I. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản thuyết minh

- Tóm tắt văn bản thuyết minh nhằm hiểu, ghi nhớ nội dung cơ bản của bài văn, giới thiệu với người khác đối tượng thuyết minh.

- Văn bản tóm tắt ngắn gọn, rành mạch, sát với nội dung nội dung gốc.

II. Cách tóm tắt văn bản thuyết minh

a, Văn bản Nhà sàn thuyết minh về một ngôi nhà sàn, một công trình xây dựng gần gũi, quen thuộc, bộ phận khá lớn người miền núi nước tả, một số dân tộc khác ở khu vực Đông Nam Á

- Nội dung: thuyết minh về kiến thức, nguồn gốc, những tiện ích của nhà sàn

b, Bố cục

MB (từ đầu đến... văn hóa cộng đồng): Định nghĩa và mục đích sử dụng của ngôi nhà sàn

TB (Toàn bộ nhà sàn... bao giờ cũng phải là nhà sàn): Thuyết minh về cấu tạo, nguồn gốc, công dụng của nhà sàn.

Kết bài (còn lại): đánh giá, ngợi ca vẻ đẹp nhà sàn ở Việt Nam xưa và nay

c, Văn bản Nhà sàn có thể tóm tắt như sau:

Nhà sàn là công trình kiến trúc dùng để ở hoặc với mục đích khác. Toàn bộ nhà sàn được dựng bằng vật liệu tự nhiên, nhiều cột chống. Không gian nhà sàn gồm mặt sàn, gầm sàn, ba khoang lớn nhỏ, hai bên cầu thang... được sửu dụng vào mục đích sinh hoạt, ăn ở, tiếp khách... khác nhau. Nhà sàn xuất hiện ở miền núi Việt Nam và khu vực Đông Nam Á từ thời Đá Mới. Nhà sàn có nhiều tiện ích, phù hợp với địa bàn cư trú vừa tận dụng nguyên liệu giữ vệ sinh... Nhà sàn ở miền núi nước ta đạt tới trình độ kĩ thuật, thẩm mĩ cao, đã, đang là đối tượng hấp dẫn khách du lịch

2. Các bước tóm tắt một văn bản thuyết minh:

- Đọc kĩ văn bản gốc, tìm dữ liệu, gạch dưới những ý quan trọng, lướt qua những tư liệu, số liệu không quan trọng

- Diễn đạt nội dung tóm tắt thành câu, đoạn, đáp ứng yêu cầu của văn bản

LUYỆN TẬP

Bài 1 (trang 71 sgk ngữ văn 10 tập 2):

Đối tượng thuyết minh của văn bản Tiểu dẫn bài Thơ hai- cư của Ba- sô: tiểu sử, sự nghiệp của Ma-su-ô Ba-sô và những đặc điểm của thể thơ Hai-cư

b, Bố cục 2 phần:

- Phần 1 (từ đầu... M.Si- ki (1867- 1902): Tóm tắt tiểu sử, giới thiệu những tác phẩm của Ba-sô

- Phần 2 (còn lại): thuyết minh về đặc điểm thơ Hai –cư

c, Phần tóm tắt

Thơ Hai-cư có số từ vào loại ngắn nhất, thường chỉ có 17 âm tiết, được ngắt làm ba đoạn theo thứ tự 5 âm- 7 âm- 5 âm. Mỗi bài thơ có tứ thơ nhất định, tả phong cảnh đến khơi gợi cảm xúc, suy tư. Về ngôn ngữ, hai cư không cụ thể hóa sự vật, mà thường chỉ dùng nét chám phá, chừa ra nhiều khoảng trống cho trí tưởng tưởng của người đọc. Thơ hai-cư là đóng góp lớn của Nhật Bản vào kho tàng văn hóa nhân loại.

Bài 2 (trang 73 sgk ngữ văn 10 tập 2):

a, Văn bản “Đền Ngọc Sơn và hồn thơ Hà Nội” thuyết minh về một thắng cảnh nổi tiếng của Hà Nội- đền Ngọc Sơn. So với các văn bản thuyết minh ở phần trên, văn bản này vừa khác ở đối tượng, vừa khác ở nội dung (tập trung vào đặc điểm kiến trúc và ngợi ca vẻ đẹp nên thơ của đền Ngọc Sơn, đồng thời bày tỏ tình yêu, niềm tự hào với di sản văn hóa)

b, Tóm tắt cảnh Tháp Bút, Đài Nghiên:

