Uy-lít-xơ trở về quê hương khi đã trải qua 20 năm trôi dạt trên biển sau chiến thắng thành Tơ-roa. Pê-nê-lốp kiên trinh chờ đợi Uy-lít-xơ trong suốt 20 năm. Pê-nê-lốp lạnh lùng, khôn khéo thoát khỏi cám dỗ của 108 tên cầu hôn với kế hoãn binh “tấm thảm ngày dệt, đêm tháo”.

Uy-lít-xơ cho rằng Pê-nê-lốp chưa nhận mình vì vẻ ngoài rách rưới. Tê-lê-mác trách mẹ. Pê-nê-lốp cho biết sẽ nhận người hành khất là chồng nếu ông ta trả lời được bí mật về những dấu hiệu riêng mà chỉ có hai người biết. Nhũ mẫu đưa ra bằng chứng vết sẹo, Pê-nê-lốp vẫn không tin nhưng đồng ý xuống nhà để xem người đã giết những kẻ cầu hôn. Nhũ mẫu Ơ-ri-clê báo tin Uy-lít-xơ trở về nhưng Pê-nê-lốp không tin. Uy-lít-xơ nói ra bí mật về chiếc giường, Pê-nê-lốp chạy lại ôm chồng và không nỡ buông rời. Uy-lít-xơ xuất hiện trong trang phục nghiêm chỉnh, Pê-nê-lốp vẫn chưa nhận đó là chồng mình.

Uy lít xơ trở về sau khi chiến thắng tại thành Tơ-roa, chàng cùng đoàn quân của mình vượt qua biết bao nhiêu khó khăn, thử thách trên biển cả. Đầu tiên, chàng trôi đến bờ biển Châu Phi của những người trồng "quả lú", rồi trôi đến bờ biển Địa Trung Hải, lạc vào đảo của những tên khổng lồ một mắt Pô-li-phem. Sau đó, đoàn quân của chàng lại tiếp đến với mảnh đất của bọn khổng lồ "to như trái núi", rồi vào nhà mụ phù thủy Xiếc-xê, lách qua eo biển của hai con quái vật Ca-ríp-đơ và Xki-la trấn giữ, bước lên đảo thần Mặt Trời Hê-li-ốt... Cuối cùng, vì lênh đênh quá lâu, bọn họ vô cùng đói khát nên đã ăn mất đàn bò của thần Dớt. Thần Dớt gây ra một trận bão để trừng phạt khiến cho đoàn quân của Uy-lít-xơ chết hết, một mình chàng trôi dạt vào đảo của nàng tiên Ca-líp-xô xinh đẹp. Nàng tiên vì mê đắm vẻ đẹp của chàng nên đã giam giữ Uy-lít-xơ suốt 7 năm liền, cho chàng đơn linh dược để được sống bất tử. Vì thấy Uy-lít-xơ quá đáng thương nên thần Dớt đã sai Héc-mét đến bảo Ca-líp-xô để chàng đi. Uy-lít-xơ tiếp tục hành trình trở về quê hương I-tác của mình. Chàng dạt vào xứ Phê-a-ki, được công chúa Nô-xi-ca yêu và nhà vua tiếp đãi tử tế. Nhà vua muốn nghe chàng thuật lại những chuyện li kì mà chàng đã trải qua trong quá trình vượt biển, rồi xúc động, cảm thán trước câu chuyện của Uy-lít-xơ, nhà vua đã sai người hộ tống chàng về quê hương. Tại đây, vợ của chàng là Pê-nê-lốp sau bao nhiêu năm chờ đợi cuối cùng đã quyết định chọn người cầu hôn. Nàng ra điều kiện rằng nếu ai bắn trúng một phát xuyên qua 12 chiếc vòng rìu thì nàng sẽ lấy người đó. Uy-lít-xơ cải trang thành người hành khất và giành chiến thắng. Hai vợ chồng Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp đoàn tụ sau 20 năm xa cách.

Đoạn trích Uy lít xơ trở về trích trong Ô-đi-xê kể về hành trình gian nan và khó nhọc của Uy-lít-xơ về quê hương I-tác sau khi chiến thắng tại thành Tơ-roa. Chàng cùng đoàn quân của mình đã vượt qua biết bao nhiêu địa điểm, từ xứ sở của những tên khổng lồ một mắt, nhà của mụ phù thủy Xiếc-xê cho đến đảo thần mặt trời Hê-li-ốt.... Vì đói khát nên chàng và những người bạn bè của mình đã ăn mất con bò của thần Dớt, bị thần nổi trận lôi đình, gây nên một trận bão nhấn chìm những người đồng hành cùng chàng.

