Bài phân tích ý nghĩa nhan đề truyện ngắn "Chí Phèo" số 9
Một trong những thành công của những nhà văn lớn, không chỉ xây dựng được một hình ảnh nổi bật, mà còn đóng góp được trong đó một thái độ, nêu bật được tình tiết và nổi bật được nhân vật của mình. Trong đó không thể không kể đến một tác phẩm xuất sắc của nhà văn Nam Cao mang tên "Chí Phèo". Từ ngay nhan đề đã gây cho ta những ấn tượng khó phai mờ.
Tác phẩm chí phèo được viết trong hoàn cảnh nước ta đang phải chịu hai tầng áp bức, có cả thuộc địa phong kiến tàn ác mà đại diện trong câu truyện là - Bá kiến, nhưng trong tác phẩm tắt đèn của Ngô Tất Tố đó là nhân vật Nghị Quế, giàu có, nhưng độc ác.
Chí Phèo, là một người nông dân từng là một anh canh điền hiền lành như đất. Vốn sinh ra đã bị mồ côi cả cha lẫn mẹ, được một anh thả ống lươn nhặt được trong cái lò gạch cũ bỏ không. Số phận của Chí Phèo cũng từ đó mà lớn lên, nhưng không may, chí gặp phải những đối tượng đại diện cảu tầng lớp thống trị phong kiến lúc bấy giờ là bà Ba và Bá Kiến.
Cuộc sống của Chí cũng bị thay đổi và đảo lộn từ ngày đó, những hành trình của một con người hiền như đất dần bị tha hóa từng ngày trở thành một kẻ lưu manh không nhà không cửa không người thân bè bạn, hắn làm tay sai cho Bá Kiến và trở thành một con quỷ dữ của làng Vũ Đại.
Đọc tác phẩm ta không chỉ thương cho Chí mà còn xót cho số phận một con người bị tha hóa và chịu sự áp bức, chịu sự chi phối tha hóa của xã hội lúc bấy giờ. Chí Phèo bước ra từ câu truyện ngòi bút của Nam Cao còn là đại diện chung cho số phận khốn cùng, tha hóa và đơn độc trong một xã hội chỉ toàn những áp bức bóc lột, xã hội quần ngư tranh thực một xã hội phong kiến tàn ác bị thu nhỏ…
Vì thế, ấn tượng với nhan đề tác phẩm, lúc đầu truyện có tên là “cái lò gạch cũ” nhấn mạnh sự xuất hiện của của Chí Phèo trong cuộc đời. Nhưng đó chỉ là cái tên được đặt lúc ban đầu mà thôi, cái hình ảnh lò gạch cũ xuất hiện ở đầu, sau được lặp lại ở cuối truyện mang một thông điệp ý nghĩa lặp lại kết cấu ở tác phẩm. Điều đó nhấn mạnh được tính chất quy luật của hiện tượng Chí Phèo.
Chí Phèo xuất hiện như vậy đấy, một hình ảnh mang sức gợi và ám ảnh sâu sắc trong lòng bạn đọc. Sau đó, nhà xuất bản Đời Mới có đặt lại với tên “đôi lứa xứng đôi” nhan đề này dựa vào mối tình Chí Phèo - Thị Nở. gợi ra được cho bạn đọc một sự tò mò và có thể nói cũng khái quát được phần nào ý nghĩa của cả tác phẩm.
Nhưng, tên nhan đề tác phẩm là "Chí Phèo" thì càng trở nên ám ảnh và đặc biệt hơn. Đó chính là tên gọi chính của nhân vật, một con người cụ thể với số phận cụ thể. Nhan đề này đã thâu tóm được nội dung của tác phẩm, việc Chí bị đẩy trở thành kẻ lưu manh, côn đồ và vô nhân tính.. Cuối cùng Chí được thức tỉnh nhưng lại bị chết trên chính ranh rới giữa lương thiện và cái ác.
Nam Cao đã đặt nhan đề thâu tóm được hồn cốt tác phẩm, qua đó đã bộc lộ được giá trị, nội dung tư tưởng, thái độ của nhà văn. Hơn thế, còn cho ta thấy chất hiện thực và nhân đạo sâu sắc trong ngòi bút của Nam Cao.
