Bố cục:

- Hai câu thơ đầu: Hình ảnh quê nhà xa xôi tươi đẹp, ấm áp qua nỗi lòng nhớ quê của nhà thơ.

- Hai câu thơ sau: Lời khẳng định tình yêu quê hương của tác giả.

Câu 1 (trang 142 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Sự đặc sắc của nỗi nhớ ở hai câu thơ đầu:

- Được gợi lên bằng những hình ảnh dân dã, quen thuộc: Dâu già lá rụng, tằm vừa chín, lúa trổ bông sớm thoảng hương thơm, cua đang béo.

- Đây là những hình ảnh vô cùng quen thuộc, gắn bó máu thịt với mỗi cuộc đời. Với cách nói hết sức chân thực, tự nhiên càng làm cho nỗi nhớ quê hương trở nên tha thiết hơn bao giờ hết.

Câu 2 (trang 142 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Nét riêng của lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc:

- Ở hai câu thơ đầu: lòng yêu nước được thể hiện kín đáo qua nỗi nhớ quê hương da diết, qua những hình ảnh bình dị, thân thuộc, gắn bó.

- Ở hai câu thơ cuối: tác giả trực tiếp bộc lộ tâm trạng của mình. Tình yêu quê hương đất nước lúc này được thể hiện qua khát khao được quay trở về quê hương. Dù sống sung sướng nơi đất khách quê người cũng không thể bằng sống được ở quê hương - nơi chôn rau cắt rốn.

Bố cục

- 2 câu đầu: nỗi nhớ quê hương tha thiết

- 2 câu cuối: mong muốn trở về của tác giả

Câu 1(trang 142 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Niềm vui ngày trở về thể hiện qua những hình ảnh quê hương quen thuộc:

+ Lá dâu già rụng, nong tằm vừa chín

+ Lúa trổ bông, cua đồng béo

- Hình ảnh thân thuộc gợi lên sự gắn bó máu thịt với cuộc đời mỗi con người, những con người sinh ra và lớn lên ở nông thôn

Câu 2 (Trang 142 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Tình yêu quê hương đất nước, non sông có thêm nỗi lòng của người li hương:

+ Mở đầu bài thơ là nỗi nhớ quê da diết thể hiện qua những hình ảnh dân dã, thân quen

+ Lòng tác giả bồi hồi, xúc động khi nghĩ tới nong tằm, ruộng dâu, lúa trổ bông, cua đồng béo…

+ Niềm mong mỏi mãnh liệt được quay trở về

- Nét độc đáo của bài thơ chính là việc thể hiện tình cảm lớn lao- tình yêu quê hương, đất nước qua những hình ảnh nhỏ bé, giản dị, mộc mạc và đời thường.

Câu 1 (trang 142 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

Nỗi nhớ quê hương ở hai câu thơ đầu:

- Nỗi nhớ được gợi lên bằng những hình ảnh quen thuộc: dâu (cây dâu già lá rụng), tằm (nong tằm vừa chín), lúa (lúa trổ bông sớm), cua (cua đang lúc béo).

=> Hình ảnh điển hình của một vùng quê trù phú, thanh bình.

Câu 2 (trang 142 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

Lòng yêu nước và niềm tự hào trong bài thơ:

- Hai câu đầu: lòng yêu nước được thể hiện qua nỗi nhớ da diết, xúc động của người li khách qua những hình ảnh bình dị, thân thuộc ở quê nhà.

- Hai câu cuối: Tình yêu quê hương thể hiện qua sự khao khát được quay về nơi chôn rau cắt rốn.

Bố cục

- Hai câu đầu: nỗi nhớ quê hương tha thiết

- Hai câu cuối: mong muốn trở về của tác giả

Nội dung

- Bài thơ là nỗi lòng hướng về xứ sở và mong muôn thiết tha quay trở về quê hương

- Hệ thông từ ngữ, hình ảnh dân dã quen thuộc giàu sức biểu cảm.

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 142 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

- Nỗi nhớ rất cụ thể, dân dã đời thường làm nổi lên gốc gác đồng quê, nghề trồng dâu nuôi tằm, nghề trồng lúa và sinh hoạt đạm bạc “cua béo ghê”

- Tình yêu quê hương không phải bằng cảm xúc hô to gọi giật mà bằng những hình ảnh gợi nhớ: dâu tằm, hương thơm đồng lúa, cua cá trên đồng, bữa cơm quê

Câu 2 (trang 142 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

- Nét riêng của lòng yêu nước là cảm xúc bắt nguồn từ nhận thức, của lí trí.

- Dẫu rằng nghèo khó vẫn là quê hương hơn danh vọng ở nơi chốn hoa đô hội

- Lòng yêu quê hương đất nước, niềm tự hào về dân tộc là cảm xúc chủ đạo của bài thơ quy hứng.

- Bài thơ giúp người đọc ý thức một chân lí: không gì bằng quê hương xứ sở của mình; giúp ta thêm yêu quý nơi mình sinh ra, lớn lên và trưởng thành.

