Cà na

Nước nổi, nước lũ đổ về những nhánh sông, tràn vào đồng lúa là lúc những cây cà na trổ bông đơm trái. Những dặm dài cây cà na khoe màu xanh tươi trong nắng sớm, soi mình bên dòng nước đỏ quạch phù sa. Trái cà na có hình bầu dục, to bằng một ngón tay cái. Trái non có màu xanh, vị chan chát, đến lúc chín ngả sang màu vàng ươm, vị chua thanh. Những trái đã chín căng tròn được bà con trong xóm trèo lên cây hái hoặc dùng cây để chọc, rung cây cho cà na rụng xuống.

Cà na mang về cho bà, cho mẹ ngào đường ăn thì không món quà bánh gì ngon bằng! Quây quần bên bếp lửa dưới mái tranh nghèo, vừa phụ bà làm cà na ngào đường, vừa nghe kể chuyện cổ tích là thích nhất! Bà cắt trái cà na thành 5,6 khía nhỏ rồi ngâm nước muối để cho bớt vị chua chát. Nước ngâm cà na phải là nước giếng khơi hoặc lấy từ cây nước đã lắng phèn.

Sau khi xả lại bằng nước sạch, bà cho cà na vào chảo ngào với đường cát vàng. Tay bà thoăn thoắt đảo cà na trong chảo vì ngơi tay là đường sẽ đóng cục, ăn mất ngon. Ngào khoảng nửa tiếng là cà na chuyển sang màu vàng ươm như mật. Đợi cà na nguội là lũ con nít chúng tôi lại tranh nhau nhón lấy từng trái thơm lừng, vị chua của cà na hòa lẫn vị ngọt của đường như xua tan cái nóng nực của ngày hè.