Trương Ba là một người làm vườn tốt bụng, nhân hậu, rất cao cờ và thường đấu cờ với Đế Thích. Danh tiếng của ông vang đến tận trời xanh. Tuy nhiên, do sự làm ăn tắc trách mà Nam Tào gạch bừa tên Trương Ba, khiến ông phải chết oan.

Theo gợi ý của Đế Thích, Nam Tào cho hồn Trương Ba nhập vào thể xác hàng thịt ngoài ba mươi tuổi mới mất ở làng bên. Trú nhờ thể xác hàng thịt, hồn Trương Ba đã gặp phải rất nhiều phiền toái: lí trưởng sách nhiễu, chị hàng thịt đòi chồng; gia đình Trương Ba ngày càng lủng củng. Đặc biệt, Trương Ba dần dà tiêm nhiễm một số thói hư tật xấu và những nhu cầu vốn xa lạ với ông. Gay nhất là chị hàng thịt đòi hỏi Trương Ba phải là người đàn ông thực sự của chị. Lí trưởng nhân đấy sách nhiễu vòi tiền; con trai Trương Ba ngày càng đắc ý, lấn lướt, coi thường bố. Ngược lại, vợ, con dâu Trương Ba không thể chịu nổi và dần dần xa lánh, thậm chí cháu Trương Ba còn không nhận ông, không muốn đến gần khiến cho ông Trương Ba vô đau khổ.

Trước nghịch cảnh ấy, trước những sự đau khổ của bản thân mình phải chịu khi sống nhờ trong xác anh hàng thịt. Trương Ba quyết định trả lại thân xác cho hàng thịt. Sau đó, ông lại được gợi ý nhập vào xác cu Tị mới mất. Lần này, ông thẳng thừng từ chối và kiên quyết lựa chọn cái chết để bảo vệ danh dự, nhân phẩm của bản thân khỏi bị vấy bẩn khi trong thân xác của người khác bởi những thói tầm thường, phàm tục.

Trương Ba, gần 60 tuổi - là một người làm vườn tốt bụng, đặc biệt rất cao cờ. Do tắc trách, Nam Tào gạch bừa tên Trương Ba, khiến ông phải chết oan. Vợ Trương Ba lên Thiên đình kiện. Theo gợi ý của Đế Thích, để sửa sai, Nam Tào cho hồn Trương Ba nhập vào thể xác hàng thịt ở làng bên vừa mới chết, mới ngoài 30 tuổi, để được sống lại.

Trú nhờ thể xác hàng thịt, hồn Trương Ba gặp rất nhiều phiền toái: lí trưởng sách nhiễu, chị hàng thịt đòi chồng; gia đình Trương Ba ngày càng lủng củng. Đặc biệt, sống bằng thân xác hàng thịt, Trương Ba dần dà tiêm nhiễm một số thói xấu và những nhu cầu vốn xa lạ với ông. Gay nhất là chị hàng thịt đòi hỏi Trương Ba phải là người đàn ông thực sự của chị. Lí trưởng nhân đấy sách nhiễu vòi tiền; con trai Trương Ba ngày càng đắc ý, lấn lướt, coi thường bố. Ngược lại, vợ, con dâu, cháu nội Trương Ba không thể chịu nổi và dần dần xa lánh. Trương Ba vô đau khổ.

Trước nghịch cảnh ấy, Trương Ba quyết định trả lại thân xác cho hàng thịt, cũng không chấp nhận nhập vào xác cu Tị, kiên quyết chấp nhận cái chết.

Trương Ba, gần 60 tuổi - là một người làm vườn tốt bụng, đặc biệt rất giỏi chơi cờ. Do tắc trách, Nam Tào gạch bừa tên Trương Ba, khiến ông phải chết oan. Vợ Trương Ba lên Thiên đình kiện. Theo gợi ý của Đế Thích, để sửa sai, Nam Tào cho hồn Trương Ba nhập vào thể xác hàng thịt ở làng bên vừa mới chết, mới ngoài 30 tuổi, để được sống lại.

Trú nhờ thể xác hàng thịt, hồn Trương Ba gặp rất nhiều phiền toái: Lí trưởng sách nhiễu, chị hàng thịt đòi chồng; gia đình Trương Ba ngày càng lủng củng. Đặc biệt, sống bằng thân xác hàng thịt, Trương Ba dần dà tiêm nhiễm một số thói xấu và những nhu cầu vốn xa lạ với ông. Gay nhất là chị hàng thịt đòi hỏi Trương Ba phải là người đàn ông thực sự của chị. Lí trưởng nhân đấy sách nhiễu vòi tiền; con trai Trương Ba ngày càng đắc ý, lấn lướt, coi thường bố. Ngược lại, vợ, con dâu, cháu nội Trương Ba không thể chịu nổi và dần dần xa lánh. Trương Ba vô cùng đau khổ.