Một mình Uy-lít-xơ trôi dạt vào xứ sở của nàng tiên Ca-líp-xô xinh đẹp. Ca-líp-xô thầm thương trộm nhớ chàng, bèn xin linh đơn dược để chàng được bất tử bên mình mãi mãi. Thế là Uy-lít-xơ phải ở lại đây cùng nàng tiên suốt bảy năm trời, trong lòng chàng luôn nhớ về người vợ Pê-nê-lốp ở quê nhà. Sau quãng thời gian rất dài bị giam giữ ở đây, Uy-lít-xơ cuối cùng cũng được thần Dớt giải thoát, chàng tiếp tục chặng đường trở về quê hương I-tác yêu dấu.

Không may, vì trước kia khi lạc vào xứ sở của những gã khổng lồ, Uy-lít-xơ đã chọc mù mắt Pô-li-phem, con trai của thần Pô-ê-đi-dông. Để trả thù cho con trai, thần Pô-ê-đi-dông đã đánh chìm bè của Uy-lít-xơ khi chàng lênh đênh trên biển mới được 18 ngày. Chàng tiếp tục dạt vào vương quốc Phê-a-ki, nơi đây có công chúa Nô-xi-ka xinh đẹp và một nhà vua tử tế An-Bi-nơ-ôt. Trong bữa tiệc chia tay, khi nghe khúc nhạc quê hương, Uy-lít-xơ xúc động đến rơi lệ, nhà vua mới gặng hỏi chàng và biết được câu chuyện mà chàng đã trải qua suốt nhiều năm trời dài đằng đẵng. Nhà vua vô cùng xúc động nên sai người hộ tống chàng về thật an toàn và bình an.

Khi về đến quê nhà, Uy-lít-xơ cải trang thành một người hành khất, tham gia vào lễ cầu hôn của người vợ Pê-nê-lốp. Vợ của chàng sau nhiều năm chờ đợi mòn mỏi cuối cùng cũng chịu mở lễ cầu hôn, nhưng điều kiện nàng đưa ra lại vô cùng khó khăn, đó là phải bắn được mũi tên xuyên qua một lúc 12 vòng rìu. Uy-lít-xơ khi được nhũ mẫu Ơ-ric-lê rửa chân theo phong tục đã nhận ra vết sẹo bị lợn lòi húc ở chân của chàng, nhưng theo lời Uy-lít-xơ nên bà vẫn giữ bí mật. Cuối cùng, Uy-lít-xơ đã chiến thắng 108 người tham gia bắn cung nhưng vợ chàng là Pê-nê-lốp vẫn không chịu nhận chàng. Chỉ đến khi Uy-lít-xơ kể về dấu hiệu một chân của chiếc giường làm bằng 1 cái gốc cây thì vợ chồng họ mới được đoàn tụ. Câu chuyện đoàn tụ sau 20 năm xa cách trở thành một cuộc nhận mặt, thử thách nhau, cho thấy sự quý trọng của tình cảm gia đình đối với người Hi lạp xưa.

Sau khi chiến thắng thành Tơ-roa, Uy lít xơ trở về quê hương I-tác của mình nhưng gặp rất nhiều khó khăn. Chàng trôi dạt vào xứ sở của nàng tiên Ca-líp-xô và bị nàng giam giữ suốt 7 năm liền vì tình yêu nàng dành cho chàng. Đến khi được giải thoát, Uy-lít-xơ tiếp tục dạt vào vương quốc Phê-a-ki, được công chúa Nô-xi-ka yêu mến và nhà vua nơi đây tiếp đãi rất tử tế. Theo lệnh của nhà vua, Uy-lít-xơ kể lại về hành trình vượt biển xa xôi mệt mỏi từ châu Phi sang Địa Trung Hải, rồi đến vương quốc của những gã khổng lồ một mắt, của những gã khổng lồ to như trái núi, và cả nhà của mụ phù thủy Xiếc-xê..... Nhà vua nghe xong câu chuyện vô cùng cảm động, cảm phục trước những chuyện li kì, dũng cảm mà Uy-lít-xơ đã trải qua. Nhà vua lệnh cho người hộ tống chàng trở về quê hương. Khi về tới nơi, chàng phải tham gia cuộc cầu hôn mà vợ chàng thử thách. Cuối cùng, Uy-lít-xơ giành chiến thắng và vợ chồng chàng được đoàn tụ sau nhiều năm xa cách.

