sống.

Muốn cho gần mẹ gần cha

Khi vào thúng thóc, khi ra quan tiền.

Ý nghĩa: Câu này khuyên nhủ con cái luôn nhớ đến cha mẹ trong mọi hoàn cảnh, dù nghèo khó hay khi có tiền bạc. Con cái phải luôn giữ lòng hiếu thảo và gần gũi với cha mẹ.

Miệng ru mắt nhỏ hai hàng

Nuôi con khôn lớn mẹ càng thêm lo.

Ý nghĩa: Mẹ luôn lo lắng và chăm sóc con cái, từ lúc ru con ngủ đến khi con trưởng thành. Sự lo lắng của mẹ không bao giờ ngừng lại, dù con cái có lớn khôn thế nào.

Dù đi khắp bốn phương trời

Công cha nghĩa mẹ không ai sánh bằng.

Ý nghĩa: Dù con cái có đi đâu, làm gì, công ơn của cha mẹ là vô cùng lớn lao và không ai có thể sánh được.

Con dẫu lớn vẫn là con của mẹ

Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con.

Ý nghĩa: Dù con cái có trưởng thành hay đi xa thế nào, tình mẹ sẽ luôn theo con và không bao giờ thay đổi.

Con ho lòng mẹ tan tành

Con sốt lòng mẹ như bình nước sôi.

Ý nghĩa: Mẹ luôn lo lắng cho con mỗi khi con bệnh, cảm giác lo âu và đau đớn khi thấy con không khỏe.

Nuôi con chẳng quản chi thân

Bên ướt mẹ nằm, bên ráo con lăn.

Ý nghĩa: Mẹ luôn hy sinh, sẵn sàng chịu khổ sở, dù ướt hay ráo, chỉ để con cái có thể sống khỏe mạnh và hạnh phúc.

Công cha nặng lắm ai ơi

Nghĩa mẹ bằng trời chín tháng cưu mang.

Ý nghĩa: Câu này thể hiện sự lớn lao của công ơn cha mẹ. Công lao của cha mẹ đối với con cái vô cùng to lớn, đặc biệt là tình nghĩa của mẹ, như trời biển, bao la vô tận. Chín tháng cưu mang trong bụng mẹ là một hình ảnh tượng trưng cho sự hy sinh vô điều kiện của mẹ trong suốt quá trình nuôi dưỡng con.