Trước nghịch cảnh ấy, Trương Ba quyết định trả lại thân xác cho hàng thịt, cũng không chấp nhận nhập vào xác cu Tị, kiên quyết chấp nhận cái chết.

Nhà văn Lưu Quang Vũ đã sáng tác Hồn Trương Ba da hàng thịt với một tình huống truyện vô cùng độc đáo. Đó là sự sống của một con người đã chết trong thân xác của kẻ khác. Trương Ba năm nay 60 tuổi, bị Nam Tào và Bắc Đẩu bắt chết nhầm. Để sửa lỗi nên Nam Tào, Bắc Đẩu đã hồi sinh hồn Trương Ba vào thể xác của anh hàng thịt, năm nay 30 tuổi.

Khi nhập vào thân xác anh hàng thịt, hồn Trương Ba gặp rất nhiều phiền toái: lí trưởng sách nhiễu, vợ anh hàng thịt đòi chồng, con trai Trương Ba thì lên mặt, lấn lướt. Đến người con dâu và đứa cháu nội mà Trương Ba yêu quý là cu Tị cũng xa lánh ông.

Tâm hồn trong sạch, thanh khiết của Trương Ba bị nhiễm phải những thói xấu của thân xác anh hàng thịt cộc cằn, thô lỗ. Hồn và xác đối thoại với nhau, hồn Trương Ba không thể cãi lại những hành động ti tiện của thân xác đối với vợ anh hàng thịt và sự thô bạo khi đánh con trai - cái chứng cứ mà thân xác đã nêu ra. Cuối cùng, vì quá đau khổ nên Trương Ba đã gọi Nam Tào, Bắc Đẩu xuống để xin được chết, Trương Ba muốn được sống là chính mình chứ không phải là đi vay mượn thân xác của người khác.

Hồn Trương Ba da hàng thịt được sáng tác năm 1981 và ra mắt vào năm 1984. Đoạn trích là cuộc đối thoại giữa hồn và xác, phản ánh mâu thuẫn giữa việc được sống với việc sống là chính mình của nhân vật Trương Ba. Trương Ba vốn là một người làm vườn giỏi, lại còn tốt bụng, yêu thương vợ con nhưng sự tắc trách của Nam Tào và Bắc Đẩu trên thiên đình đã khiến cho Trương Ba phải chết đột ngột. Để sửa sai, hai vị quan ấy đã cho hồn của Trương Ba được nhập vào xác của anh hàng thịt vừa mới chết.

Cũng từ đây, tình huống truyện được đẩy lên cao trào khi hồn và xác có những mâu thuẫn, không thể hòa hợp. Hồn Trương Ba thì luôn cho rằng mình có một đời sống riêng trong sạch, thẳng thắn, còn thân xác của anh hàng thịt thì lại vũ phu, thô kệch. Khi hồn Trương Ba đối thoại với thân xác của anh hàng thịt thì bị rơi vào hoàn cảnh đuối lí, hồn Trương Ba cảm thấy thật xấu hổ và ti tiện cho những hành động "tay chân run rẩy", "hơi thở nóng rực", "cố nghẹn lại" khi đứng cạnh vợ anh hàng thịt trong thân xác là của người chồng. Hơn thế nữa, hồn Trương Ba không chấp nhận việc thân xác ấy đã tát đứa con trai "tóe máu mồm máu mũi".

Trương Ba còn gặp rất nhiều phiền toái khi nhập vào xác anh hàng thịt: lí trưởng sách nhiễu, vợ anh hàng thịt đòi chồng và đến cả gia đình của Trương Ba cũng không thừa nhận ông. Cuối cùng, Trương Ba đã chọn cái chết, không phải sống nhờ trong thân xác ai cả, không muốn phải sống khi không được là chính mình. Tác phẩm Hồn Trương Ba da hàng thịt của nhà văn Lưu Quang Vũ đã gửi gắm một ý nghĩa sâu xa. Đó là con người phải luôn sống là chính mình, không ngừng hoàn thiện thể xác và tâm hồn, đấu tranh với cái ác để giữ được đúng bản chất và lương tâm trong sạch của mỗi cá nhân.

Nhà văn Lưu Quang Vũ đã sáng tác Hồn Trương Ba da hàng thịt với một tình huống truyện vô cùng độc đáo. Đó là sự sống của một con người đã chết trong thân xác của kẻ khác. Trương Ba năm nay 60 tuổi, bị Nam Tào và Bắc Đẩu bắt chết nhầm. Để sửa lỗi nên Nam Tào, Bắc Đẩu đã hồi sinh hồn Trương Ba vào thể xác của anh hàng thịt, năm nay 30 tuổi. Khi nhập vào thân xác anh hàng thịt, hồn Trương Ba gặp rất nhiều phiền toái: lí trưởng sách nhiễu, vợ anh hàng thịt đòi chồng, con trai Trương Ba thì lên mặt, lấn lướt. Đến người con dâu và đứa cháu nội mà Trương Ba yêu quý là cu Tị cũng xa lánh ông.