Sau khi hạ được thành Tơ-roa, Uy-lít-xơ “hồi quân” trở về quê hương. Chàng phải lênh đênh góc biển chân trời mười năm đằng đẵng mà vẫn chưa về tới quê nhà. Chàng bị nữ thần Ca-líp-xô, vì yêu chàng nên cầm giữ. Cảm thương số phận Uy-lít-xơ, thần Dớt sai Héc-mét đến lệnh cho Ca-líp-xô phải để chàng đi. Bị bão đánh chìm bè, chàng dạt vào xứ Phê-a-ki, được công chúa Nô-xi-ca yêu và nhà vua tiếp đãi tử tế. Theo ý nhà vua, Uy-lít-xơ kể lại những chuyện li kì, mạo hiểm trên bước đường gian truân phiêu bạt của mình cùng đồng đội : chuyện thoát khỏi xứ sở những tên khổng lồ một mắt, chuyện thoát khỏi tiếng hát đầy quyến rũ của các nàng tiên cá Xi-ren nguy hiểm,… Cảm phục, nhà vua cho thuyền đưa chàng về quê hương I-tác. Về đến nhà, chàng giả dạng người hành khất nên Pê-nê-lốp, vợ chàng, không nhận ra. Để trả lời sự thúc ép của bọn cầu hôn, Pê-nê-lốp thách ai giương được chiếc cung của Uy-lít-xơ và bắn một phát xuyên qua mười hai chiếc vòng rìu thì sẽ lấy người đó. Tất cả bọn cầu hôn đều thất bại, Uy-lít-xơ xin được bắn và chàng đã thắng. Nhân cơ hội đó, cha con chàng trừng trị bọn cầu hôn cùng những gia nhân phản bội.

Đoạn trích là cảnh gặp gỡ của hai vợ chồng sau hai mươi năm xa cách nhưng nó diễn ra không bình thường mà trở thành một cảnh nhận mặt. Trong cảnh ấy các nhân vật đã thử thách lẫn nhau để tìm về hạnh phúc. Câu chuyện là bài ca về vẻ đẹp trí tuệ và khát vọng hạnh phúc của người Hi Lạp. Nó nhắc nhở ta tình cảm gia đình bao giờ cũng rất cao quý, thiêng liêng.

Sau khi chiến thắng ở Tơ-roa, quân Hi Lạp lan lượt kéo về xứ sở. Uy-lít-xơ cùng đoàn dũng sĩ của mình vượt qua một chặng đường dài dằng dặc vô cùng nguy hiểm trên biển cả mênh mông. Đoàn chiến thuyền của Uy-lít-xơ gặp gão giạt từ đảo này qua đảo khác, trôi đến bờ biển châu Phi, xứ sở của những người trồng "quả lú " rồi lại trôi đến phía tây Địa Trung Hải. Chàng cùng các chiến hữu lạc vào đảonhững tên khổng lồ “mộtmắt’’ Pô-li-phem, lần sang mảnh đất của bọn khổng lồ “tonhư trái núi ”, vào nhà mụ phù thuỷ Xiếc-xê, xuống “thế giới của những linh hồn”, lách qua eo biển của hai con quái vật Ca-ríp-đơ và Xki-la trấn giữ, bước lên đảo thần Mặt Trời Hê-li-ốt... Quá đói khát, các bạn đồng hành của Uy-lít-xơ ăn mất đàn bò của thần nên đã bị thần Dớt gây ra một trận bão lớn để trừng phạt. Sau bao nhiêu tai họa dồn dập, bạn bè của Uy-lít-xơ dần dần chết hết. Uy-lít-xơ trôi giạt đến đảo của nàng tiên Ca-lip-xô xinh đẹp. Nàng tiên mê đắm Uy-lít-xơ, dâng thần đơn linh dược cho chàng trở thành bất tử để cùng chàng kết bạn trăm năm. Sau 7 năm trời bị Ca-lip-xô lưu giữ, Uy-lít-xơ mới được thần linh giải thoát, chàng tiếp tục vượt biển về quê. Lênh đênh trên biển đến ngày thứ 18 thì bè của Uy-lít-xơ bị thần Pô-ê-đi-dông gây bão tố đánh chìm để trả thù cho con trai là gã khổng lồ Pô- li-phem đã bị chàng chọc mù mắt. Uy-lít-xơ trôi giạt vào vương quốc Phê-a-xi, được công chúa Nô-di-ca cứu giúp và nhà vua An-Bi-nơ-ôt tiếp đãi ân cần cấp cho thuyền nhẹ bay như cánh chim để chàng về quê hương. Trong bữa tiệc tiễn đưa, nghe nghệ nhân hát ngợi ca về chiến công con ngựa gỗ thành Tơ-roa, Uy-lít-xơ xúc động rơi lệ. Nhà vua gạn hỏi mới biết tên thật của chàng. Nhà vua tỏ ý muốn chàng thuật lại hành trình từ khi rời khỏi Tơ-roa. Nghe chàng kể những gian truân, nguy hiểm đã qua, nhà vua và triều thần vô cùng cảm động, sau đó tạo điều kiện cho chàng trở về quê hương.