Câu 1 (trang 142 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Nỗi nhớ quê hương ở hai câu đầu có gì đặc sắc?

Lời giải chi tiết:

Dâu già lá rụng tằm vừa chín

Lúa sớm bông thơm cua béo ghê

- Nỗi nhớ rất cụ thể, dân dã làm nổi lên gốc gác đồng quê, nghề trồng dâu nuôi tằm, nghề trồng lúa và sinh hoạt đạm bạc “cua béo ghê”. Đời thường hiện lên trong cảm xúc nhà thơ. Cái cốt lõi của cảm xúc ấy là lòng yêu quê hương xứ sở. Cách nói mộc mạc dễ làm rung động lòng người.

=> Tình yêu quê hương không phải bằng cảm xúc hô to gọi giật mà bằng những hình ảnh gợi nhớ.

Câu 2 (trang 142 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Nét riêng của lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc trong bài thơ qua những hình tượng thơ độc đáo?

Lời giải chi tiết:

- Thơ văn trung đại nói nhiều đến lòng yêu n­ước và ng­ười ta cũng có nhiều cách khác nhau để biểu đạt điều này. Với bài thơ “Quy hứng”, cái tình đối với đất nước, non sông có thêm một cung bậc nữa – đó là nỗi lòng của kẻ li hư­ơng. Quy hứng mở đầu bằng nỗi nhớ quê da diết của ngư­ời li khách. Nh­ưng nó không được nói bằng những ngôn từ trực tiếp mà là bằng những hình ảnh dân dã quen thuộc đối với mỗi chúng ta. Xa quê có ai không xúc động khi nghĩ về nong tằm, ruộng dâu, nghĩ về những ruộng lúa với những bông lúa mới trổ hoa h­ương đư­a thoang thoảng hay nghĩ về một bữa canh cua giản dị mà ngon ngọt đến khó phai.

=> Lòng yêu nước được thể hiện kín đáo qua nỗi nhớ quê hương da diết, qua những hình ảnh bình dị, thân thuộc, gắn bó.

- Tình yêu quê hương của tác giả không chỉ biểu hiện qua nỗi nhớ mà còn thể hiện qua cái khát khao được quay về. Sống sung s­ướng nơi đất khách, mà vẫn luôn nhớ đến quê hương (vùng quê tuy nghèo như­ng không bao giờ thiếu tình yêu thương, lòng vị tha nhân hậu và sự chân tình). Sự độc đáo của bài thơ chính là ở chỗ, những tình cảm lớn lao (lòng yêu nư­ớc, niềm tự hào dân tộc) lại được thể hiện bằng những hình ảnh thơ giản dị, chân thực, mộc mạc và rất đỗi đời th­ường.

Câu 1 (trang 142 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

- Nỗi nhớ quê h­ương luôn là cảm xúc thư­ờng trực của ngư­ời li khách. Điều đáng l­ưu ý là ở bài thơ này, nỗi nhớ ấy được gợi lên bằng những hình ảnh vô cùng quen thuộc: cây dâu già lá rụng, nong tằm vừa chín, lúa trổ bông sớm thoang thoảng hương thơm, cua đang lúc béo…

=> Tất cả những hình ảnh này đều rất giàu sức gợi bởi nó gắn bó máu thịt với cuộc đời của mỗi con ng­ười, nhất là với những ai sinh ra và lớn lên ở nông thôn.

Câu 2 (trang 142 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

- Thơ văn trung đại nói nhiều đến lòng yêu n­ước và ng­ười ta cũng có nhiều cách khác nhau để biểu đạt điều này. Với bài thơ “Quy hứng”, cái tình đối với đất nước, non sông có thêm một cung bậc nữa – đó là nỗi lòng của kẻ li hư­ơng. Quy hứng mở đầu bằng nỗi nhớ quê da diết của ngư­ời li khách. Nh­ưng nó không được nói bằng những ngôn từ trực tiếp mà là bằng những hình ảnh dân dã quen thuộc đối với mỗi chúng ta. Xa quê có ai không xúc động khi nghĩ về nong tằm, ruộng dâu, nghĩ về những ruộng lúa với những bông lúa mới trổ hoa h­ương đư­a thoang thoảng hay nghĩ về một bữa canh cua giản dị mà ngon ngọt đến khó phai.

=> Lòng yêu nước được thể hiện kín đáo qua nỗi nhớ quê hương da diết, qua những hình ảnh bình dị, thân thuộc, gắn bó.

- Tình yêu quê hương của tác giả không chỉ biểu hiện qua nỗi nhớ mà còn thể hiện qua cái khát khao được quay về. Sống sung s­ướng nơi đất khách, mà vẫn luôn nhớ đến quê hương (vùng quê tuy nghèo như­ng không bao giờ thiếu tình yêu thương, lòng vị tha nhân hậu và sự chân tình). Sự độc đáo của bài thơ chính là ở chỗ, những tình cảm lớn lao (lòng yêu nư­ớc, niềm tự hào dân tộc) lại được thể hiện bằng những hình ảnh thơ giản dị, chân thực, mộc mạc và rất đỗi đời th­ường.