Có một mùa hoa vương vấn mãi trong tôi

Mùa xuân nắng ấm áp về, mang theo những chồi xanh lộc biếc, khắp cả một miền quê tôi, phảng phất trong gió hương thơm đồng nội, đó là hương thơm của hương bưởi, hương chanh, cứ bay lan tỏa thơm ngát bay khắp nơi vườn nhà. Nếu như mùa xuân về, rộn ràng trong những cành đào, cành mai khoe sắc thì qua tháng giêng hai, trong tôi luôn chờ đợi một loài hoa của riêng mình, loài hoa ấy nghe tên cũng thật bình dị và mộc mạc đó là hoa xoan, nhưng quê tôi vẫn gọi bằng cái tên trìu mến thân thương đó là hoa thầu đâu, cũng có nơi gọi là hoa sầu đông. Nhớ hồi còn nhỏ, mỗi lần thấy những chùm hoa tim tím ấy, trái tim tôi lại cảm thấy xao xuyến và thổn thức như một tình yêu không thể nói bằng lời.

Hoa xoan quê tôi trồng rất nhiều, ông tôi bảo cây xoan rất dễ trồng và trồng dùng để lấy gỗ, gỗ xoan vừa bền vừa đẹp để dùng làm kèo cột xây nhà và các vật dụng khác. Những hàng xoan được trồng bên cạnh những giàn mồng tơi xanh mướt, cùng với cây chanh, cây bưởi trong vườn, cây xoan còn được trồng phía trước, xung quanh như những hàng rào thẳng tắp, để bảo vệ cho những ngôi nhà, nhà nào cũng rất nhiều cây xoan, những hàng cây xoan cao thẳng tít như muốn chạm vào bầu trời xanh, vào mùa đông, những cành xoan khẳng khiu chỉ còn trơ trụi những cành cây khô gầy guộc, những cây xoan đứng trầm tư, hắt hiu giữa mênh mông đất trời. Có phải vì mùa đông làm cây lạnh giá cô đơn, buồn đau nên người ta gọi là cây sầu đông chăng?

Thế mà, khi thời tiết chuyển sang mùa xuân ấm áp ,những chồi non bắt đầu nhú lên, đâm chồi nảy lộc với màu xanh phơi phới như đang reo cùng gió mùa xuân, những chồi non như tí tách đua nhau phủ đầy các cành cây. Mùa xuân về, làm bừng lên cho cây thêm dạt dào sức sống, tựa căng tròn như những người thiếu nữ dậy thì tuổi mười tám, đôi mươi cái tuổi thanh xuân đẹp nhất.

Xoan vẫn cứ đong đưa, hát cùng gió mây, với những màu xanh hồn nhiên của làng quê bình yên, rồi cho đến một ngày kia, ai cũng ngước mắt nhìn lên ngỡ ngàng reo lên: "Ôi chùm hoa xoan tím đẹp quá "! Đó là những chùm hoa nhỏ bé, xinh xinh có năm cánh màu tím nhạt, điểm xuyết những màu trắng, những cánh hoa mỏng, mềm mại và dịu dàng, hoa xoan kết thành những chùm hoa bao quanh lá, mỗi lần như thế làm cho tôi ngắm nhìn ngẩn ngơ, như bị màu hoa tím ấy thôi miên vậy. Những chùm hoa tím chúm chím như làn môi ai, trông thật dễ thương, màu tím ấy phải chăng là màu của lưu luyến, màu của thủy chung đợi chờ, màu của tình yêu lãng mạn, cái màu tím ấy khẽ lay vào người những cảm xúc dịu ngọt, miên man cảm giác vừa mơ hồ vừa thực vừa như hư ảo. Những chùm hoa tím ấy cứ vấn vương vấn rung rinh trong gió, rồi rơi trên vai áo ai, quấn quýt trên cả những sợi tóc nhớ thương.

Nhưng hoa xoan nở cũng thật nhanh, mà phai tàn cũng thật nhanh, qua một đêm, những bông hoa rơi rụng đầy cả một góc sân vườn và lan xa bay theo gió, dệt thành những thảm hoa tím nhỏ, bồng bềnh cuối những con đường, như đang chờ đợi bàn chân ai đi ngang qua, những cánh hoa rơi ấy làm cho tôi một thoảng buồn, tôi chợt nhớ đến kiếp hoa mỏng manh trong tiểu thuyết Hồng Lâu Mộng, khi những cánh hoa anh đào rơi, nàng Lâm Đại Ngọc buồn khóc, nàng vội nhặt những cánh hoa ấy đem để sau sân vườn như một lời đưa tiễn biệt tiếc thương, phải chăng ta yêu hoa và ta cũng xem hoa như người bạn tâm giao, bởi hoa nở đẹp lòng ta vui sướng và khi hoa héo tàn rụng rơi, ta cũng thương xót cho một kiếp hoa mong manh.

Hoa xoan có lẽ là loài hoa của hồi ức tuổi thơ, cứ ùa về trong tôi với những nhớ nhung. Nhớ những mùa hoa xoan nở, bọn trẻ chúng tôi í ới gọi nhau, trầm trồ ngắm nhìn hoa và thích thú hái hoa xoan làm thành những bó hoa thật đẹp, đôi khi nhặt vài bông hoa cài lên những bím tóc để làm duyên, chúng tôi còn nhặt những cành xoan khô, để làm những ô vuông để nhảy chơi, mùa quả xoan rụng chúng tôi lấy để chơi bi, những chùm lá xoan mỏng hình răng cưa vào mùa hè, mẹ tôi thường nấu thành vị thuốc, nước lá xoan mùi hăng hắc hơi nồng nghe hơi khó chịu, nhưng thật lạ kỳ bởi nước lá xoan giúp chị em tôi hết bị rôm sảy, mụn nhọt, da được mát mẻ hơn. Vào những buổi trưa hè, xoan tỏa bóng mát dịu dàng, như ru chúng tôi những giấc ngủ nồng say, lá xoan còn theo người dân quê tôi ra cánh đồng, để giúp cho đất màu mỡ và cây trồng được thêm xanh tốt.

Hoa xoan bây giờ, chỉ còn là những nỗi nhớ dịu êm, trở lại quê tôi những hàng xoan không còn nhiều nữa, chỉ còn một vài cây trong vườn nhà, nhưng màu hoa xoan tím ấy, vẫn cứ mãi vương vấn trong tôi, mỗi lần hoa xoan nở, tôi lại thả mình vào một không gian bồi hồi, ướp hương trong gió cứ miên man, tôi nhớ về những đêm trăng hẹn hò, của trai gái trong làng trao nhau những ánh mắt nhìn tình tứ, những lời ước thề bên những chùm xoan tím ấy.

Mùa xoan vẫn nở, tím ngát cả chân trời, cho tôi bâng khuâng những nỗi niềm, rồi những bông hoa ấy , lặng lẽ rơi vào những bến bờ thương nhớ, giờ người ở chốn nao, còn nhớ những ngày xưa ấy:

Em vẫn nhớ màu hoa xoan tím
Lắc rắc rơi trên những nẻo đường làng
Hạt mưa như vẫn còn ngần ngại
Giữa lưng chừng lại lặng lẽ rơi ngang
Anh còn nhớ màu hoa xoan tím
Vẫn lem màu trong những giấc mơ em
Năm tháng cũ ghim một thời kỷ niệm
Tháng ba về rơi tím ngõ nhà em.

Đặng Nhã