Nguyễn Thi là nhà văn của người nông dân Nam Bộ, những con người hồn nhiên bộc trực, yêu đời, căm thù ngùn ngụt đối với quân cướp nước. "Những đứa con trong gia đình" là một trong những truyện ngắn xuất sắc của Nguyễn Thi. Tác phẩm "Những đứa con trong gia đình" được hoàn thành vào tháng 2 năm 1966 trong những ngày chiến đấu chống Mĩ ác liệt. Khi nhà văn công tác ở tạp chí "Văn nghệ quân giải phóng".

Truyện kể về gia đình anh giải phóng quân tên Việt. Việt sinh ra trong một gia đình có truyền thống cách mạng, ba mẹ đều bị giết dưới bàn tay của kẻ thù. Chính mối thù sâu sắc với Mĩ - Ngụy đã thôi thúc những đứa con trong gia đình càng khát khao chiến đấu để trả thù nhà, đền nợ nước. Trong một trận đánh, Việt bị thương, bị lạc đồng đội. Việt ngất đi tỉnh lại nhiều lần. Cũng giống như những lần tỉnh dậy trước hồi ức quá khứ, hiện tại luôn đan xen nhau. Lần thức tỉnh thứ bốn của Việt, kí ức về má hiện về. Việt sợ bóng tối, sợ ma hơn sợ giặc. Dù bị thương nhưng phân biệt rất rõ đâu là tiếng súng nổ của ta, đâu là tiếng pháo giặc.

Việt nhớ lại cảnh hai chị em tranh nhau đi tòng quân Việt đòi đi nhưng chị Chiến không nghe, sau đó nhờ chú Năm phân giải, chú Năm nhất trí cho cả hai đi. Trước khi lên đường, chị Chiến lo thu xếp gia đình gửi em út sang nhà chú Năm, nhà cửa gửi cho các anh chị trong chi bộ làm nơi dạy học, bàn thờ gửi nhà chú Năm. Đoạn trích kết thúc bằng hình ảnh hai chị em Chiến, Việt khiêng bàn thờ má sang gửi nhà chú Năm.

Nhan đề của truyện trước hết chính là Việt và Chiến "Những đứa con trong gia đình" nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước, căm thù giặc, thủy chung son sắt với quê hương cách mạng. Mở rộng hơn còn có thể hiện đó là thế hệ trẻ miền Nam, những người con của "Đại gia đình" miền Nam ruột thị trong những năm chống Mĩ ác liệt. Nhan đề gợi lên mối quan hệ giữa riêng và chung, nhà với nước, tình yêu nước với tình yêu cách mạng. Chính sự kết hợp giữa truyền thống gia đình với truyền thống gia đình với truyền thống dân tộc đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ ác liệt.

Nhan đề đã nêu được rõ nhất chủ đề của truyện, mỗi con người trong gia đình là một khúc sông của dòng sông truyền thống anh dũng, kiên cường của gia đình. Như câu nói của chú Năm: "Chuyện gia đình nó cũng dài như sông để rồi chú sẽ chia cho mỗi người một khúc mà ghi vào đó".

Một trong những cách khiến người đọc ấn tượng, đó chính là cách biết xây dựng và tạo ra một nhan đề truyện độc đáo.Vì đó nó không chỉ thể hiện cho ta thấy một hình ảnh một tư tưởng của nhà văn mà còn giúp ta nhận ra rõ ràng hơn thái độ của tác giả. Ta gặp Chí Phèo – nhân vật bị tha hóa trong tác phẩm cùng tên Nam Cao, hay “tắt đèn” gợi một đêm tối của Ngô Tất Tố. Trong đó, giữa làng văn học ta không thể quên một “những đứa con trong gia đình” mang hình ảnh gần gũi thân thương của Nguyễn Thi.

Nhan đề câu truyện vốn mang ý nghĩa rất lớn, vì nó không chỉ thể hiện được giá trị và những nội dung tư tưởng nội dung tác phẩm được khái quát và đúc kết một cách ngắn gọn nhất trong tác phẩm. Mà còn qua đó giúp ta nhận ra đúng bản chất của vấn đề và còn có khả năng gây hứng thú đến cho người đọc.

Nhan đề những đứa con trong gia đình không chỉ có khả năng thông báo về vị trí của hai nhân vật Việt và Chiến mà qua đó còn gợi ra cho ta rất nhiều ý nghĩa mà ta có thể chưa rõ. Đó là những nhân vật được nuôi dưỡng trong một gia đình vốn có truyền thống yêu nước và tinh thần tham gia cách mạng nồng nàn. Đó là một gia đình có truyền thống tốt đẹp, đáng tự hào và ngợi ca.

