Giáo dục tiểu học là bậc học vô cùng quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến chặng đường tương lai của các em nói riêng cũng như cả dân tộc nói chung. Kết quả giáo dục phụ thuộc rất nhiều vào hiệu quả phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội. Hiện nay, sự phối hợp này chưa đem lại nhân cách và trí tuệ phát triển hoàn thiện cho tất cả học sinh ở lứa tuổi tiểu học, chưa kể tình trạng học sinh bỏ học vì nhiều nguyên nhân đang có chiều hướng gia tăng. Dĩ nhiên, mong muốn một xã hội hoàn hảo là điều không tưởng, nhưng hạn chế những nhân tố tiêu cực là việc làm khả thi.

Mục tiêu của đợt thực tập sư phạm là giúp sinh viên tìm hiểu môi trường làm việc trong tương lai, quy trình lên lớp và thực hành giảng dạy học sinh tiểu học. Sinh viên hiểu rõ hơn tâm – sinh lý của học sinh, từ đó tự rút ra cho mình bài học kinh nghiệm trong nghề nghiệp sau này, có thể đề xuất giải pháp phối hợp với gia đình và xã hội để nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học. Thiết thực hơn, giáo sinh có thể tiếp tục định hướng phấn đấu trong tương lai, quyết định những việc cần làm để trau dồi khả năng sư phạm, có ý chí tự nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, hoàn thành tốt quá trình học tập hệ cao đẳng. Với những kiến thức thu thập và được tổng hợp trong bài báo cáo này, sinh viên học được cách làm việc khoa học, có hệ thống, chặt chẽ và linh hoạt.

Bản thu hoạch là thành quả lao động nghiêm túc trong suốt ba tuần thực tập, được thực hiện theo sự hướng dẫn của ban giám hiệu nhà trường, giáo viên trưởng đoàn và giáo viên phụ trách. Đây cũng là tường trình của chúng tôi về những kiến thức thu thập được. Chúng tôi đã có ba tuần đáng nhớ, tận mắt chứng kiến và học hỏi được nhiều điều từ thực tế giảng dạy đa dạng, phức tạp. Tin rằng đợt thực tập là trải nghiệm quý giá cho nghề nghiệp của chúng tôi sau này.

Ngôn ngữ không chỉ là phương tiện giao tiếp mà còn là công cụ tư duy của một dân tộc nói chung và của các em học sinh (HS) trong nhà trường nói riêng. Ngôn ngữ đồng thời còn là một trong những yếu tố cấu thành quan trọng nhất của một nền văn hóa dân tộc, góp phần làm nên và thể hiện ra bản sắc, giá trị của nền văn hóa ấy. Là hệ thống ký hiệu bằng các con chữ và các dấu, chữ viết ghi lại ngôn ngữ âm thanh, thành tiếng của con người, giúp con người vượt qua những trở ngại về không gian và thời gian, ghi lại những kinh nghiệm ngàn đời của cha ông về tự nhiên và xã hội, sáng tạo ra các tác phẩm văn chương cho muôn đời.

Đối với nhà Trường phổ thông ở Việt Nam, việc phát âm chuẩn và viết đúng chính tả có tầm quan trọng đặc biệt trong việc xây dựng và rèn luyện ngôn ngữ là tiếng Việt (TV). Môn TV có chức năng là rèn luyện các kỹ năng (KN) nghe, nói, đọc, viết nhằm đổi mới và nâng cao chất lượng dạy học ngôn ngữ tiếng mẹ đẻ (TMĐ) trong nhà Trường ; và mục tiêu đầu tiên của giáo dục Tiểu học là rèn luyện cho HS KN “đọc thông viết thạo” chữ Quốc ngữ. Chính tả là một phần trong nội dung chương trình môn TV ở bậc Tiểu học. Đây là môn học có vị trí đặc biệt trong chương trình vì nó đảm nhiệm việc hình thành và phát triển các KN cơ bản – đó là nghe, nói, đọc, viết. Có KN chính tả thành thạo sẽ giúp cho HS học tập, giao tiếp và tham gia các quan hệ xã hội được thuận lợi; đồng thời việc mỗi thành viên xã hội (trong đó có HS) phát âm chuẩn và viết đúng chính tả sẽ góp phần giữ gìn sự trong sáng và thống nhất của TV.

Học sinh dân tộc (HSDT) khi tới Trường mới bắt đầu tiếp xúc, làm quen và học tập bằng một ngôn ngữ hoàn toàn mới là TV. Các em không có thời gian để học nói TV trước, cũng không có điều kiện để tiếp xúc, cũng như được mọi người xung quanh dạy nói một cách tự nhiên như học sinh người Kinh. Ngay từ khi tới Trường , các em phải học đồng thời cả ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết. Các em phải làm quen với một hệ thống âm không hoàn toàn giống với TMĐ.

