Bài soạn "Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh" số 3
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
Câu 1. Nhan đề văn bản là “Cây chuối trong đời sống Việt Nam”: thể hiện phạm vi và nội dung bài văn đó là vị trí và vai trò của cây chuối trong đời sống người dân Việt Nam.
Câu 2. Những câu văn miêu tả về đặc điểm cây chuối, quả chuối:
Thân chuối mềm vươn lên như những cột trụ nhẵn bóng, tỏa ra vòm tán lá xanh mướt che rợp từ vườn tược đến núi rừng.
Chuối mọc thành rừng bạt ngàn vô tận. Chuối phát triển rất nhanh, chuối mẹ đẻ chuối con, chuối con đẻ chuối cháu, cứ phải gọi là “con đàn cháu lũ”
Không thiếu những buồng chuối dài từ ngọn cây uốn trĩu đến gốc cây.
Câu 3. Tác dụng yếu tố miêu tả
Làm hình ảnh cây chuối trở nên sinh động, các đặc điểm của cây chuối càng được nổi bật gây ấn tượng
Câu 4. Một số công dụng khác của cây chuối
Thân chuối còn non có thể xắt mỏng làm rau sống, đặc biệt là một trong những loài rau không thể thiếu dùng để làm rau sống ăn với cơm hến. Thân chuối già dụng để làm thức ăn cho lợn
Lá chuối tươi dùng để gói bánh, lá chuối khô dùng để gói đồ cho các bà đi chợ
Bắp chuối có thể ăn sống hoặc luộc lên làm món nộm hoa chuối rất ngon.
II. Luyện tập bài sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
Câu 1trang 26 SGK ngữ văn 9 tập 1:
Bổ dung yếu tố miêu tả vào các chi tiết thuyết minh sau:
Thân chuối có hình tròn thẳng đứng và nhẵn thin như những chiếc cột nhà nhẵn bóng loáng.
Lá chuối lúc mới ra cuộn tròn như chiếc hoa loa kèn, lúc đã khôn lớn xanh mướt và rộng như một tấm phản.
Lá chuối khô: khi lá chuối đã già chúng rũ xuống bám chặt lấy thân cây chứ không rơi rụng và lìa xa như những lá cây khác. Ban đầu còn vàng tươi sau đó khô dần khô dần thành màu nâu nhạt
Nõn nuối mới ra giống như một bức thư thủa xưa được viết trên giấy hoa tiên còn phong kín.
Bắp chuối: màu đỏ tươi, hình dáng giống như một búp sen khổng lồ treo ngược
Quả chuối: cong cong như một vầng trăng lưới liềm đầu tháng.
Câu 2 trang 26 SGK ngữ văn 9 tập 1:
Chỉ ra yếu tố miêu tả trong đoạn văn:
Chén của ta không có tai. Khi mời ai uống trà thì bưng hai tay mà mời. Bác vừa cười vừa làm động tác, có uống cũng nâng hai tay xoa xoa rồi mới uống.
=> làm nổi bật hình ảnh loại chén (đối tượng được thuyết minh) và hình ảnh của Bác Hồ.
Câu 3 trang 26 SGK ngữ văn 9 tập 1:
Những câu miêu tả:
Những con thuyền thúng nhỉ mang theo các làn điệu dân ca, điểm thêm cho không khí ngày xuân nét thơ mộng trầm tĩnh.
Lân được trang trí công phu, râu ngũ sắc, long mày bạc, mắt lộ to, thân hình có các họa tiết đẹp.
Hai ông tướng (tướng ông, tướng bà) của từng bên đều mặc trang phục xưa lộng lẫy, có cờ đuôi nheo đeo chéo sau lưng và được che lọng.