Việt và Chiến vốn là hai chị em trong gia đình mất mẹ và mồ côi cha từ sớm. Nên vì mong muốn báo thù cho cha mẹ, hai chị em Việt và Chiến đã nguyện tòng quân làm bộ đội ra chiến trường ác liệt. Họ là những người đã tiếp bước và nối tiếp con đường của thế hệ đi trước. Là hiện thân của sức trẻ miền Nam trong công cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước đầy gian khổ.

Những đứa con trong gia đình không chỉ khẳng định được một trong những nét khái quát, giá trị của toàn bài. Đó còn là một sự ca ngợi khẳng định mối quan hệ thiêng liêng, bền chặt, gắn bó giữa những thành viên trong gia đình của Việt và Chiến. Đó là hình ảnh bao trùm và mang giá trị ý nghĩa, gợi sự kết nối giữa gia đình với gia đình, gia đình với đất nước, gia đình với quê hương. Mang một ý nghĩa thông điệp cao đẹp, đáng ngợi ca, đáng tự hào.

Với tác phẩm này, Nguyễn Thi đã gửi tới bạn đọc một giá trị bài học tự hào to lớn. Những đứa con trong gia đình, không chỉ đẹp mà còn gan góc kiên cường. Họ là hiện thân của lớp trẻ hăng hái tham gia vì đất nước, tự do, vì nỗi căm thù giặc sâu sắc của nhân dân - thế hệ trẻ của ta thời đó.

Nguyễn Thi là cây bút văn xuôi hàng đầu của văn nghệ giải phóng miền Nam. Với sự gắn bó sâu sắc với đời sống của con người miền Nam cùng những tình cảm chân thành, tinh tế, Nguyễn Thi đã dựng lên trong tác phẩm của mình những con người miền Nam bộc trực mà chân thành, thẳng thẳng mà giàu yêu thương. Những đứa con trong gia đình là một trong những truyện ngắn đặc sắc nhất của Nguyễn Thi được sáng tác tại thời điểm năm 1966 khi cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước diễn ra ác liệt nhất. Tác phẩm gây ấn tượng, hấp dẫn người đọc từ nhan đề “Những đứa con trong gia đình”.

“Những đứa con” là thế hệ tương lai, những người kế thừa, nối tiếp của những thế hệ đi trước, “gia đình” là mái ấm tình thương, nơi nuôi dưỡng những đứa con. Nhan đề “Những đứa con trong gia đình” đã gợi cho người đọc hình dung về những đứa con, thế hệ nối tiếp trong một gia đình giàu truyền thống cách mạng, nói cách khác, đó chính là thế hệ nối tiếp con đường đấu tranh cho lý tưởng cách mạng của ông cha, giành độc lập, tự do cho đất nước.

Từ một câu chuyện gia đình, tác giả Nguyễn Thi đã gợi liên tưởng đến câu chuyện của một đất nước. Trong truyện ngắn, tác giả Nguyễn Thi để nhân vật chú Năm nói lên tư tưởng chủ đề của tác phẩm “Chuyện gia đình ta cũng dài như sông, mà trăm sông đổ về một biển”. Nếu gia đình là nơi nuôi dưỡng sự sống thì đất nước, xã hội chính là môi trường để gia đình tồn tại và phát triển. Nhan đề “Những đứa con trong gia đình” đã cho độc giả thấy được nét độc đáo trong bút pháp của Nguyễn Thi. Ông có sở trường khai thác những không gian nhỏ để tạo bối cảnh cho tác phẩm, đó có thể là một xã, một huyện, một gia đình nhưng từ những không gian nhỏ ấy, tác giả đã hướng lăng kính nhìn ra không gian rộng lớn của cả cuộc chiến đấu, cả dân tộc.

Cũng từ câu chuyện gia đình nhìn ra câu chuyện của một đất nước Nguyễn Thi đã mang đến một phát hiện thú vị cho tất cả độc giả, đó là sự nối tiếp của truyền thống giữa các thế hệ, từ thế hệ cha ông đi trước đến những “đứa con” ở thế hệ sau, giữa hiện tại, quá khứ. Giữa gia đình và đất nước có mối quan hệ gắn bó sâu sắc, sự hòa quyện của tình cảm gia đình và tình cảm cách mạng đã mang lại sức mạnh tinh thần thiêng liêng của con người Việt Nam, cả dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, thống nhất đất nước.

Từ nhan đề “Những đứa con trong gia đình”, tác giả Nguyễn Thi đã khơi dậy tinh thần chiến đấu mạnh mẽ ở thế hệ trẻ, thế hệ tương lai của đất nước cho cuộc đấu tranh chung của toàn dân tộc. Bên cạnh việc hé mở những nội dung chủ đạo của tác phẩm, nhan đề này còn có sức hấp dẫn người đọc trong việc khám phá những cái đặc sắc được thể hiện trong tác phẩm.

