Phố Chợ Gạo

Phố Chợ Gạo nay thuộc phường Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội‎, cách Hồ Gươm chừng 500m về hướng đông-bắc. Phố gồm hai nhánh song song dài 75m cùng đi từ đường Trần Nhật Duật (chỗ gần chân cầu Chương Dương) đến phố Đào Duy Từ. Nhánh trên nối với đầu phố Nguyễn Siêu, nhánh dưới cắt chéo đầu phố Đông Thái.

Phố Chợ Gạo tuy ít nhà cửa nhưng là một địa điểm giao thương tấp nập, cuối phố lại thông với khu vực trung tâm buôn bán từ lâu đời, cho nên có đông người tìm đến, dựa vào đó mà sinh sống. Đầu dãy phố phía bắc, tức nhánh trên của phố Chợ Gạo, có Trường tiểu học Trần Nhật Duật, xưa gọi là Trường Ke (“Quai” tiếng Pháp nghĩa là “bờ sông”), tường rào dài đến giữa phố; tiếp đến một loạt mấy ngôi nhà nhỏ của những hộ buôn bán gạo.

Dãy phố phía nam, tức nhánh dưới của phố Chợ Gạo, vốn là một kho lớn chứa gạo, mặt chính quay ra phố Đào Duy Từ, nơi sau này tụ tập nhiều cửa hàng buôn bán gạo và bột mì, còn quanh đó thì nay lại có ngân hàng và các quán bia hơi, thịt chó, club giải trí. Gần đây chè chanh bắt đầu lan sang phố Chợ Gạo, vốn nổi tiếng với món chè đắng. Thật ra đó chỉ là thạch đen bỏ vào cốc nước cốt dừa pha thêm sữa đặc, nhưng chính vị đăng đắng lạ miệng đã dễ dàng cuốn hút giới trẻ.

Phố Chợ Gạo hiện nay không lưu giữ được dấu vết gì của bến sông Tô và chợ gạo cũ. Nhưng tại cuối nhánh trên, gần ngã tư Đào Duy Từ – Nguyễn Siêu vẫn còn đình Hương Nghĩa (cổng đình ở số 13b phố Đào Duy Từ), bên trong thờ Cao Tứ (em Cao Lỗ, tướng của An Dương Vương Thục Phán), sau lại xây thêm điện thờ các Mẫu. Đầu phố thì có trường tiểu học Trần Nhật Duật, di tích của trường Ke cũ.