Bài tham khảo số 7

Tô Hoài, một tượng đài trong văn học Việt Nam, đã để lại một di sản sáng tác ấn tượng với nhiều tác phẩm có giá trị lớn, trong đó truyện ngắn "Vợ chồng A Phủ" là một biểu hiện rõ nét. Tác phẩm này của ông đã thành công trong việc khắc họa bi kịch của người nông dân H'Mông trong xã hội trước đây. Dưới sự áp bức của quyền lực, con người không chỉ bị tổn thương về phẩm chất nhân bản mà còn mất mát tự do và hạnh phúc. Chi tiết đặc biệt về giọt nước mắt của A Phủ ở cuối tác phẩm không chỉ làm thức tỉnh sự sống và tinh thần đối kháng trong nhân vật Mị, mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc.

Chi tiết văn học, một cách dễ hiểu nhất, đó là những yếu tố và tình tiết góp phần xây dựng nên cốt truyện, đồng thời thể hiện tư tưởng và chủ đề của tác phẩm. Trong những tình tiết đặc sắc này, có thể tìm thấy những cảm xúc mạnh mẽ và tư tưởng sâu sắc mà tác giả muốn truyền đạt. Giọt nước mắt của A Phủ trong "Vợ chồng A Phủ" là một trong những ví dụ đặc biệt, không chỉ thể hiện tâm trạng khi đối mặt với tử thần mà còn đánh thức sức sống tiềm ẩn và khả năng phản kháng ngủ quên bên trong con người của nhân vật Mị.

A Phủ, một chàng trai với sức khỏe và tài năng lao động nổi bật, bị ép trở thành người ở trừ nợ cho gia đình thống lí chỉ vì một cuộc đánh nhau với con trai của Thống Lí. Mặc dù sống trong cảnh cuộc sống khó khăn, nhưng A Phủ không bao giờ chìm đắm trong tâm trạng bi quan. Anh ta liên tục cố gắng vươn lên và làm việc chăm chỉ để đem lại lợi ích cho gia đình thống lí.

Tuy nhiên, vận rủi đeo bám A Phủ khi anh mất một con bò của thống lí do sơ ý, dẫn đến việc anh bị trói đứng giữa sân, đối diện với đói rét suốt mấy ngày. Mị, một người phụ nữ xinh đẹp nhưng cũng phải chịu đựng số phận nặng nề, là con dâu của Thống lí Pá Tra và vợ của A Sử. Mặc dù có vị thế cao quý, nhưng thực tế Mị chỉ là người ở đợ không khác gì con trâu con ngựa, phải làm việc vất vả bất kể đêm ngày.

Cuộc sống đày đọa đã khiến Mị mất đi khả năng phản kháng, sống chịu đựng như con rùa nuôi trong xó cửa. Trong những ngày A Phủ bị trói đứng ngoài sân, Mị thức dậy đêm nào cũng thổi lửa hơ tay, và tình cờ chứng kiến giọt nước mắt của A Phủ. Ban đầu, Mị dửng dưng và vô cảm trước cảnh tượng này, bởi cô đã quen với những bi kịch của những người bị trói đứng đến chết trong gia đình thống lí.

Sau nhiều nỗ lực tự giải cứu mà không thành công, trong tình trạng bất lực và tuyệt vọng, A Phủ bắt đầu khóc. Lúc đó, Mị thức dậy và chứng kiến giọt nước mắt trên má A Phủ, một hình ảnh mạnh mẽ ảnh hưởng đến nhận thức của cô, tạo ra những thay đổi lớn bên trong người phụ nữ bất hạnh này.

Giọt nước mắt của A Phủ không chỉ đánh thức sự sống trong Mị mà còn mang đến sự thay đổi to lớn trong tâm trạng của cô. Mị nhớ lại những khoảnh khắc bản thân bị trói đứng, sợi dây chặt vào thân thể, và cảm nhận sâu sắc nỗi cô đơn và tuyệt vọng giống như A Phủ.

Bằng mối đồng cảm với A Phủ, Mị mở rộng sự hiểu biết về sự khốn khó và đau đớn trong cuộc sống hiện tại, đồng thời cảm nhận đến sự tàn ác của cha con thống lí: "Trời ơi, chúng nó bắt trói đứng người ta đến chết... Chúng nó thật độc ác." Mị nhận thức rõ sự khốn nạn và tàn nhẫn đang đối diện với A Phủ, với kết quả dường như chỉ có một, đó là cái chết: "Chỉ đêm nay, đêm mai là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết."

Tấm lòng trắc ẩn bên trong Mị bất ngờ tỉnh dậy. Mị thực hiện một hành động mạnh mẽ và liều lĩnh, cắt dây trói giải thoát A Phủ khỏi tình cảnh đau đớn. Qua đó, trong bức tranh tối tăm, Mị trở thành nguồn sáng, giải cứu không chỉ A Phủ mà còn chính bản thân mình khỏi sự giam giữ, hướng tới cuộc sống tự do và tươi sáng.

Như vậy, nếu trong đêm mùa xuân, sức sống trong Mị đã được thức tỉnh bởi tiếng sáo và gọi của tình nhân, thì giọt nước mắt của A Phủ đã gợi mở sự sống động tiềm ẩn bên trong con người Mị. Mị không chỉ là người giải thoát cho A Phủ mà còn giải thoát bản thân khỏi cuộc sống đau đớn, một cuộc sống mà tự do và hạnh phúc dường như là xa xôi và không thể đạt được. Qua tác phẩm "Vợ chồng A Phủ", Tô Hoài đã chứng minh rằng, dù bị áp bức bởi quyền lực, con người vẫn có khả năng phản kháng và tìm thấy ánh sáng giữa bóng tối.