Bài soạn "Luyện tập viết đoạn văn chứng minh" số 5

Muốn làm bài văn lập luận chứng minh thì phải thực hiện bốn bước: tìm hiểu đề và tìm ý, lâp dàn bài, viết bài, đọc lại và sửa chữa.
Dàn bài:
Mở bài: Nêu luận điểm cần được chứng minh.
Thân bài: Nêu lí lẽ và dẫn chứng để chứng tỏ luận điểm là đúng đắn.
Kết bài: Nêu ý nghĩa của luận điểm đã được chứng minh. Chú ý văn phần kết bài nên hô ứng với lời văn phần Mở bài.
Giữa các phần và các đoạn văn cần có phương tiện liên kết.

Đoạn 1. Văn chương luyện những tình cảm ta sẵn có.

“Đọc những bài ca dao tình nghĩa con người, ta càng thêm yêu ông bà, cha mẹ ta hơn. Qua những bài ca, những câu hát than thân, ta càng hiểu rõ và càng thương cha ông ta, nhất là những người chị, người mẹ Việt Nam ngày xưa. Tương tự như thế, đọc chùm thơ Đường của Lý Bạch, của Hạ Tri Chương, Đỗ Phủ, tình yêu quê hương của chúng ta được bồi đắp bởi những cung bậc rung động thật tinh tế. Qua bài kí: “Một thứ quà lúa non: Cốm”; “Mùa xuân của tôi”, ta thấm thía thêm biết bao vẻ đẹp của cây lúa Việt Nam, của mùa xuân Hà Nội, mùa xuân Tổ quốc ta… kể sao cho hết, dẫn sao cho cùng những tác dụng… công dụng kì diệu của văn chương. (Theo Vũ Dương Quỹ)

Đoạn 2. Nói dối là có hại cho bản thân.

Nói dối là có hại cho bản thân. Bởi lẽ những người nói dối không bao giờ nhớ hết những điều mình đã nói. Vì vậy, sớm hoặc muộn những điều họ nói dối sẽ bị mọi người phát giác. Đến lúc đó chẳng còn ai tin họ nữa, danh dự, uy tín sẽ bị đánh mất. Chắc các bạn còn nhớ câu chuyện “Chú bé chăn cừu”. Chuyện kể rằng có chú bé chăn cừu bỗng một hôm la lên: “Có chó sói tới ăn thịt cừu” mọi người đổ xô đến nơi mới biết đó là trò đùa tai quái của chú bé. Lần sau bầy sói đến thật, chú bé la lên kêu cửu nhưng chẳng còn ai đến nữa. Đây là hậu quả tai hại của việc nói dối. Tôi và các bạn đừng ai nói dối nữa nhé!

Con người trong cuộc sống không thể hoàn hảo, dù sinh ra có tốt đẹp thì ta mãi không thể trở thành một bức tượng thần Hy Lạp được khắc tạc tinh xảo không chút tì vết. Con người có hỷ nộ ái ố, có lúc đúng có lúc sai nhưng đôi khi sai lầm ấy thật đáng xấu hộ khi ta cố tình tạo ra chúng. Mà nói dối là một trong những thói xấu xa mà con người cần phải sửa đổi, họ phải nhận ra được những hậu quả và tác hại của nó sớm nhất có thể. Nói dối là một lời phát ngôn nhằm mục đích che giấu sự thật, nó có thể có hại, vô hại nhưng suy cho cùng, nói dối là cách để nguỵ biện và nguỵ trang cho sai lầm của mình. Điều đó dẫn đến nhiều hậu quả khôn lường. Điều đầu tiên nói dối khiến cái tâm của con người trở nên vẩn đục, họ luôn luôn tìm cách che giấu lấn át sự thật dẫn đến giảo hoạt, đánh mất đi sự chân thành vốn có. Dẫn đến mất niềm tin giữa con người và con người, mà niềm tin là thứ quan trọng nhất để thế giới tâm hồn có thể tồn tại. Nếu không có niềm tin thì chính chúng ta đang tiến dần đến bờ vực của cái chết. Và lại nói dối dẫn đến sự hiểu lầm không đáng có, đôi khi chỉ là bông đùa, trêu trọc, nhưng đôi lúc một lời nói dối khiến cho thị phi, đen trắng bất phân đảo lộn luân thường đạo lí thậm chí tệ hại hơn gây ra cái chết cho người khác. Vì vậy, nói dối là một đức tính xấu cần con người phải sửa đổi, không nên nói dối dù là lời nói dối có lợi.