Tâm hồn trong sạch, thanh khiết của Trương Ba bị nhiễm phải những thói xấu của thân xác anh hàng thịt cộc cằn, thô lỗ. Hồn và xác đối thoại với nhau, hồn Trương Ba không thể cãi lại những hành động ti tiện của thân xác đối với vợ anh hàng thịt và sự thô bạo khi đánh con trai - cái chứng cứ mà thân xác đã nêu ra. Cuối cùng, vì quá đau khổ nên Trương Ba đã gọi Nam Tào, Bắc Đẩu xuống để xin được chết, Trương Ba muốn được sống là chính mình chứ không phải là đi vay mượn thân xác của người khác.

Hồn Trương Ba, da hàng thịt là vở kịch xoay quanh một tình huống kịch khá đặc biệt: Trương Ba, gần 60 tuổi – một người làm vườn chất phác, cần cù, yêu vợ, quý cháu và giỏi đánh cờ bỗng nhiên lăn ra chết do sự tắc trách nhầm lẫn của Nam Tào, Bắc Đẩu trên thiên đình. Đế Thích – một ông Tiên quý trọng tài cờ của Trương Ba đã hóa phép làm cho ông sống lại bằng cách để hồn Trương Ba nhập vào xác anh hàng thịt mới chết.

Sống nhờ trong thân xác của một người khác khiến hồn Trương Ba gặp nhiều rắc rối, phiền toái. Ông ngày càng trở nên xa lạ, đáng sợ trong mắt vợ, con dâu và cháu nội. Ba tháng sống trong thân xác anh hàng thịt hồn Trương Ba có nguy cơ bị thân xác lấn át. Ông phải đấu tranh chật vật với những ham muốn bản năng, dục vọng thấp hèn của anh hàng thịt. Bản thân Trương Ba rất đau khổ vì phải sống trái tự nhiên, giả tạo và không được làm chính mình. Cuối cùng Trương Ba quyết định trả lại thân xác cho hàng thịt và không chấp nhận nhập vào xác cu Tị để bảo toàn sự trong sạch của mình. Ông kiên quyết tìm đến cái chết và khước từ sự sống không phải của mình cho dù sự sống là muôn phần đáng quý.

Hồn Trương Ba da hàng thịt là truyện kể về Trương Ba, một người làm vườn sáu mươi tuổi tốt bụng và đặc biệt ông chơi cờ rất giỏi. Trương Ba bị chết oan do sự tắc trách của Nam Tào, vì muốn sửa sai, Nam Tào đã để Trương Ba nhập vào xác của một anh hàng thịt vừa mới chết ở làng bên.

Sau khi sống lại trong thân xác của hàng thịt, Trương Ba gặp không ít phiền toái như lí trưởng sách nhiễu anh, vợ của anh hàng thịt thì ra sức đòi chồng khiến gia đình Trương Ba gặp nhiều cảnh khốn đốn. Sống ở thân xác của hàng thịt, Trương Ba không giữ được nét thanh tao ngày xưa, ông bị tiêm nhiễm nhiều thói hư tật xấu, cùng với nhu cầu vốn trước kia rất xa lạ đối với ông. Khó khăn như ập đến với ông, phiền toái nhất có thể là việc vợ của da hàng thịt đòi hỏi ông phải là người đàn ông thật sự, con trai của Trương Ba ngày càng coi thường bố, gia đình ông thì ngày càng xa cách. Trương Ba đau khổ vô cùng trước nghịch cảnh sống nhờ thể xác này.

Cuối cùng, không thể chịu nổi nữa, không muốn tâm hồn vốn cao khiết của ông bị thay đổi nữa, Trương Ba yêu cầu trả thân xác lại cho hàng thịt cũng không chịu sống trong thân xác cu Ti. Ông chết để bảo vệ lấy linh hồn thanh cao giản dị của mình.

“Hồn Trương Ba da hàng thịt” kể về câu chuyện của Trương Ba, một người làm vườn gần 60 tuổi. Ông là người hiền lành, khỏe mạnh, tốt bụng, được rất nhiều người yêu quý. Trái ngược hoàn toàn với nhà Trương Ba, gia đình hàng thịt suốt ngày to tiếng chỉ vì vợ hàng thịt sinh con gái nên ông thường xuyên đánh vợ mình.

Trương Ba còn nổi tiếng với tài năng đánh cờ rất hay nên nhiều lần Đế Thích đã hạ giới để chơi cùng với ông. Vì một lần, Nam Tào tắc trách đã gạch nhầm tên Trương Ba làm ông bị chết. Để sửa lại, Nam Tào đã theo gợi ý của Đế Thích cho hồn Trương Ba nhập vào xác của hàng thịt ở làng bên vừa mới chết để tiếp tục sống lại.

