Mã Pí Lèng

MÃ PÍ LÈNG, danh bất hư truyền:

Sống mũi ngựa, núi cao thẳng đứng.

Núi điệp trùng núi toả bốn bên,

Đá gan trâu gãy choòng đá cứng.

Sương mù dưới vực vút bay lên,

Bạc lẩn màu cây mờ đỉnh dựng!

Yêu đời, họ muốn rộng yêu thương,

Họ muốn treo đường vào vách núi,

Muốn nhằm Mèo Vạc cưỡi xe nhanh,

Sợ bản Mèo xa chờ đợi muối;

Nên tới Đồng Văn, thắng lớn rồi,

Họ lại mở đường, còn tiến tới.

Đường đi bao chặng núi non ghen,

Bậc nhất cheo leo Mã Pí Lèng!

Lối cũ ngựa thồ đường tức ngực,

Mười một chữ chi quanh quất liền!

Được một đoạn bằng chưa kịp thở,

Mười một chữ chi quần, lại lên!

Từ năm chục thước cao, ta bửa,

Búa đập xuống choòng, choòng nẩy lửa,

Vạt núi đi như mũ ông công,

Như khẩu mía bổ làm hai nửa,

Tạo cho đường mới hiện ra dần,

Phẳng tựa bàn tay ta mở ngửa!

Yếu tim, mắt kém, đương sao nổi,

Trên đã cao vời, dưới lại thâm!

Đá nhỏ mới rơi còn lộp bộp,

Sau lôi đá lớn đổ rầm rầm.

Tuột thôi lăn xuống hàng trăm thước,

Cây bốn người ôm cũng vụn tăm!

Lên tận cao nguyên, nước đã gay!

Uống còn thiếu nữa rửa chân tay.

Mỗi người địu cát sông Nho Quế

Lên được mười cân hết một ngày,

Với địu xi măng xây chiếc bể,

Chứa mưa, dùng xẻn, tạm vần xoay.

Đầu năm cái rét tê cong chiếu!

Vừa Hải Dương lên, chăn hãy thiếu.

Mới nằm với cũ sẻ san hơi,

Đốt lửa giữa nhà khuya dọi chiếu.

Ở đây mù đặc, buốt sương sa,

Hiếm củi, khan rừng, cần tính liệu!

Muôn nghìn gian khó, có thanh niên!

Nam Định, Thái Bình, Cao, Lạng, Tuyên,

Họ đến đo vai cùng vách núi:

Sợ gì! Mình có thẻ Đoàn viên.

Nịt thắt lưng da, choòng búa sẵn,

Buộc mình vào núi, họ leo lên.

Dốc như thành vại không nơi bám,

Riêng tuyển đội “Thanh niên Dũng cảm”

Tạo một đường lửng trên sườn non,

Lấy chỗ đặt chân rồi lấn, hãm,

Đục đá, tra mìn, đốt – chạy mìn,

Trên trán mồ hôi còn lấm tấm.

Đá nửa hoa cương rắn lắm thay!

Mẻ choòng ta lại chữa rèn ngay.

Đôi găng đá sắc đâm cho toạc,

Trong lộn ra ngoài, lại đổi tay.

Nhưng hoa mắt ánh, hoa môi nở,

Bất kể mưa thưa hoặc nắng dày!

Núi ngàn năm dậy bước thanh niên,

Đêm lán đỏ đèn vang tiếng hát.

Đẹp thay chàng trẻ đứng in trời,

Đôi cánh tay cao giang búa sắt!

Vui khi mìn nổ tiếp theo nhau,

Trăm phát chào mừng rền đại bác.

Chị Giàng đục đá hơn nam giới,

Anh Quốc trung kiên, cán bộ mình.

Từ những tấm lòng như lửa mới

Mà đường Hạnh Phúc mở thênh thênh.

Đến nơi Mèo Vạc, ta trông lại

Mã Pí Lèng ơi, ngọn vút xanh!

- Xuân Diệu -