Bài soạn "Tìm hiểu chung về văn miêu tả" số 6
Phần I - THẾ NÀO LÀ VĂN MIÊU TẢ?
Câu 1 (Trang 15-SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2)
Hãy đọc và suy nghĩ về các tính huống sau :
Tình huống 1: Trên đường đi học, em gặp một người khách hỏi thăm đường về nhà em. Đang phải đến trường, làm thế nào để người khách nhận ra được nhà em ?
Tình huống 2: Em cùng mẹ đi đến cửa hàng mua áo ; trước rất nhiều chiếc áo khác nhau, nhiều màu nhiều vẻ, treo tận trên cao, làm thế nào để người bán hàng lấy xuống được chiếc áo mà em định mua ?
Tình huống 3: Một học sinh lớp 3 hỏi em : Lực sĩ là người thế nào ? Em phải làm gì để học sinh ấy hình dung ra được hình ảnh của một lực sĩ ?
Trong những tình huống trên, em đã phải dùng văn miêu tả. Hãy nêu lên một số tình huống khác tương tự và rút ra nhận xét thế nào là văn miêu tả.
Một số tình huống khác:Bạn thân em ở Sài Gòn hỏi em: Hồ Gươm đẹp như thế nào?
Một bạn nhỏ hỏi em: Trông cây mía như thế nào?
Nhận xét: Văn miêu tả giúp người đọc, người nghe hình dung ra những đặc điểm, tính chất nổi bật của một sự việc, sự vật, con người, phong cảnh,…
Câu 2: (Trang 15-SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2)
Trong văn bản Bài học đường đời đầu tiên, có hai đoạn văn miêu tả Dế Mèn và Dế Choắt rất sinh động. Em hãy chỉ ra hai đoạn văn đó và trả lời các câu hỏi sau :
a) Hai đoạn văn có giúp em hình dung đặc điểm nổi bật của hai chú dế ?
b) Những chi tiết và hình ảnh nào đã giúp em hình dung được điều đó ?
Đoạn văn miêu tả Dế Mèn và Dế Choắt:Đoạn tả Dế Mèn: “Bởi tôi ăn uống điều độ … vuốt râu.”
Đoạn tả Dế Choắt: “Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò … hang tôi.”
a) Hai đoạn văn giúp em hình dung được: Dế Mèn trông rất khỏe khoắn còn Dế Choắt thì gầy gò, ốm yếu.
b) Những chi tiết, hình ảnh giúp em nhận ra điều đó: Dế Mèn : đôi càng mẫm bóng; những cái vuốt cứng đầu và nhọn hoắt; đôi cánh chấm đuôi; cả người phủ màu nâu bóng mỡ; ngứa chân đá anh Gọng Vó...
Dế Choắt : người gầy gò, dài lêu nghêu; cánh ngắn hở cả lưng, sườn; càng bè bè; mặt ngẩn ngẩn ngơ ngơ; chỉ đào được cái hang nông,...
Phần II - LUYỆN TẬP
Câu 1: Trang 16-SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2
Hãy đọc các đoạn trích sau và trả lời câu hỏi: (SGK)
Mỗi đoạn trích miêu tả ở trên tái hiện lại điều gì? Em hãy chỉ ra những đặc điểm nổi bật của sự vật , con người và quang cảnh đã được miêu tả trong ba đoạn văn, thơ trên?
Mỗi đoạn miêu tả tái hiện lại:Đoạn 1: Miêu tả chân dung của Dế Mèn với mọi thứ đều khỏe, đẹp, mẫm bóng, vuốt cứng, nhọn hoắt,…
Đoạn 2: Hình ảnh chú Lượm bé nhỏ, nhanh nhẹn, hoạt bát và nhí nhảnh, yêu đời.
Đoạn 3: Cảnh hồ, ao, bờ bãi sau trận mưa lớn. Các con vật đang ồn ào, náo động kiếm ăn.
Câu 2: (Trang 16-SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2)
a) Nếu phải viết một đoạn văn miêu tả cảnh mùa đông đến thì em sẽ nêu lên những đặc điểm nổi bật nào?
b) Khuôn mặt mẹ luôn hiện lên trong tâm trí em, nếu tả khuôn mặt của mẹ thì em chú ý tới đặc điểm nổi bật nào?
a) Nếu viết một đoạn văn miêu tả cảnh mùa đông đến, em sẽ nêu lên những đặc điểm như:
Mùa đông sẽ cho ta cảm giác lành lạnh, đặc biệt buổi sáng sẽ có sương mù.
Trên hè phố, những hàng cây đang trút đi lớp lá vàng.
Những cô bác nướng ngô, khoai sẽ nhanh tay quạt thật mạnh để có được những bắp ngô vàng và củ khoai thơm phức.
b) Tả khuôn mặt của mẹ:
Khuôn mặt mẹ trông phúc hậu.
Đôi mắt đen lấp lánh tình yêu thương.
Mái tóc: đen, dài và mượt.
Vầng trán mẹ rộng nhưng cũng đã xuất hiện một vài nếp nhăn.
Đôi môi mẹ như bông hoa mới nở. Mỗi khi mẹ cười, để lộ ra hàm răng đều và trắng bóng.
