Kim Lân được mệnh danh là nhà văn của người nông dân Việt Nam. Những tác phẩm của ông phần lớn viết về những người nông dân, tập trung khai thác cuộc sống khốn khổ cùng vẻ đẹp tiềm ẩn bên trong con người họ. Chất nhân đạo bàng bạc toả ra từ tác phẩm. Con chó xấu xí là một trong những truyện ngắn rất nổi tiếng, thể hiện khá đặc trưng cho văn phong của Kim Lân lạnh lùng nhưng ấm nóng. Tác phẩm đã gây ấn tượng đậm nét trong lòng người đọc và gửi gắm những bài học giá trị về cuộc sống.

Con chó xấu xí là một truyện ngắn được in trong tập truyện cùng tên của nhà văn, xuất bản năm 1962. Câu chuyện kể về con chó với vẻ bề ngoài xấu xí, được vợ của nhân vật xưng tôi mua ở ngoài chợ với giá ba hào, đem về “dọn” cho đứa con gái chưa đầy tuổi. Đây là một tác phẩm khá đặc biệt khi có nhân vật trung tâm là con chó xấu xí. Tuy vậy hình ảnh con chó chính là hình ảnh ẩn dụ cho số phận của con người trong xã hội. Mượn chuyện loài vật để nói về cuộc đời con người đồng thời còn răn dạy rất nhiều những bài học giá trị về cuộc sống, đó chính là sức hấp dẫn đến từ truyện ngắn này.

Như cái tiêu đề của nó, ngay từ đầu tác phẩm người đọc đã ấn tượng với ngoại hình đặc biệt của con chó xấu xí ấy “Cái mặt gục xuống, rớt rãi chảy ra, hai con mắt ướt nhoèn hai cục nhử trắng nhã. Cái lưng khòm khòm nổi lên từng đốt, từng đốt xương sống. Cái con chó khốn khổ ấy nó không còn đủ cả lông để che kín thân thể nữa” cái vẻ ngoài thảm hại của con chó đã gợi niềm thương cảm và xót xa ở người đọc. Con chó tội nghiệp đáng thương với đầy bệnh tật trên người, lông lá chẳng đủ, người lại gầy trơ xương, ăn thì bữa no, bữa đói nên trông càng thảm hại. Mọi con vật khác còn có một cái tên đằng này con chó này chả được đặt lấy một cái tên, cứ gọi êu êu là nó chạy ra, thật tội nghiệp biết bao. Hình ảnh con chó xấu xí phải chịu sự ghẻ lạnh của người đời chính là hình ảnh ẩn dụ cho những con người xấu xí, thấp hèn trong xã hội, luôn bị coi thường, xa lánh, không được hưởng chút quyền của con người. Những chi tiết đặc tả rõ nét, cận cảnh của nhà văn đã gây ám ảnh với người đọc về hình ảnh một con chó xấu xí đến mức không thể xấu hơn và càng lôi cuốn người đọc đi theo số phận đáng thương của nó.

Tuy vẻ bề ngoài xấu xí nhưng con chó ấy lại có “phẩm chất” tốt đẹp. Dường như nó ý thức được sự xấu xí của mình thế nên nó rất ngoan ngoãn, biết điều và rất trung thành với chủ “Còn con chó thì hình như nó cũng biết thân phận nó, biết tôi ghét nó, mỗi lần thấy bóng tôi từ xa, cu cậu đã lui lủi lỉnh đi chỗ khác. Nó cúi gằm mặt xuống, mắt lấm lét nhìn trộm” thế rồi giặc đến, cả gia đình nhà chủ bỏ xứ để trốn giặc và vì điều kiện chạy giặc vô cùng khó khăn nên không thể mang theo con chó ấy được. Nó bị bỏ lại, cột ở một xó vườn, mặc cho đói khát, kêu rên, không ai nhòm ngó đến nó, tình cảnh của nó thật đáng thương. Ấy thế mà nó vẫn không quên chủ, không trách chủ đã bỏ nó, vô tình với nó. Nó vẫn một mực trung thành với chủ.

Bẵng đi một thời gian nhân vật tôi trở về tìm nó, thấy chủ con chó mừng quýnh, lảo đảo với bộ xương gầy gò” Lúc ấy cả người nó chỉ còn có cái đuôi là còn ngó ngoáy được để mừng chủ và, cái lưỡi liếm liếm vào tay chủ. Khốn nạn con chó! Được gặp chủ nó mừng quá. Từ trong hai con mắt đờ đẫn của nó mấy giọt nước chảy ra” Đấy sau tất cả những sự việc đã xảy ra con chó vẫn trung thành hết mực với chủ, không bao giờ quay lưng hay phản bội chủ. Những giọt nước mắt chảy ra đó là những giọt nước mắt nhớ thương, đau khổ, tội nghiệp của con vật khi đã phải xa chủ lâu ngày. Nó không ngờ rằng lại có ngày hôm nay, chủ lại quay về tìm nó. Con chó thật trung thành. Thế mà vẫn có những người tuy vẻ bề ngoài không đến nỗi, lại có học thức như Nhược Dự lại là một tên phản bội quê hương, bạn bè, tính cách và phẩm chất còn thua một con chó. Sẵn sàng vì tư lợi mà nói xấu kháng chiến, nói xấu bạn bè mình. Cuộc đời đúng thật ngang trái.