Uy-lít-xơ về đến I-ta-cơ quê hương sau 20 năm trời chinh chiến. Chàng giả dạng người hành khất đến gặp người chăn lợn cũ Ơmê, sau đó chàng bí mật gặp lại con trai là Tê-lê-mác. Hai cha con bàn mưu giết bọn cầu hôn. Sau 10 năm trì hoãn, cuối cùng Pê-nê-lốp vợ chàng phải ra điều kiện “ai bắn trúng một phát xuyên qua 12 vòng tròn của 12 cái rìu thì nàng sẽ lấy người đó”. Uy-lít-xơ vào cung điện của vợ mình trong vai hành khất. Nhũ mẫu Ơ-ric-lê theo phong tục đã rửa chân cho chàng, phát hiện ra Uy-lít-xơ qua vết sẹo bị lợn lòi húc ở chân. Chàng đã ra hiệu cho Ơ-ric-lê giữ bí mật. Cuộc tỉ thí bắt đầu. 108 vị cầu hôn đều thất bại, chỉ có người hành khất đã bắn xuyên 12 chiếc rìu. Hai cha con Uy-lít-xơ đã trừng trị bọn cầu hôn và lũ người nhà phản bội. Nhưng Pê-nê-lốp vẫn không chịu nhận chàng. Chỉ đến lúc Uy-lít-xơ chỉ ra các dấu riêng của chiếc chân giường là một cái gốc cây, Pê-nê-lốp mới nhận ra chồng nàng. Cuộc dàn xếp với thân nhân của bọn cầu hôn bị giết diễn ra những ngày sau đó.

Sau chiến thắng vang dội tại thành Tờ Roa, Uy lít xơ vượt biển cả mênh mông và trở về quê hương. Trong thời gian trở về, nữ thần Ca-líp- xô đã phải lòng chàng, yêu chàng say đắm và giam cầm chàng bên mình nhưng Uy- lít- xơ luôn một lòng muốn trở về quê hương. Chính vì thương cảm cho hoàn cảnh éo le của chàng, thần Dớt đã sai Héc- mét đến ra lệnh cho nữ thần Ca-líp-xô trả tự do cho chàng sau 7 năm giam cầm. Chàng lại tiếp tục những ngày dài trên biển khơi, nhưng không may, thuyền của chàng bị bão đánh chìm, chàng trôi dạt vào xứ sở Phê-a-ki. Ở vùng đất này, chàng được nhà vua tiếp đãi chu đáo và cô công chúa Nô-xi-ca cũng yêu chàng say đắm. Khi hàn huyên cùng nhà vua, chàng kể lại cho ngài những khó khăn mà chàng từ trải qua: chàng cùng những chiến hữu đã dạt vào hòn đảo của tên khổng lồ một mắt Pô-li-phem, vào nhà mụ phù thủy Xiếc-xê, vượt qua những hát hớp hồn của những nàng tiên cá Xi-ren,.. Vì cảm phục lòng quả cảm, anh dũng của chàng, nhà vua đã ban cho Uy-lit-xơ thuyền để trở về quê hương của mình. Về đến xứ I-tác, cũng là quê hương của chàng sau 20 năm dòng chinh chiến. Chàng giả làm người hành khất ăn xin nên vợ của chàng không nhận ra chàng. Có một lần nhũ mẫu Ơ-ric-lê theo phong tục rửa chân cho Uy-lít-xơ, phát hiện ra vết sẹo ở chân chàng. Nhũ mẫu có vẻ kinh ngạc, nhưng chàng đã ra hiệu cho bà giữ bí mật với vợ chàng. Theo thử thách của Pê-nê-lốp, ai cầm chiếc cung của Uy-lít-xơ bắn một phát xuyên qua mười hai chiếc rìu, nàng sẽ lấy người đó làm chồng. Nhưng 108 vị cầu hôn đều thất bại, duy chỉ có Uy-lít-xơ bắn trúng và giành chiến thắng, Cùng với đó, chàng và con trai trừng trị những tên cầu hôn và kẻ phản bội. Lúc đó, Pê-nê-lốp cũng chưa thừa nhận chàng đến khi chàng chỉ ra những dấu riêng của chân giường là một gốc cây, Pê-nê-lốp nhận ra chồng nàng. Hai vợ chồng sống một cuộc sống hạnh phúc về sau