Đến thăm đền Ngọc Sơn, hình tượng kiến trúc đầu tiên ấn tượng là Tháp Bút, Đài Nghiên. Tháp Bút dựng trên núi Ngọc Bội, đỉnh tháo có ngọn bút trỏ lên trời xanh, trên mình tháp có ba chữ: “tả thanh thien” (viết lên trời xanh) đầy kiêu hãnh. Cạnh Tháp Bút là cổng dẫn tới Đài Nghiên. Gọi là “Đài Nghiên” bởi cổng mang hình tượng “cái đài” đỡ “nghiên mực” được tạc bằng đá đặt trên đầu ba chú ếch với ý “ao nghiên, ruộng chữ”. Phía sau Đài Nghiên là cầu Thê Húc nối sang Đảo Ngọc, nơi tọa lạc ngôi đền thiêng giữa rì rào sóng nước.

I. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản thuyết minh.

- Tóm tắt văn bản thuyết minh là dùng lời văn của mình giới thiệu một cách ngắn gọn những nội dung chính của văn bản trong quá trình thuyết minh.

- Mục đích:

+ Hiểu và ghi nhớ những nội dung cơ bản của bài văn.

+ Giới thiệu với người khác về đối tượng thuyết minh hoặc về văn bản đó.

- Yêu cầu:

+ Văn bản tóm tắt cần ngắn gọn, rành mạch.

+ Sát với nội dung cơ bản của văn bản gốc.

II. Cách tóm tắt một văn bản thuyết minh

Câu 1 (trang 69 - 70 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):

Đọc và tóm tắt văn bản “Nhà sàn”

a. Đối tượng thuyết minh: Nhà sàn.

- Đại ý: bài văn thuyết minh về kiến trúc, nguồn gốc và những tiện ích của nhà sàn.

b. Bố cục: 3 phần

+ Phần 1: (từ đầu… văn hóa cộng đồng) nêu định ngĩa và mục đích sử dụng của nhà sàn.

+ Phần 2: (tiếp đến… nhà sàn) thuyết minh về cấu tạo, nguồn gốc và công dụng của nhà sàn.

+ Phần 3: (còn lại) đánh giá, ngợi ca vẻ đẹp của nhà sàn.

c. Văn bản tóm tắt (mẫu):

Nhà sàn là công trình kiến trúc có mái che, dùng với nhiều mục đích khác nhau. Người ta sử dụng vật liệu tự nhiên để xây dựng nhà sàn theo kết cấu ba phần: gầm sàn (nhà kho và nuôi gia súc); trong nhà (ba khoang để sinh hoạt và tiếp khách); đầu nhà (có bậc thang lên xuống). Nhà sàn xuất hiện vào đầu thời đại Đá mới, đặc biệt phổ biến ở miền núi Việt Nam và Đông Nam Á, thích hợp với địa hình phức tạp. Nhà sàn tận dụng được nguyên liệu tại chỗ, giữ vệ sinh và phòng ngừa động vật gây hại. Nhiều công trình còn mang dấu ấn nhà sàn. Ở nước ta, nhà sàn đạt trình độ thẩm mĩ cao, đáp ứng nhu cầu đa dạng và có tiềm năng du lịch.

Câu 2 (trang 70 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):

Cách tóm tắt văn bản thuyết minh 4 bước:

Bước 1: Xác định mục đích – yêu cầu.

Bước 2: Đọc văn bản gốc để tìm bố cục, dữ liệu (có thể gạch dưới những ý quan trọng lướt qua những tư liệu, số liệu không quan trọng).

Bước 3: Diễn đạt các nội dung tóm tắt thành câu, đoạn và bài đáp ứng yêu cầu của văn bản.

Bước 4: Kiểm tra lại.

III. Luyện tập

Câu 1 (trang 71 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):

Văn bản: Phần Tiểu dẫn bài “Thơ hai-cư của Ba-sô”.

- Đối tượng: Nhà thơ Ba-sô và thơ hai - cư.

- Bố cục: 2 phần

+ Đoạn 1: Thuyết minh về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nhà thơ Ba-sô.

+ Đoạn 2: Thuyết minh về thơ hai-cư.

- Nội dung: Tứ thơ, tinh thần, cảm xúc trong thơ.

- Nghệ thuật:

+ Hình thức câu thơ, ngôn ngữ thơ.

+ Giá trị của thơ hai-cư.