Giáo dục – đào tạo có vai trò đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực cho đất nước. Tiểu học là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân đặt cơ sở quan trọng cho việc tiếp tục học ở bậc học cao hơn. “Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho việc phát triển đúng đắn, lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên bậc trung học cơ sở”.

Lớp 1 có vai trò đặc biệt quan trọng trong hệ thống giáo dục phổ thông nói chung và trong bậc tiểu học nói riêng. Từ mẫu giáo lên lớp 1 là một bước ngoặt quan trọng đối với mỗi học sinh. Quá trình chuyển đổi hoạt động chủ đạo từ vui chơi ở mẫu giáo sang học tập ở tiểu học, trẻ phải tham gia vào một cuộc sống mới, một môi trường mới, hoạt động mới, yêu cầu mới… điều đó sẽ gây cho trẻ rất nhiều khó khăn, trong đó có những khó khăn về tâm lý. Vì vậy, nếu hiểu được những khó khăn tâm lí của trẻ và có biện pháp giúp trẻ khắc phục thì trẻ sẽ thích nghi với hoạt động học tập tốt hơn, tiếp thu sự giáo dục được thuận lợi hơn. Từ đó giúp trẻ đạt kết quả cao trong hoạt động học tập và phát triển tốt tâm lí cũng như nhân cách của trẻ.

Hiện nay ở nước ta mỗi năm có hơn 1 triệu học sinh đi học lớp 1 và thu hút được sự quan tâm chú ý của các bậc phụ huynh cũng như của xã hội. Tuy nhiên áp lực từ phía phụ huynh, từ nhà trường tới trẻ đi học lớp 1 vẫn đang diễn ra dẫn đến những khó khăn cho trẻ khi đi học. Những khó khăn này có những biểu hiện khác nhau ở học sinh đầu lớp 1 của các vùng miền khác nhau.

Qua khảo sát thử cũng như quan sát trên học sinh lớp 1, qua phỏng vấn giáo viên đã và đang dạy lớp 1 ở trường tiểu học Bộc Bố, Pác Nặm, Bắc Kạn, chúng tôi nhận thấy, học sinh khi đi học lớp 1 gặp rất nhiều khó khăn tâm lí và những khó khăn này cản trở hoạt động học tập và sinh hoạt của trẻ trong nhà trường. Từ trước đến nay đã có nhiều công trình nghiên cứu về học sinh lớp 1 song những khó khăn tâm lí của trẻ ở vùng sâu vùng xa còn ít được nghiên cứu.

Hiện nay, việc vận dụng phương pháp trò chơi vào dạy học ở phân môn Tự Nhiên và Xã Hội theo mạch nội dung Trái Đất và Bầu Trời là một vấn đề luôn mới mẻ đối với các em học sinh ở lứa tuổi học sinh lớp 3. Trong những năm vừa qua, đã có nhiều các công trình, dự án nghiên cứu khoa học về việc thiết kế và tổ chức trò chơi trong dạy học ở tiểu học, nhưng việc nghiên cứu gắn trò chơi với dạy học môn Tự Nhiên và Xã Hội theo mạch Trái Đất và Bầu Trời vẫn còn hạn chế.

Trong thực tiễn dạy học, khi sử dụng phương pháp tổ chức trò chơi trong dạy học môn Tự Nhiên và Xã Hội theo mạch nội dung Trái Đất và Bầu Trời, hầu hết giáo viên chỉ chú trọng sử dụng trò chơi nhằm củng cố tri thức, chưa thực sự gắn với nhu cầu của học sinh chưa bám sát mục tiêu của bài học, chưa quan tâm đến việc tích hợp phát triển năng lực cho học sinh qua các kĩ thuật tổ chức trò chơi, chưa lồng ghép được trò chơi với mạch nội dung Trái Đất và Bầu Trời, hình thức tổ chức còn đơn điệu, nhàm chán, lặp đi lặp lại không gây hứng thú với học sinh. Từ những lý do đưa ra sau một quá trình tìm hiểu và nghiên cứu tôi chọn đề tài báo cáo thực tập sư phạm: “Xây dựng hệ thống trò chơi học tập phục vụ dạy học nội dung Trái Đất và Bầu Trời môn Tự nhiên và Xã hội, lớp 3.”, hy vọng đề tài nghiên cứu của chúng tôi sẽ mang lại nhiều giá trị bổ ích, phát triển tư duy, nâng cao kiến thức cho các em học sinh.