Nguyễn Thi là một nhà văn sinh ra ở miền Bắc nhưng các sáng tác của ông lại gắn liền với những phong trào kháng chiến Nam Bộ. Tác phẩm của ông bước ra từ hiện thực nóng bỏng, khắc nghiệt qua ngòi bút phân tích tâm lí, tính cách nhân vật sắc sảo; qua hệ thống ngôn ngữ phong phú, góc cạnh nhưng cũng không kém chất đằm thắm, trữ tình.

Tác phẩm “Những đứa con trong gia đình” được nhà văn sáng tác vào tháng hai năm 1966, khi ông là phóng viên của tạp chí văn nghệ quân giải phóng, sau đó tác phẩm này được tuyển in trong tập truyện và kí 1978 là một trong những truyện ngắn xuất sắc nhất của ông khi viết về những ngày tháng chiến đấu đau thương, những con căm thù giặc sâu sắc và lòng yêu nước thiết tha, mãnh liệt.

Nhan đề gợi cho người đọc hình ảnh những đứa con trong một gia đình có truyền thống có truyền thống cách mạng đang nói tiếp và phát huy con đường cách mạng lý tưởng của ông cha.

Nó cho ta thấy sự quen thuộc trong ngòi bút của nguyễn thi, nhà văn thường khai thác không gian nhỏ để tạo bối cảnh cho tác phẩm, thường là, một cái xã, một cái huyện, một cái xóm, một gia đình nhưng cái độc đáo ở chỗ ông chọn lăng kính của một gia đình để nhìn ra cả cuộc chiến đấu, cả dân tộc.

Cách nhìn ấy đã đi đến một phát hiện, một nhận định, đó là sự tiếp nối giữa truyền thống với hiện tại, hiện tại với quá khứ, sự hòa quyện giữa tình cảm gia đình với tình cảm cách mạng đã tạo lên sức mạnh tinh thần thiêng liêng của con người việt nam, dân tộc việt nam trong thời đại chống Mỹ.

Cuối cùng nhà văn Nguyễn Thi muốn ta nghĩ không chỉ có một gia đình mà là cả một tổ quốc đang hào hùng chiến đấu từ sức mạnh sinh ra từ nỗi đau thương cũng như “rừng xà nu’’ thì “Những đứa con trong gia đình’’ được viết theo khuynh hướng mà ta gọi đó là chủ nghĩa anh hùng.

Tóm lại, qua tác phẩm “Những đứa con trong gia đình”, chúng ta có một cái nhìn sâu rộng hơn về ngày tháng máu lửa đã qua, về sự hi sinh để đánh đổi ngày dân tộc được nở hoa độc lập, kết trái tự do. Và từng chi tiết trong truyện sẽ từ trang sách bước vào kí ức của người đọc, đó là câu hò tha thiết của chú Năm, là tiếng chân “bịch bịch” của chị Chiến, là quyển sổ gia đình ghi lại dòng sông cách mạng…

“Những đứa con trong gia đình” của nhà văn Nguyễn Thi ra đời vào những năm mà cuộc chiến tranh chống đế quốc Mĩ và tay sai bước vào giai đoạn gay go, ác liệt. Phần lý tưởng lớn nhất của thanh niên Việt Nam lúc bấy giờ là dâng hiến cuộc đời và tuổi thanh xuân cho sự nghiệp cứu nước vĩ đại của dân tộc. Trong những năm tháng tàn khốc, đau thương ấy càng mất mát thì con người Nam Bộ lại càng vùng lên chiến đấu dũng cảm. Đó là lòng yêu nước nồng nàn, là tinh thần căm thù giặc sâu sắc, là phẩm chất kiên cường của miền Nam đã khơi nguồn cảm hứng để Nguyễn Thi viết lên thiên truyện ngắn này.

“Những đứa con” trong nhan đề của truyện trước hết chính là Việt và Chiến - những người con trong một “gia đình” nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước, căm thù giặc, thuỷ chung son sắt với quê hương cách mạng. Mở rộng hơn, còn có thể hiểu đó là thế hệ trẻ miền Nam, những người con của đại “gia đình” miền Nam ruột thịt trong những năm kháng chiến chống Mĩ ác liệt.

Nhan đề gợi lên mối quan hệ giữa riêng với chung, nhà với nước, giữa tình cảm gia đình, với tình yêu nước, yêu cách mạng. Chính sự kết hợp giữa truyền thống gia đình với truyền thống dân tộc đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ.