- Đoạn văn tóm tắt về thơ hai-cư (mẫu):

Thơ hai-cư là thể thơ truyền thống của Nhật Bản. Về hình thức nghệ thuật, thơ hai-cư có số từ vào loại ít nhất, 17 âm tiết, ngắt làm 3 đoạn theo thứ tự 5-7-5 âm ; ngôn ngữ thơ chỉ gợi chứ không tả, chứa nhiều khoảng trống cho trí tưởng tượng độc giả. Về nội dung, mỗi bài thơ hai-cư có một tứ thơ nhất định, được xác định bằng “quý ngữ” (từ chỉ mùa), thấm đẫm tinh thần Thiền tông và văn hóa phương Đông. Thơ hai - cư là một trong những đóng góp lớn của Nhật Bản vào kho tàng văn hóa nhân loại.

Câu 2 (trang 72 - 73 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):

Văn bản “Đền Ngọc Sơn và hồn thơ Hà Nội”

a.

- Đối tượng thuyết minh: Thắng cảnh (Tháp Bút, Đài Nghiên).

- Nội dung thuyết minh: Thuyết minh kết hợp biểu cảm.

- Vị trí đoạn giới thiệu cảnh Tháp Bút – Đài Nghiên: “Đến thăm đền Ngọc Sơn....tinh thần của Đạo Nho”.

- Văn bản này thuyết minh về một thắng cảnh. So với các văn bản trước, văn bản này khác ở đối tượng (thắng cảnh) và ở một số nội dung.

b.

- Bố cục:

+ Đoạn 1: Thuyết minh về Tháp Bút.

+ Đoạn 2: Thuyết minh về Đài Nghiên.

+ Đoạn 3: Tinh thần Đạo Nho của thắng cảnh.

Đoạn văn tóm tắt:

Đến thăm đền Ngọc Sơn, hình tượng kiến trúc đầu tiên gây ấn tượng là Tháp Bút, Đài Nghiên. Tháp Bút dựng trên núi Ngọc Bội, đỉnh tháp có ngọn bút trỏ lên trời xanh, trên mình tháp là ba chữ “tả thanh thiên” (viết lên trời xanh) đầy kiêu hãnh. Cạnh Tháp Bút là cổng Đài Nghiên. Gọi là “Đài Nghiên” bởi cổng này là hình tượng “cái đài” đỡ nghiên mực hình trái đào tạc bằng đá, đặt trên đầu ba chú ếch với thâm ý sâu xa “ao nghiên ruộng chữ”. Phía sau Đài Nghiên là cầu Thê Húc nối sang Đảo Ngọc – nơi tọa lạc ngôi đền thiêng giữa rì rào sóng nước.

Câu 1 (trang 69 sgk Ngữ Văn 10 Tập 2):

a. – Đối tượng thuyết minh : nhà sàn – một kiểu kiến trúc độc đáo ở một số dân tộc miền núi nước ta và một số nước Đông Nam Á.

- Đại ý của văn bản : Thuyết minh về kiến trúc, nguồn gốc, tiện ích của nhà sàn.

b. Bố cục :

- Mở bài (đoạn 1) : Định nghĩa và mục đích sử dụng của nhà sàn.

- Thân bài (đoạn 2, 3) : Thuyết minh về cấu tạo, nguồn gốc, công dụng nhà sàn.

- Kết bài (còn lại) : Đánh giá, ngợi ca vẻ đẹp, sự hấp dẫn của nhà sàn ở Việt Nam xưa và nay.

c. Tóm tắt văn bản Nhà sàn :

Nhà sàn là công trình kiến trúc dùng để ở hoặc với những mục đích khác. Toàn bộ nhà sàn được dựng bằng vật liệu tự nhiên, nhiều cột chống. Không gian nhà sàn gồm mặt sàn, gầm sàn, ba khoang lớn nhỏ, hai bên cầu thang ... được sử dụng vào những mục đích sinh hoạt, ăn ở, tiếp khách... Nhà sàn xuất hiện ở miền núi Việt Nam và khu vực Đông Nam Á từ thời Đá mới. Nhà sàn có nhiều tiện ích, vừa phù hợp với địa bàn cư trú vừa tận dụng nguyên liệu vừa giữ vệ sinh ... Nhà sàn ở miền núi nước ta đạt tới trình độ kĩ thuật, thẩm mĩ cao, đã và đang là đối tượng hấp dẫn khách du lịch.

Câu 2 (trang 70 sgk Ngữ Văn 10 Tập 2): Cách tóm tắt một văn bản thuyết minh :

- Xác định mục đích, yêu cầu tóm tắt.

