Đi tìm cách mạng - Nguyễn Đình Thi
Bài thơ Đi tìm cách mạng của nhà thơ Nguyễn Đình Thi là những lời tố cáo đanh thép về tội ác của thực dân Pháp và Nhật gây nên cho người dân và đất nước Việt Nam ta thời ấy: "Xung quanh làng xóm lầm than", " Đi phu, đi lính, đắp đường", "Địa chủ có trăm cái vòi/ Hút vào xương tủy, mồ hôi dân mình"... Đi tìm cách mạng là tiếng lòng xé gan xé thịt của người dân thời ấy và đồng thời thể hiện sự sáng suốt của cách mạng Việt Minh, sự kiên cường bất khuất của những thế hệ đã anh dũng hy sinh, sẵn sàng hiến dâng cho đất nước. Bài thơ là lời tiếp sức, nhắc nhở cho những thế hệ mai sau và cũng là sợi dây liên kết giữa quá khứ và hiện tại, như một minh chứng trường tồn cho những gian khổ mà dân tộc ta đã chịu đựng thời ấy.
Bài thơ Đi tìm cách mạng:
"Xung quanh làng xóm lầm than
Thóc Tây, đay Nhật muôn vàn thảm thương
Đi phu, đi lính, đắp đường
Người nghèo một cổ mấy tròng thắt ngang
Mùa mùa lúa vẫn chín vàng
Lúa đi đâu mất, ta làm cho ai?
Địa chủ nó có trăm vòi
Hút vào xương tuỷ, mồ hôi dân mình
Tiếng đồn trên núi rừng xanh
Có quân Cách mạng Việt Minh phất cờ
Sao vàng soi lối tự do
Dân nghèo theo hết vỡ bờ nổi lên
Chiến khu ta ở Tây Nguyên
Quân đang vượt núi xuống miền trung du
Mặt trời đang xé sương mù
Dân mình đang phá ngục tù nghìn năm
Truyền đơn rải ở chợ làng
Cờ đỏ mọc giữa đường quan ban ngày
Đồng quê như có lửa bay
Nhà giàu bàn tán, dân cày truyền tin
Quyết lòng dấn bước đi tìm
Một đêm nổi gió băng mình thoát thân."
