Văn Miếu Mao Điền

Nằm bên quốc lộ 5 từ Hà Nội đi Hải Phòng, Văn Miếu Mao Điền ở huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương là một kiến trúc bề thế và cổ kính. Nơi thờ các bậc nho học này có lịch sử vẻ vang với hàng ngàn cử nhân, tiến sĩ đã được đào tạo và đỗ đạt như Khổng Tử, nhà giáo Chu Văn An, danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi, Lương quốc trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi, Trình quốc công - Trạng nguyên Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nhập nội hành khiển Phạm Sư Mạnh, Thần toán - Tiến sĩ Vũ Hựu và nữ tiến sĩ Nguyễn Thị Duệ.

Theo con đường hai bên cây cối được cắt tỉa khéo léo dẫn vào Văn Miếu Mao Điền, qua cổng tam quan đồ sộ, du khách sẽ nhìn thấy cây gạo cổ thụ hơn hai trăm năm tuổi in bóng dưới hồ nước xanh mát. Bên cạnh vẻ trang nghiêm, tĩnh mịch của những tòa nhà cổ kính là một hồ nước rất rộng được thả sen. Vào mùa hè, nhiều người thích đến đây để đứng trên chiếc cầu cong duyên dáng, ngắm sen nở rộ hồng rực cả mặt nước, hít hà hương thơm thoang thoảng trong bầu không khí trong lành. Tương truyền, cây gạo cổ thụ bên hồ được trồng vào năm Cảnh Thịnh thứ 9 (1801). Hai bên tả, hữu trước dãy điện thờ chính là lầu chuông Đồng, trống Đại được thiết kế theo phong cách kiến trúc truyền thống với hai tầng tám mái bằng gỗ lim giản dị mà đẹp mắt. Chuông Đồng nặng hơn một tấn, cao 1,5m. Trống Đại có đường kính miệng 1,5m, dài gần 2m.

Sách sử kể lại rằng, ngày xưa việc tế lễ và học tập diễn ra rất đông vui. Hằng năm vào ngày đầu tháng Hai và ngày đầu tháng Tám, trấn Hải Dương tổ chức lễ tế Khổng Tử, các quan đầu trấn, đầu phủ cùng cử nhân, tiến sĩ về làm lễ trọng thể, nêu cao truyền thống hiếu học và tôn sư, trọng đạo. Ngày nay, với những lầu gác đã rêu phong, du khách vẫn hình dung được vẻ trang trọng của nơi đại diện cho nền nho học một thời.