Giáo dục tiểu học là vô cùng quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chặng đường tương lai của các em nói riêng cũng như cả dân tộc nói chung. Giáo dục thế hệ trẻ em là nhiệm vụ của toàn thể, dân tộc và toàn xã hội. Song người trực tiếp gánh vác trách nhiệm là đội ngũ giáo viên luôn phấn đấu vì sự nghiệp giáo dục.

Là người giáo viên tiểu học tương lai, tôi nhận thấy nhiệm vụ giáo dục là rất quan trọng chính vì vậy mà kiến tập sư phạm là thời gian quý báu để giáo sinh tiếp nhận với học sinh, thu thập thực tế giáo dục, tìm hiểu tình cảm, tâm lý của các em đồng thời trải nghiệm việc thiết kế và thực hiện giảng dạy cũng như công tác chủ nhiệm, thể hiện hiểu biết của mình trong ngành, bổ sung kiến thức cần trau dồi kinh nghiệm và thực hiện tốt công việc giảng dạy của mình sau này. Mục tiêu của việc kiến tập là giúp sinh viên tìm hiểu môi trường làm việc trong tương lai, quy trình lên lớp và thực hành giảng dạy học sinh tiểu học. Sinh viên hiểu rõ hơn về tâm sinh lý của học sinh, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm.

Với kiến thức thu nhập và được tổng hợp trong bài báo cáo thực tập sư phạm này sinh viên học được cách làm việc khoa học có hệ thống, chặt chẽ và linh hoạt. Bản thu hoạch là thành quả nghiêm túc trong suốt 2 tuần kiến tập, được thức hiện theo sự hướng dẫn của Ban Giám hiệu nhà trường, trưởng đoàn , giáo viên phụ trách. Đây cũng là tường trình của chúng em về những kiến thức thu thập được. Chúng em đã có 2 tuần đáng nhớ, tận mắt chứng kiến và học hỏi được nhiều điều từ thực tế giảng dạy, đa dạng, phức tạp.

Trong nhà trường phổ thông nói chung và trường THCS nói riêng, số học sinh vi phạm đạo đức có chiều hướng gia tăng, tình trạng học sinh kết thành băng nhóm bạo hành trong trường học đáng được báo động. Một số giáo viên chưa thật sự là tấm gương sáng cho học sinh, chỉ lo chú trọng đến việc dạy tri thức khoa học, xem nhẹ môn GDCD, thờ ơ không chú ý đến việc giáo dục tình cảm đạo đức cho học sinh. Xuất phát từ lý luận và thực tiễn trên, để góp phần vào công tác giáo dục đạo đức cho học sinh trong giai đoạn hiện nay, và qua thực tiễn công tác quản lý và giảng dạy học sinh ở trường THCS, tôi nhận thấy việc nắm rõ thực trạng và đề ra biện pháp về công tác giáo giáo dục đạo đức cho học sinh THCS là một nhiệm vụ hết sức quan trọng của người cán bộ QLGD.

Đó là lý do tại sao tôi chọn đề tài “Một số thực trạng và biện pháp giáo dục đạo đức học sinh ở trường trung học cơ sở Nguyễn Hữu Thọ” làm đề tài nghiên cứu cho đợt TTSP1 này. Góp phần nhỏ bé vào việc giáo dục con người mới XHCN

Học sinh ở nhà trường phổ thông hiện nay phải học rất nhiều môn với lượng kiến thức rất lớn nhưng thời gian học tập trên lớp lại ít. Mặt khác, các em còn có xu hướng đi học thêm anh văn,vi tính và các môn năng khiếu. Do đó, các em không có nhiều thời gian học bài, làm bài. Để đối phó với thầy cô, với kiểm tra, thi cử, các em đã chấp nhận lối học vẹt, học thuộc lòng một cách máy móc mà không hiểu, không nắm vững vấn đề. Điều đó dẫn đến việc các em nhanh chóng quên kiến thức cũ, mất căn bản của các môn học.

Vậy phải làm gì để giúp các em ghi nhớ kiến thức mới một cách rõ ràng, sâu sắc? Để tìm được phương pháp giải quyết, em quyết định nghiên cứu đề tài : “Phát triển sự ghi nhớ kiến thức mới của học sinh lớp 10 trường THPT LONG THẠNH năm học 2008-2009 ”. (Dựa trên những tài liệu khảo sát của các sinh viên thực tập sư phạm và các tài liệu mà em tham khảo được trong các giáo trình của một số giảng viên khoa Sư Phạm ), hơn nữa đây là một đề tài phù hợp với sinh viên ngành Sư Phạm.