Chùa Thái Lạc
Chùa Thái Lạc nằm ở thôn Thái Lạc, Lạc Hồng, Văn Lâm, Hưng Yên. Chùa được xây dựng từ đời Trần vào đầu thế kỷ XIV. Chùa xây theo kiểu Nội Công Ngoại Quốc được trùng tu, xây dựng lại nhiều lần ở thế kỷ XVI, XVII, XVIII, XIX. Bàn thờ ở thượng điện thờ bốn pho tượng là Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi, Pháp Điện, là những vị thần trong hệ thống Tứ Pháp. Chùa vẫn còn giữ được những tấm ván bưng chạm khắc của thế kỷ XIV, là những tiêu bản duy nhất Việt Nam, với những đề tài như nhạc công biểu diễn sáo, đàn, nhị, phù điêu chạm rồng phượng... Chùa được Bộ Văn hóa – Thông tin ghi nhận là Di tích lịch sử – văn hóa quốc gia.
Chùa Thái Lạc còn giữ được bộ vì gỗ ở gian giữa tòa thượng điện, kiến trúc thời Trần, còn khá nguyên vẹn. Loại hình này ở nước ta rất hiếm, ngoài chùa Thái Lạc chỉ còn thấy ở chùa Dâu, chùa Bối Khê. Bộ vì kiến trúc kiểu giá chiêng, dựa trên kết cấu bốn hàng chân cột. Trên bộ vì được kết hợp hài hòa giữa kiến trúc và trang trí. Trên các cốn, các đố của bộ vì và trên các cột, đấu có nhiều mảng chạm khắc lớn. Nếu nguyên vẹn, có khoảng hơn 20 bức chạm nổi các đề tài khác nhau. Trên ván bưng chạm tiên nữ đầu người mình chim. Trên thân cột trụ chạm hình các ông phỗng giơ tay đỡ bệ sen phía trên. Trên ván nong trang trí đề tài các tiên nữ. Nơi tiên nữ đang cưỡi phượng, người thổi tiêu, người kéo nhị. Nơi khác, tiên nữ đang thổi sáo, đánh đàn. Có cảnh tiên nữ đầu người mình chim đang giơ tay dâng hoa. Độc đáo hơn còn có cảnh chạm dàn nhạc ba người đang sử dụng những nhạc cụ dân tộc. Chùa Thái Lạc còn giữ được tượng Pháp Vân, ba bệ thờ và ba tấm bia đá ghi quá trình trùng tu tôn tạo chùa. Năm 1964, chùa Thái Lạc được Bộ Văn hóa – Thông tin xếp hạng Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia.
Địa chỉ: Lạc Hồng, Văn Lâm, Hưng Yên