- Đọc văn bản gốc để nắm vững đối tượng thuyết minh và tìm bố cục của văn bản.

- Diễn đạt các ý chính thành câu, đoạn và bài tóm tắt.

Luyện tập

Câu 1 (trang 71 sgk Ngữ Văn 10 Tập 2):

a. Đối tượng thuyết minh của văn bản : nhà thơ Ba-sô và thơ hai-cư.

b. Bố cục của văn bản :

- Đoạn 1: tóm tắt tiểu sử và giới thiệu những tác phẩm của Ba-sô.

- Đoạn 2: thuyết minh về đặc điểm nội dung và nghệ thuật của thơ hai-cư.

c. Đoạn văn tóm tắt phần thuyết minh về thơ hai-cư :

Thơ hai-cư có số từ vào loại ngắn nhất, thường chỉ có 17 âm tiết, được ngắt làm ba đoạn theo thứ tự 5 âm - 7 âm - 5 âm. Mỗi bài thơ đều có một tứ thơ nhất định, tả phong cảnh đế khơi gợi cảm xúc, suy tư. Về ngôn ngữ, hai-cư không cụ thể hóa sự vật, mà thường chỉ dùng những nét chấm phá, chừa ra rất nhiều khoảng trống cho trí tưởng tượng của người đọc. Thơ hai-cư là một đóng góp rất lớn của Nhật Bản vào kho tàng văn hóa nhân loại.

Câu 2 (trang 72 sgk Ngữ Văn 10 Tập 2):

a. Vấn đề thuyết minh: Thắng cảnh đền Ngọc Sơn.

- Đối tượng thuyết minh: một thắng cảnh, vừa ca ngợi vẻ đẹp nên thơ của đền Ngọc Sơn, vừa bày tỏ tình yêu, niềm tự hào với một di sản văn hóa đặc sắc của dân tộc.

b. Tóm tắt đoạn giới thiệu cảnh Tháp Bút, Đài Nghiên :

Đến thăm đền Ngọc Sơn, hình tượng kiến trúc đầu tiên gây ấn tượng là Tháp Bút, Đài Nghiên. Tháp Bút dựng trên núi Ngọc Bội, đỉnh tháp có ngọn bút trỏ lên trời xanh, trên mình tháp có ba chữ "tả thanh thiên "(viết lên trời xanh) đầy kiêu hãnh. Cạnh Tháp Bút là cổng dẫn tới Đài Nghiên. Gọi là "Đài Nghiên" bởi cổng mang hình tượng "cái đài" đỡ "nghiên mực" hình trái đào tạc bằng đá, đặt trên đầu ba chú ếch với thâm ý sâu xa "ao nghiên, ruộng chữ". Phía sau Đài Nghiên là cầu Thê Húc nối sang Đảo Ngọc, nơi toạ lạc ngôi đền thiêng giữa rì rào sóng nước.

Nội dung bài học

- Tóm tăt văn bản thuyết minh nhằm nắm và hiểu được những nội dung chính của văn bản đó, bản tóm tắt tắt cần ngắn gọn trung thành với văn bản gốc

- Muốn tóm tắt được văn bản thuyết minh cần xác định mục đích yêu cầu tóm tắt; đọc văn bản gốc để nắm vững đối tượng thuyết minh minh; tìm bố cục của văn bản; từ đó tóm lược thành các ý

I. Mục đích yêu cầu tóm tắt văn bản thuyết minh

II. Cách tóm tắt một văn bản thuyết minh

1. Trả lời câu hỏi

a. Đối tượng thuyết minh ở đây là một ngôi nhà sàn

- Đại ý của văn bản là thuyết minh về kiến trúc, nguồn gốc và những tiện ích của ngôi nhà sàn.

b. Có thể chia văn bản thành bố cục 3 phần

- Mở bài (từ đầu đến văn hoá cộng đồng): định nghĩa và mục đích sử dụng của ngôi nhà sàn

- Thân bài (tiếp đến bao giờ cũng phải là nhà sàn): thuyết minh về cấu tạo, nguồn gốc và công dụng của nhà sàn

- Kết bài (còn lại): đánh giá, ngợi ca vẻ đẹp, sự hấp dẫn của nhà sàn ở Việt Nam xưa và nay.