Đoạn 3. Chứng minh cần phải chọn sách mà đọc.

Sách là tri thức của nhân loại, là chân trời của cuộc đời. Nhưng sách cũng có sách tốt, sách xấu, vì vậy chúng ta phải biết lựa chọn sách mà đọc cho phù hợp với trình độ, lứa tuổi, nghề nghiệp. Là học sinh, bạn hãy nên chọn những quyển sách giải đáp những kiến thức về khoa học tự nhiên khoa học xã hội, về vũ trụ, về cây cối, và hoạt động của cơ thể con người. Chẳng hạn như bộ sách hàng vạn câu hỏi vì sao? Lịch sử Việt Nam bằng tranh, danh nhân thế giới, thế giới tâm hồn… Đó là những quyển sách thật bổ ích. Bạn hãy tránh xa những cuốn sách có nội dung xấu:

Đồi truỵ, phản động. Nó làm cho tâm hồn con người trở nền đen tối u buồn, lao vào những thú vui tầm thường, nhạt nhẽo. Và tất nhiên bạn cũng nền hạn chế đọc những truyện tranh. Bởi vì những câu văn trong truyện tranh thường quá ngắn, ít tính văn chương, hình ảnh thường có tính bạo lực, nội dung truyện bị rút gọn đến mức tối đa, ta không thấy được diễn biến tâm lí và vẻ đẹp của tâm hồn nhân vật.

Đề 4: Tục ngữ có câu: “ Đi một đàng học một sàng khôn”. Nhưng có bạn nói: Nếu không có ý thức học tập thì chắc gì đã có “sàng khôn” nào!. Hãy chứng minh:
Câu tục ngữ và câu nói trên là hai ý kiến khác nhau nhưng lại có sự bổ sung ý nghĩa cho nhau. “ Đi một đàng học một sàng khôn” tức người xưa muốn nói đến cách học hỏi trong quá trình con người ta tiếp nhận tri thức. Đi nhiều ta hiểu được nhiều, càng tiếp xúc với thế giới rộng lớn xung quanh ta, ta càng hiểu kiến thức là vô tận như đại dương còn những gì ta biết chỉ là một giọt nước. Cũng như vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam ta, Người bôn ba, đi năm châu bốn bể trong suốt 30 năm ròng. Thử hỏi nếu Người không đi, sao người có thể hiểu được nhiều, biết được nhiều, thấu hết những khốn khó của nhân dân phải chịu. Chỉ khi ta hiểu về Pháp ta mới đánh được Pháp. Chính vì lí lẽ đó mà Bác Hồ dành lại được độc lập cho dân tộc ta. Còn có bạn nói: “Nếu không có ý thức học tập thì chắc gì đã có “sàng khôn” nào!.” Đúng như vậy, bản thân mỗi người nếu không cố gắng, ý thức tự học và rèn luyện bản thân, trau dồi bản ngã mà cứ mong ngóng học từ người khác, đi sau người khác thì cũng vô nghĩa. Chính vì vậy, từ hai câu nói mang tính bổ sung cho nhau, tăng tính chặt chẽ, ta hiểu được rằng nếu con người ta không học hỏi, không đi đây đi đó không quan sát thì sẽ trở nên nông cạn. Còn khi ta không chịu tự học thì bản thân vốn chẳng có gì để tìm hiểu về thế giới rộng lớn và nguồn kiến thức vô hạn này. Tóm lại hai câu nói tuy có sự đối lập mà lại bổ sung ý nghĩa cho nhau một cách toàn diện, để chúng ta có thể học hỏi và tự khiến bản thân trở nên tốt đẹp.