Sau khi trú nhờ thể xác của hàng thịt, hồn Trương Ba sống dậy vui mừng trở về gặp vợ. Ban đầu thay vì mừng thì vợ ông lại bất ngờ, sợ hãi, bà không nghĩ đó là Trương Ba. Nhưng sau khi nghe ông kể lại thì bà đành tin lời, hạnh phúc biết bao. Tuy nhiên, đây cũng là lúc Trương Ba gặp rất nhiều rắc rối.

Khi ở trong thân xác hàng thịt, Trương Ba dần bị tiêm nhiễm một số thói hư tật xấu và bắt đầu có những nhu cầu mà trước đây nó vốn xa lạ với ông. Nhất là chị hàng thịt cứ đòi lại chồng, luôn yêu cầu ông phải làm người đàn ông thực sự của chị. Tên lý trưởng cũng nhân đấy mà sách nhiễu vòi tiền ông. Gia đình ông trở nên xào xáo, người con trai Trương Ba ngày càng lấn át, không coi bố ra gì. Vợ và con dâu, cháu nội ông thì không thể nào chịu nổi cảnh này nên dần dần tránh xa ông.

Trương Ba cảm thấy vô cùng đau khổ trước nghịch cảnh ông đang phải sống. Nên đã quyết định trả lại thân xác cho anh hàng thịt. Đế Thích bảo sẽ nhập ông vào xác cu Tị nhưng Trương Ba kiên quyết xin cho mình chết.

“Hồn Trương Ba, da hàng thịt” mang ý nghĩa xã hội sâu sắc, nội dung truyện đề cao giá trị con người, về sự hòa hợp giữa tâm hồn và thể xác. Lưu Quang Vũ muốn đưa đến một thông điệp cuộc sống con người quý giá nhất khi được sống đúng là mình, với những giá trị mình muốn, mình theo đuổi. Và con người cần phải đấu tranh trước chính bản thân mình, trước những nghịch cảnh éo le, sự dung tục để ngày càng hoàn thiện hơn nhân cách, vươn tới các giá trị cao quý.

Vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt được Lưu Quang Vũ sáng tác theo hướng khai thác cốt truyện dân gian để gửi gắm những suy ngẫm về nhân sinh, về hạnh phúc, kết hợp phê phán một số tiêu cực trong lối sống hiện thời. Đoạn trích trong sách giáo khoa là một phần của cảnh 7, cảnh cuối cùng của vở kịch. Chúng ta có thể tóm tắt tình huống kịch trong đoạn trích này như sau:

Đây là cảnh cuối của vờ kịch, nghĩa là lúc kịch tính của vở kịch đã lên tới đỉnh điểm, nghĩa là lúc xung đột giữa linh hồn và thân xác của Trương Ba đã đến hồi quyết liệt nhất. Sau mấy tháng sống trong tình trạng “bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo”, nhân vật Hồn Trương Ba ngày càng trở nên xa lạ với những bạn bè, người thân trong gia đình và tự chán chính mình. Tâm trạng ấy của Hồn Trương Ba đã được thể hiện ngay đầu đoạn trích: “không, tôi không muốn sống như thế này mãi. Tôi chán cái chỗ ở không phải của tôi này lắm rồi, chán lắm rồi! Cái thân thể kềnh càng thô lỗ này, ta bắt đầu sợ mi, ta chỉ muốn rời xa mi tức khắc! Nếu cái hồn của ta có hình thù riêng nhỉ, để nó tách ra khỏi cái xác này, dù chỉ một lần!”.

Hồn Trương Ba cảm thấy không thể sống như thế này mãi được. Hồn muốn tách ra khỏi cái thân xác kềnh càng, thô lỗ. Cuộc đối thoại giữa Hồn và Xác với sự giễu cợt, tự đắc của Xác khiến Hồn càng khổ đau, cảm thấy bế tắc. Thái độ cư xử của những người thân trong gia đình (người vợ, đứa cháu và nhất là chị con dâu mà Trương Ba hằng yêu thương, tin cậy) khiến ông càng đau khổ, tuyệt vọng để đi đến quyết định giải thoát.

Cuộc gặp gỡ đối thoại cuối cùng của Hồn Trương Ba với tiên Đế Thích và quyết định dứt khoát của Hồn Trương Ba. Quyết định dứt khoát của Hồn Trương Ba thể hiện qua chi tiết nhân vật độc thoại nội tâm, quyết không chịu khuất phục thân xác và tự đánh mất mình, sau đó lấy nén hương châm lửa thắp lên để gọi tiên Đế Thích. Bước ngoặt này chuẩn bị cho việc giải quyết xung đột kịch về sau.