c. Viết tóm tắt văn bản nhà sàn

Nhà sàn là kiểu kiến trúc đặc biệt phổ biến ở miền núi Việt Nam và các nước Đông Nam Á, xuất hiện vào khoảng đầu thời đại Đá mới. Nhà sàn có mái che, dùng để ở, để hội họp, tổ chức sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Nhà sàn có kết cấu gồm ba khoang: khoang lớn dùng để ở, hai khoang còn lại là “tắng quản” – dùng để tiếp khách, dành cho khách ở và “tắng chan” là nơi để rửa chân tay, chuẩn bị vật dụng đun nước, nấu ăn. Nhà sàn được làm từ khác vật liệu tự nhiên như gianh, tre, nứa, gỗ,…Kiểu thiết kế của nhà sàn rất phù hợp với những nơi có địa hình phức tạp, giúp tránh thú dữ và các loại côn trùng, bò sát có nọc độc. Nhà sàn đã trở thành một nét văn hóa đặc trưng cho các dân tộc miền núi Việt Nam, trở thành điểm hẹn hấp dẫn cho khách du lịch trong nước và cả thế giới.

2. Để tóm tắt một văn bản thuyết minh chúng ta có thể thực hiện các bước sau:

- Xác định mục đích yêu cầu của tóm tắt

- Đọc văn bản gốc để nắm vững đối tượng thuyết minh

- Tìm bố cục của văn bản

- Viết tóm lược các ý để hình thành văn bản tóm tắt

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 71 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):

a. Đối tượng thuyết minh của văn bản trên gồm: tiểu sử, sự nghiệp của nhà thơ Ma-su-ô Ba-sô và những đặc điểm của thể thơ hai-cư.

b. Bố cục của văn bản

- Đoạn 1 (từ đầu đến M.Si-ki (1867 - 1902)): tóm tắt tiểu sử và giới thiệu những tác phẩm của Ma-su-ô Ba-sô.

- Đoạn 2 (còn lại): thuyết minh về đặc điểm của thơ hai-cư.

c. Đoạn văn thuyết minh

Thơ Hai-cư có số từ rất ít. Mỗi bài thơ đều được hình thành trên một tứ thơ nhất định, tả phong cảnh để khơi gợi xúc cảm của con người. Thơ Hai-cư ưa chuộng chấm phá chứ không miêu tả cụ thể, thấm đẫm tinh thần Thiền tông và tinh thần văn hóa phương Đông. Thơ Hai-cư là một đóng góp lớn của Nhật Bản vào kho tàng văn hóa nhân loại.

Câu 2 (trang 71-72 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):

a. Văn bản trên thuyết minh về thuyết minh về một thắng cảnh nổi tiếng của Hà Nội: đền Ngọc Sơn.

- So với các văn bản thuyết minh ở phần trên:

+ văn bản này vừa khác ở đối tượng : một thắng cảnh

+ vừa khác ở nội dung: tập trung vào những đặc điểm kiến trúc,vẻ đẹp nên thơ của đền Ngọc Sơn đồng thời bày tỏ tình yêu, niềm tự hào đối với di sản văn hoá của dân tộc

b. Đoạn văn tóm tắt

Tháp Bút – Đài Nghiên là một biểu tượng của trí tuệ văn hóa dân tộc. Tháp Bút dựng trên núi Ngọc Bụi, mang hình dáng ngọn bút trỏ lên trời xanh, trên mình tháp có ba chữ son “tả thanh thiên” – viết lên trời xanh. Lối đi cạnh Tháp Bút dẫn tới Đài Nghiên. Đài Nghiên có hình tượng “cái đài” đỡ “nghiên mực” hình trái đào tạc bằng đá đặt trên đầu ba chú ếch với ý nghĩa răn dạy con người về tầm quan trọng của học hành, tri thức.

Phần I

CÁCH TÓM TẮT MỘT VĂN BẢN THUYẾT MINH

Câu 1 (trang 69 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

a.

- Văn bản “Nhà sàn” thuyết minh về đối tượng một ngôi nhà sàn

- Đại ý của văn bản là thuyết minh về kiến trúc, nguồn gốc và những tiện ích của ngôi nhà sàn.

b.

- Có thể chia văn bản thành bố cục 3 phần

+ Mở bài (từ đầu đến "... văn hoá cộng đồng."). Định nghĩa và mục đích sử dụng của ngôi nhà sàn.

+ Thân bài (từ "Toàn bộ nhà sàn ... " đến "... bao giờ cũng phải là nhà sàn"). Thuyết minh về cấu tạo, nguồn gốc và công dụng của nhà sàn.

