Thị Mầu là người con gái có cá tính riêng, dám vượt qua khuôn khổ vốn có của Nho Giáo để bày tỏ và thể hiện mình, Thị Mầu như đại diện cho bao nỗi khát vọng của người phụ nữ xưa. Tuy những hành động của Mầu trong chùa là điều không nên làm nhưng bởi sự hối thúc, khao khát của tình yêu mà lí trí bị lu mờ. Nhân vật Thị Mầu trong chèo cổ biểu hiện cho một phẩm chất khác của người phụ nữ Việt Nam đó là khát khao yêu đương. Đây là quyền cơ bản của người phụ nữ nói riêng và con người nói chung. Khi lớn lên phải được tự do tìm hiểu, yêu đương và phải lấy người mình yêu. Nhưng đối lập với quyền ấy trong xã hội phong kiến là một lớp sơn đạo đức giả tạo của chế độ hà khắc để trói buộc bao người phụ nữ phải tuân theo “tam tòng” , “cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” chứ không được lựa chọn tình yêu và hạnh phúc của riêng mình. Cô ý thức tự do trong tình yêu bộc lộ ở lời nhủ mình và khuyên chị em chớ nghe họ hàng. Thị Mầu là con người của nghệ thuật.

Em vô cùng ấn tượng với nhân vật Thị Mầu mỗi khi đọc đoạn trích "Thị Mầu lên chùa". Đây là nhân vật nằm trong thế đối lập với vẻ đẹp của Thị Kính. Thị Mầu được tác giả dân gian xây dựng là người phụ nữ lẳng lơ. Nhân ngày rằm, Thị Mầu lên chùa cúng tiến. Tại đây, Thị Mầu đã đem lòng si mê Kính Tâm và buông ra những lời nói, hành động thiếu chuẩn mực. Thấy chú tiểu đẹp, Mầu không hề tiếc lời khen "Người đâu đến ở chốn này/ Cổ cao ba ngấn, lông mày nét ngang". Thậm chí, Mầu còn ghẹo: "Bỏ mõ em đánh cho nào. Người đâu mà thấy gái mà lại chạy thế!" khiến Tiểu Kính sợ hãi bỏ chạy. Chưa dừng lại ở đó, Mầu tìm chỗ nấp, chờ Kính Tâm đi ra thì xông vào nắm tay, nhận quét chùa thay Tiểu Kính. Nàng còn sỗ sàng nói "Bỏ Mô Phật đi" và "Mô với chả Phật" ngay tại tự viện trang nghiêm. Với em, Thị Mầu là người đi ngược lại các chuẩn mực đạo đức của người phụ nữ trong xã hội xưa.

Đọc đoạn trích "Thị Mầu lên chùa", em rất ấn tượng về nhân vật Thị Mầu. Mầu là người phụ nữ lẳng lơ, đối lập với vẻ đoan trang, đức hạnh của Thị Kính. Nhân ngày rằm, Thị Mầu chuẩn bị gạo và tiền để lên chùa cúng lễ. Khi vừa bước vào cửa nhà Phật, Thị Mầu ngay lập tức lộ bản chất phóng túng, táo bạo của mình thông qua cuộc đối đáp với chú tiểu Kính Tâm "Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi! Chưa chồng đấy nhá!". Mặc sự ngó lơ của Kính Tâm, Thị Mẫu vẫn tiếp tục ve vãn bằng lời nói không phù hợp "Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?", "Người đâu đến ở chùa này/ Cổ cao ba ngấn, lông mày nét ngang". Không chỉ vậy, Mầu còn có những hành động xấu xí ở nơi tôn nghiêm. Nàng xông ra, nắm tay Tiểu Kính để nhận quét chùa thay. Khi không thể lôi kéo chú tiểu, Mầu đã nói mấy lời sỗ sàng "Mô với chả Phật!". Qua đây, em thấy được Thị Mầu là người phụ nữ đi ngược lại với chuẩn mực đạo đức trong xã hội xưa.

Nhân vật Thị Mầu là hình ảnh tiêu biểu về một người phụ nữ lẳng lơ trong xã hội phong kiến. Khi bước vào ngưỡng cửa nhà Phật, thấy chú tiểu khôi ngô, tuấn tú, Thị Mầu không hề ngại ngùng mà trực tiếp buông lời trêu ghẹo. Mầu dùng lời nói phóng túng để cố gắng ve vãn Kính Tâm. Tiếp đó, Thị Mầu còn có những hành động không phải phép tại nơi tôn nghiêm. Nàng tìm chỗ trốn nấp để được "nắm tận tay chú tiểu". Khi thấy Tiểu Kính quét sân chùa, Thị Mầu trực tiếp phá vỡ lễ nghi phong kiến "nam nữ thụ thụ bất thân". Nàng sỗ sàng xông ra, nắm tay chú tiểu và tranh việc quét sân. Cuối cùng, mọi cố gắng không được đáp lại, Thị Mầu đã có lời lẽ xấu xí "Mô với chả Phật!". Từ đây, các tác giả dân gian đã khắc họa thành công bức chân dung Thị Mầu lẳng lơ, táo bạo, đi ngược lại với các giá trị đạo đức tốt đẹp.

Theo em, nhân vật Thị Mầu là một người phụ nữ táo bạo, mạnh dạn và đầy mãnh liệt trong việc thể hiện tình yêu của chính mình. Mặc cho sự khắt khe của các hủ tục phong kiến, Thị mạnh dạn nói lên tình cảm, những điều mình suy nghĩ thành lời, cho mọi người cùng thấy, cùng nghe và không có chút gì gọi là xấu hổ hay miễn cưỡng. Đó là cách thể hiện tình yêu đầy chân thật, phóng khoáng nhưng cũng có chút hơi quá của Thị Mầu. Nhưng nhờ những chi tiết đó ta thấy được mức độ ái mộ của Thị Mầu đối với Tiểu Kính là lớn đến đâu, nhiều như thế nào.