Nhan đề làm hiện lên mối quan hệ giữa những đứa con với truyền thống gia đình thể hiện qua câu nói so sánh của chú Năm: “Chuyện gia đình ta nó cũng dài như sông để rồi chú sẽ chia cho mỗi người một khúc mà ghi” Trước hết câu nói này soi sáng tư tưởng chủ đề cho truyện ngắn để làm nên dòng sông truyền thống của một gia đình, các thế hệ phải có sự tiếp nối không chỉ về huyết thống mà còn về truyền thống không thể tách rời các khúc trong một dòng sông, khúc sau luôn thừa hưởng nguồn nước phù sa, sức mạnh của khúc trước.

Cũng như thế những đứa con luôn được thừa hưởng những phẩm chất đẹp đẽ từ các thế hệ cha anh trong gia đình phát huy những phẩm chất ấy để có thể đi xa hơn đạt được ước mơ hoài bão. Như vậy, nhan đề “Những đứa con trong gia đình” còn đặt ra vấn đề mang ý nghĩa biện chứng: chỉ có thể hiểu được vẻ đẹp và sức mạnh của những đứa con khi tìm hiểu về cội nguồn truyền thống gia đình của họ - Nhan đề “Những đứa con trong gia đình” không chỉ đặt ra cái nhìn trong phạm vi truyền thống của một gia đình, hình ảnh trăm con sông đều đổ về một biển, con sông gia đình cũng chảy về biển “mà biển thì rộng lắm bằng cả nước ta”. Như vậy, hình ảnh này cho ta thấy vai trò của gia đình đối với đất nước.

Từ đây, “Những đứa con trong gia đình” có thể cho người đọc liên tưởng đến người dân trong một đất nước. Các gia đình nối tiếp nhau làm lên truyền thống dân tộc. Ý nghĩa nhan đề thể hiện đậm nét khi nhà văn sử dụng lăng kính gia đình để soi chiếu tầm vóc cuộc chiến vĩ đại của dân tộc.

Nhan đề tác phẩm không chỉ có giá trị thông báo về vị trí thế hệ của hai nhân vật Chiến và Việt mà còn gợi nhiều ý nghĩa. Đó là những con người được nuôi dưỡng và trưởng thành trong gia đình có truyền thống tốt đẹp, đáng tự hào. Họ là những người con đã tiếp nối xứng đáng truyền thống cách mạng của gia đình.

Truyện về những con người trong một gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước, căm thù giặc, thủy chung son sắt với quê hương cách mạng. Chính sự gắn bó sâu nặng giữa tình cảm gia đình với tình yêu nước, giữa truyền thống gia đình với truyền thống dân tộc đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Nhan đề của truyện trước hết chính là Việt và Chiến “Những đứa con trong gia đình” nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước, căm thù giặc, thủy chung son sắt với quê hương cách mạng. Mở rộng hơn còn có thể hiện đó là thế hệ trẻ miền Nam, những người con của “Đại gia đình” miền Nam ruột thịt trong những năm chống Mỹ ác liệt. Nhan đề gợi lên mối quan hệ giữa riêng và chung, nhà với nước, tình yêu nước với tình yêu cách mạng. Chính sự kết hợp giữa truyền thống gia đình với truyền thống gia đình với truyền thống dân tộc đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ ác liệt.

Nhan đề đã nêu được rõ nhất chủ đề của truyện, mỗi con người trong gia đình là một khúc sông của dòng sông truyền thống anh dũng, kiên cường của gia đình. Như câu nói của chú năm: “Chuyện gia đình nó cũng dài như sông để rồi chú sẽ chia cho mỗi người một khúc mà ghi vào đó”.

Nhan đề gợi cho người đọc hình ảnh những đứa con trong một gia đình có truyền thống có truyền thống cách mạng đang nói tiếp và phát huy con đường cách mạng lý tưởng của ông cha.

Nó cho ta thấy sự quen thuộc trong ngòi bút của nguyễn thi, nhà văn thường khai thác không gian nhỏ để tạo bối cảnh cho tác phẩm, thường là, một cái xã, một cái huyện, một cái xóm, một gia đình nhưng cái độc đáo ở chỗ ông chọn lăng kính của một gia đình để nhìn ra cả cuộc chiến đấu, cả dân tộc.

Cách nhìn ấy đã đi đến một phát hiện, một nhận định, đó là sự tiếp nối giữa truyền thống với hiện tại, hiện tại với quá khứ,sự hòa quyện giữa tình cảm gia đình với tình cảm cách mạng đã tạo lên sức mạnh tinh thần thiêng liêng của con người việt nam, dân tộc việt nam trong thời đại chống Mỹ.

Cuối cùng nhà văn nguyễn Thi muốn ta nghĩ không chỉ có một gia đình mà là cả một tổ quốc đang hào hùng chiến đấu từ sức mạnh sinh ra từ nỗi đau thương cũng như "Rừng xà nu’’ thì “Những đứa con trong gia đình’’ được viết theo khuynh hướng mà ta gọi đó là chủ nghĩa anh hùng.