+ Kết bài (còn lại): đánh giá, ngợi ca vẻ đẹp, sự hấp dẫn của nhà sàn ở Việt Nam xưa và nay.

c. Viết tóm tắt:

Nhà sàn là công trình kiến trúc có mái che, dùng với nhiều mục đích khác nhau. Người ta sử dụng vật liệu tự nhiên để xây dựng nhà sàn theo kết cấu ba phần: gầm sàn (nhà kho và nuôi gia súc); trong nhà (ba khoang để sinh hoạt và tiếp khách); đầu nhà (có bậc thang lên xuống). Nhà sàn xuất hiện vào đầu thời đại Đá mới, đặc biệt phổ biến ở miền núi Việt Nam và Đông Nam Á, thích hợp với địa hình phức tạp. Nhà sàn tận dụng được nguyên liệu tại chỗ, giữ vệ sinh và phòng ngừa động vật gây hại. Nhiều công trình còn mang dấu ấn nhà sàn. Ở nước ta, nhà sàn đạt trình độ thẩm mĩ cao, đáp ứng nhu cầu đa dạng và có tiềm năng du lịch.

Câu 2 (trang 70 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Để tóm tắt một văn bản thuyết minh chúng ta có thể thực hiện các bước sau:

- Xác định mục đích yêu cầu của tóm tắt

- Đọc văn bản gốc để nắm vững đối tượng thuyết minh

- Tìm bố cục của văn bản

- Viết tóm lược các ý để hình thành văn bản tóm tắt.

Luyện tập

Câu 1 (trang 71 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

a. Đối tượng thuyết minh của văn bản trên gồm: tiểu sử, sự nghiệp của nhà thơ Ma-su-ô Ba-sô và những đặc điểm của thể thơ hai-cư.

b. Bố cục của văn bản chia thành hai đoạn:

- Đoạn 1 (từ đầu đến "... M.Si-ki (1867 - 1902)"): Tóm tắt tiểu sử và giới thiệu những tác phẩm của Ma-su-ô Ba-sô.

- Đoạn 2 (còn lại): Thuyết minh về đặc điểm của thơ hai-cư.

c. Đoạn văn tóm tắt phần thuyết minh về thơ hai-cư:

Thơ hai-cư có số từ vào loại ngắn nhất, thường chỉ có 17 âm tiết, được ngắt làm ba đoạn theo thứ tự 5 âm - 7 âm - 5 âm. Mỗi bài thơ đều có một tứ thơ nhất định, tả phong cảnh đế khơi gợi cảm xúc, suy tư. Về ngôn ngữ, hai-cư không cụ thể hóa sự vật, mà thường chỉ dùng những nét chấm phá, chừa ra rất nhiều khoảng trống cho trí tưởng tượng của người đọc. Thơ hai-cư là một đóng góp rất lớn của Nhật Bản vào kho tàng văn hóa nhân loại.

Câu 2 (trang 73 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

a. Văn bản "Đền Ngọc Sơn và hồn thơ Hà Nội" thuyết minh về một thắng cảnh nổi tiếng của Hà Nội - đền Ngọc Sơn.

So với các văn bản thuyết minh ở phần trên, văn bản này vừa khác ở đối tượng (một thắng cảnh), vừa khác ở nội dung (tập trung vào những đặc điểm kiến trúc và ngợi ca vẻ đẹp nên thơ của đền Ngọc Sơn đồng thời bày tỏ tình yêu, niềm tự hào đối với di sản văn hoá của dân tộc), đồng thời thể hiện tình yêu, niềm tự hào đối với một di sản văn hóa đặc sắc nổi tiếng của dân tộc.

b. Đoạn văn tóm tắt cảnh Tháp Bút, Đài Nghiên có thể viết như sau:

Đến thăm đền Ngọc Sơn, hình tượng kiến trúc đầu tiên gây ấn tượng là Tháp Bút, Đài Nghiên. Tháp Bút dựng trên núi Ngọc Bội, đỉnh tháp có ngọn bút trỏ lên trời xanh, trên mình tháp có ba chữ "tả thanh thiên "(viết lên trời xanh) đầy kiêu hãnh. Cạnh Tháp Bút là cổng dẫn tới Đài Nghiên. Gọi là "Đài Nghiên" bởi cổng mang hình tượng "cái đài" đỡ "nghiên mực" hình trái đào tạc bằng đá, đặt trên đầu ba chú ếch với thâm ý sâu xa "ao nghiên, ruộng chữ". Phía sau Đài Nghiên là cầu Thê Húc nối sang Đảo Ngọc, nơi toạ lạc ngôi đền thiêng giữa rì rào sóng nước.