Dàn ý tham khảo số 5: Phân tích đoạn 3

I. Mở bài

• Giới thiệu ngắn gọn tác phẩm Bình Ngô đại cáo
• Giới thiệu khái quát nội dung cần nghị luận: Khổ 3 của tác phẩm

II. Thân bài

* Khẳng định nhân tố quan trọng hàng đầu trong cuộc khởi nghĩa đó là chủ soái Lê Lợi:

• Là người anh hùng yêu nước thương dân, có lòng tự tôn dân tộc, sự căm ghét giặc ngoại xâm sâu sắc "Ngẫm thù lớn... không cùng sống"
• Lòng kiên trì, bền bỉ "Nếm mật nằm gai... mười mấy năm trời" để xây dựng lực lượng
• Khả năng thu phục quân hùng, biết coi trọng nhân tài "Cỗ xe cầu hiền... phía tả"
• Lòng quyết tâm đánh đuổi giặc ngoại xâm dẫu còn nhiều gian khó "Tấm lòng... phía Đông"

* "Tường thuật" lại cuộc khởi nghĩa Lam Sơn

• Giai đoạn đầu của cuộc khởi nghĩa:
  • Sự chênh lệch về mọi mặt so với quân giặc
  • Thiếu người hiền tài ra giúp nước "Tuấn kiệt như sao buổi sớm/ Nhân tài như lá mùa thu", thiếu binh sĩ tham gia khởi nghĩa giết giặc
  • Lương thực cạn kiệt, quân đội thưa thớt, giặc vẫn hoành hành ngang dọc ngày đêm

=> Khó khăn chồng chất khó khăn nhưng sĩ khí quân ta áp đảo kẻ thù, đồng lòng, đoàn kết, lạc quan.

• Giai đoạn quân ta phản công:
  • Trận thắng đầu tiên mở ra trường kì thắng lợi thật vang dội: "Trận Bồ Đằng... chẻ tro bay"
  • Các trận thắng tiếp theo ở Đông Đô, Tây Kinh: "Ninh Kiều máu chảy thành sông... nhơ để ngàn năm"

=> Hình ảnh có phần ghê rợn nhưng diễn tả chân thực hình ảnh những trận đánh lịch sử

• Hình ảnh quân ta hùng dũng, càng đánh lại càng hăng, đánh cho giặc tan tác, tuy thắng nhưng không đuổi cùng giết tận mà đã cho giặc một con đường lui, cấp thuyền, cấp ngựa cho chúng về nước => Tinh thần nhân nghĩa và kế sách hòa hoãn sáng suốt, tránh mối hiểm họa sau này của cha ông.

• Hình ảnh của giặc:
  • Hèn nhát "nghe hơi mà mất vía", ham sống sợ chết "nín thở cầu thoát thân", "bó tay để đợi bại vong... lực kiệt"... khác xa với hình ảnh ngang ngược hung hăng trước đó
  • Kẻ chịu"bêu đầu", kẻ "đành bỏ mạng", tên Vương Thông muốn gỡ thế nguy khốn nhưng "lửa cháy lại càng cháy"
  • "Liễu Thăng cụt đầu; Lương Minh bại trận tử vong; Lí Khánh cùng kế tự vẫn"...
  • Quân giặc đầu hàng, giẫm đạp lên nhau xin bỏ trốn...

* Nghệ thuật được sử dụng trong khổ thơ này:

• Nghệ thuật cường điệu, phóng đại
• Bút pháp tương phản, đối lập.

III. Kết bài

• Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật khổ 3 bài Bình Ngô đại cáo.
• Nêu suy nghĩ, cảm xúc của bản thân sau khi học xong đoạn trích.