Đoạn trích kể về cảnh gặp gỡ của hai vợ chồng Uy – lít – xơ sau hai mươi năm xa cách.Trái ngược với tâm trạng vui vẻ, mừng rỡ, vui sướng của Uy – lít – xơ khi được đoàn tụ với gia đình thì Pê-nê-lốp vợ chàng lại tỏ ra nghi ngờ e dè. Pê – nê – lốp băn khoăn vì Uy – lít – xơ xuất hiện với bộ dạng của người hành khất, quần áo rách mướp…Nàng không muốn nhận nhầm chồng vì đó là điều tối kị của người Hi Lạp. Tình cảnh gia đình Uy-lít-xơ lúc này rất rối ren. Vợ chàng luôn bị 108 vị quý tộc đến thúc ép, bắt tái giá. Họ phá hoại tài sản gia đình của chàng .Pê-nê-lốp ra điều kiện để lấy kẻ cầu hôn đó là ai giương được chiếc cung của Uy-lít-xơ và bắn xuyên mười hai chiếc vòng rìu. Ai cũng đều thất bại chỉ có duy nhất Uy-lít-xơ xin thành thông và chàng đã thắng. Cha con chàng trừng trị bọn cầu hôn một cách thích đáng.

Pê-nê-lốp người vợ chưa thừa nhận chàng, mãi đến khi chàng nói ra các dấu riêng của chân giường là một gốc cây, Pê-nê-lốp mới mừng rỡ đó là chồng thật sự. Hai vợ chồng bên nhau và sống hạnh phúc về sau.

Sau thời gian dài xa quê, Uy-lít-xơ trở về quê hương. Sau khi trải qua nhiều nguy hiểm Uy-lít-xơ đối mặt với mối hiểm nguy khi có 108 kẻ cầu hôn đang muốn chiếm đoạt gia sản của chàng. Uy-lít-xơ với con trai là Tê-lê-mác đánh đuổi 108 kẻ cầu hôn đó. Còn vợ chàng, Pê-nê-lốp vẫn chưa tin chàng trở về.Pê-nê-lốp nghi ngờ vì nếu vị hành khất là chồng nàng thực thì tại sao trong lần gặp trước lại không nói ra.

Việc chọn thử thách về “bí mật của chiếc giường’’ cho thấy sự thận trọng, khôn ngoan và sự kiên định, chung thủy của Pê-nê-lốp. Nàng đã chọn phép thử này vì chỉ có nó mới là bằng chứng xác thực nhất, là dấu hiệu đáng tin cậy nhất để nhận ra chồng. Bởi vì nó là chứng nhân ghi dấu cuộc sống êm đềm hạnh phúc cùng những kỉ niệm đẹp đẽ của tình chồng vợ giữa Pê-nê-lốp và Uy-lít-xơ trong quá khứ, nó chứng kiến sự đợi chờ mòn mỏi và thủy chung của nàng và giờ đây, nó là vật thử thách mà Uy lit xơ cần phải vượt qua để hoàn tất hành trình đoàn tụ với gia đình.Và bí mật chiếc giường đã được hóa giải. Nó giúp cho Pê-nê-lốp nhận ra người chồng yêu dấu mà nàng đã chờ đợi suốt bao nhiêu năm qua và cũng là cơ hội để Uy-lít-xơ cảm nhận sâu sắc sự thủy chung của vợ. Bởi khi chiếc giường đã bị khiêng đi chỗ khác, hay có ai đó đã biết bí mật của nó thì chắc chắn phẩm giá của Pê-nê-lốp cũng không còn nguyên vẹn. Sau khi vượt qua thử thách về chiếc giường cưới do Pê-nê-lốp đưa ra, Uy-lít-xơ và vợ mới nhận ra nhau, vỡ òa trong hạnh phúc.Câu chuyện là bài ca về vẻ đẹp trí tuệ và khát vọng hạnh phúc của người Hi Lạp. Qua đây, ta nhận ra rằng, tình cảm gia đình là một thứ tình cảm rất cao quý, thiêng liêng.