Bài tham khảo số 4
Nguyễn Quang Thiều là một nhà văn có nhiều sáng tác viết cho thiếu nhi. Một trong số đó là truyện ngắn “Bầy chim chìa vôi”. Nổi bật trong truyện là nhân vật Mon, Mên - những cậu bé tốt bụng.
“Bầy chim chìa vôi” xoay quanh câu chuyện của hai nhân vật là Mon và Mên. Khoảng hai giờ sáng, Mon tỉnh giấc, rồi quay sang gọi Mên. Cậu cảm thấy lo lắng cho bầy chim chìa vôi làm tổ ở ngoài bãi sông. Mưa lớn khiến tổ chim chìa vôi ở dải cát giữa sông dần bị nhấn chìm. Sau một lúc trò chuyện, cả hai quyết định sẽ ra đưa bầy chim vào bờ. Từ chiều qua, nước đã dâng lên nhanh hơn. Nước dâng lên đến đâu, chim bố và chim mẹ lại dẫn bầy con tránh nước đến đó. Cứ thế, chúng tiến đến phần cao nhất của dải cát. Đến sáng, bầy chim đã bứt khỏi dòng nước, bay lên cao. Tấm thân của nó vụt ra khỏi mặt nước, bay cao hơn hẳn lần cất cánh đầu tiên. Chứng kiến cảnh đó, Mon và Mên đều cảm thấy hạnh phúc, sung sướng.
Dù chỉ là một đứa trẻ, nhưng Mon đã có suy nghĩ, lo lắng cho đàn chim chìa vôi làm tổ ở ngoài sông. Mon lo lắng những chú chim có thể bị nước sông cuốn trôi. Cậu liên tục đặt câu hỏi cho anh trai: “Anh bảo mưa to không?”, “Nước sông lên có to không?”, “Bãi cát giữa sông đã ngập chưa, bầy chim còn ở đấy không?”. Dù cậu đã tự nghĩ đến những chuyện vui khác, nhưng vẫn nghĩ đến bầy chim: “Những con chim chìa vôi non bị chết đuối mất”.
Điều đó khiến Mon đưa ra đề xuất với anh trai: “Hay mình mang chúng nó vào bờ?” và rồi cậu quả quyết: “Mình phải đem chúng nó vào bờ, anh ạ”. Thế rồi, Mon và Mên cùng nhau ra ngoài bờ sông để Khi nhìn thấy bầy chim đã an toàn, Mon đã khóc khi nhìn thấy bầy chim chìa vôi có thể cất cánh bay lên, đó là giọt nước mắt của hạnh phúc và niềm vui. Mon hiện lên là một cậu bé nhân hậu, giàu tình yêu thương động vật. Với nhân vật Mon, tác giả đã giúp cho người đọc hiểu được bài học về lòng nhân hậu, cùng với tình yêu thiên nhiên.
Tác giả Nguyễn Quang Thiều đã xây dựng thành công nhân vật Mên trong truyện ngắn "Bầy chim chìa vôi". Mên hiện lên với sự hồn nhiên, trong sáng của trẻ thơ cùng tấm lòng yêu thương động vật và trân trọng sự sống. Trong đêm khuya, nghe thấy Mon băn khoăn hỏi mình về việc bãi bồi sẽ ngập nước nếu như trời mưa, Mên không tránh khỏi lo lắng cho số phận của những chú chim chìa vôi. Sau một hồi nói chuyện, Mên quyết định cùng em lấy đò của ông Hao bất chấp thời tiết mưa gió vô cùng nguy hiểm. Đây thực sự là một lựa chọn gan dạ và liều lĩnh của hai anh em.
Tới nơi, Mên hành động rất dứt khoát "quấn cái dây buộc đò vào người nó và gò lưng kéo". Mặc dù trời nhá nhem không thể nhìn thấy nhưng Mên vẫn căng mắt ngồi từ bên bờ này nhìn sang dải cát. Cậu bé nỗ lực nhìn xem liệu bãi bồi đã ngập đến đâu rồi. Nghe tiếng Mon kêu lên "Anh ơi, kia kìa, bãi cát", Mên hạnh phúc mà tiếp lời "Ừ đúng rồi. Vẫn chưa ngập hết. Còn bằng cái mũ thôi". Vẻ vui mừng hiện rõ qua lời nói của Mên vì cậu biết rằng nếu nước chưa ngập hết thì đàn chim vẫn có thể sống sót.
Trong khoảnh khắc bầy chim chìa vôi "bứt khỏi dòng nước khổng lồ bay lên", giọt nước mắt mãn nguyện của Mên còn cho thấy Mên là một cậu bé có tâm hồn nhạy cảm, dạt dào tình yêu thương với động vật. Mên sung sướng vì bầy chim chìa vôi non hoàn thành "chuyến bay đầu tiên và kì vĩ nhất trong đời chúng" một cách an toàn, không có chú chim non nào bị đuối nước. Dường như "chúng nghe thấy trong ngực mình nhịp đập của những trái tim hối hả nhưng đều đặn.".
Tác giả đã khắc họa nhân vật thông qua những lời nói và hành động cụ thể. Ngôn từ giản dị, hình ảnh trong sáng, gần gũi đã miêu tả chính xác tâm lí của trẻ thơ.
Có thể nói, nhà văn Nguyễn Quang Thiều đã đem đến cho bạn đọc những suy tư về hành động đầy tình yêu của hai đứa trẻ với tự nhiên. Qua đó, bày tỏ thái độ trân quý, ngợi ca tình yêu thiên nhiên và trân trọng sự sống đầy trong trẻo, hồn nhiên của trẻ thơ.