Bằng tất cả sự trân trọng của mình với con chó xấu xí, Kim Lân đã xây dựng hình tượng một nhân vật đặc biệt trong văn học. Qua tác phẩm người đọc xúc động với số phận khốn khổ, nghiệt ngã của con chó. Đồng thời cũng thấm thía được sự thật cay đắng, ngang trái trong cuộc đời. Kim Lân đã phơi bày trên trang văn bằng ngòi bút lạnh lùng nhưng có sức tố cáo thật lớn.

Nhà văn Kim Lân là một trong những cây bút tiêu biểu của nền văn học nước ta. Với cái nhìn chân thực và sự nhạy bén trong việc diễn đạt, ông đã tạo ra nhiều tác phẩm đặc sắc. Trong số đó, chúng ta không thể không kể đến tác phẩm "Con chó xấu xí" - một trong những truyện ngắn được đánh giá là hay nhất của ông. Chủ đề và những nét đặc sắc nghệ thuật của câu chuyện được khắc họa rõ nét và tinh tế dưới ngòi bút tài hoa của tác giả.

Kim Lân là tác giả chuyên viết truyện ngắn, là người có am hiểu về phong tục và đời sống của làng quê Bắc Bộ nên sở trường của ông là viết về nông thôn và những người nông dân. Ông có phong cách viết văn nhẹ nhàng, giản dị, mộc mạc nhưng lại vô cùng hấp dẫn, ngôn ngữ phong phú, sống động, đồng thời cũng rất gần gũi với ngôn ngữ giao tiếp đời thường thế nên nó mang đậm màu sắc của nông thôn. Trong các tác phẩm của ông, nổi bật nhất có lẽ là truyện ngắn “Con chó xấu xí” lấy trong tập truyện cùng tên được ra mắt năm 1962, mang đậm phong cách sáng tác của Kim Lân. Câu chuyện kể về con chó với vẻ bề ngoài xấu xí và bị nhân vật “tôi” đối xử hờ hững, lạnh nhạt. Mặc dù bị bỏ rơi giữa chiến tranh bom rơi đạn lạc, chú chó tới tận lúc chết vẫn trung hậu, tình nghĩa và một long nhớ về gia đình nhân vật “tôi” – điều này đã khiến cho nhân vật “tôi” thức tỉnh, vừa thương xót chú chó vừa hối hận về hành động của mình.

Mượn chuyện loài vật để nói về cuộc đời con người, tác giả tô đậm chủ đề của câu chuyện, đó chính là đề cao, ngợi ca lối sống tình nghĩa, giàu tình yêu thương cũng như phê phán lối sống vô tình vô nghĩa. Đây là một chủ đề quen thuộc, gần gũi trong văn học, là nguồn cảm hứng dồi dào cho nhiều nhà văn nhà thơ. Chủ đề này cũng nhiều cảm xúc suy nghĩ trong lòng người đọc bởi giá trị nhân văn mà tác giả gửi gắm. Chủ đề này được thể hiện rõ nét qua câu chuyện. Cụ thể, chỉ vì ngoại hình con chó xấu xí nên mọi người xa lánh, ghẻ lạnh. Khi kể loạn lạc xảy ra gia đình nhân vật tôi buộc phải bỏ lại nó mặc cho nó kêu như than khóc. Khi trở về cũng quên luôn sự tồn tại của con chó. Mặc dù bị đối xử như vậy, con chó vẫn trung hậu với gia đình nhân vật tôi khi lẻn rời khỏi nhà cụ Móm để tìm về nhà chủ với hy vọng gặp lại chủ nhân của mình; dù đói khát vẫn quyết chờ đợi đến khi gặp lại được vợ nhân vật tôi mới ra đi. Có thể thấy rõ, tác giả chọn nhân vật một chú chó đại diện cho người có lối sống trung hậu, tình nghĩa trước sau như một và chọn nhân vật “tôi” để đại diện cho bộ phận những người sống hờ hững, lạnh nhạt, vô tình vô nghĩa.

Nhân vật con chó xấu xí nhưng lại trung thành với chủ cũng thể hiện một bài học về cách nhìn nhận về người khác mà tác giả nhắn nhủ, đó là chúng ta không nên đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài mà nên đánh gia qua nội tâm, tính cách, phẩm chất của họ. Như vậy, đây là hay và sâu sắc được thể hiện tinh tế dưới ngòi bút tài hoa của tác giả. Đây cũng là chủ đề tái hiện được rõ nét phong cách truyện ngắn của nhà văn Kim Lân. Chủ đề này vốn đã là một chủ đề phổ biến trong văn học nhưng ở truyện ngắn “Con chó xấu xí” nó càng được làm rõ hơn và để lại ấn tượng sâu sắc với độc giả qua việc tác giả gửi gắm qua nhân vật con chó một thái độ sống, phẩm chất tốt đẹp mà con người cần có. Từ việc thể hiện chủ đề của câu chuyện, tác giả truyền đạt tới người đọc bài học về tư tưởng nhân đạo sâu sắc thấm thía cũng như cách nhìn nhận đánh giá phù hợp về một sự vật, sự việc hay con người trong cuộc sống.

Bên cạnh đó, câu chuyện cũng đặc sắc trên phương diện nghệ thuật. Truyện được kể theo ngôi thứ nhất - người kể chuyện là nhân vật “tôi” trực tiếp xuất hiện trong câu chuyện và trần thuật lại sự việc, vì vậy, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật “tôi” bộc bạch trực tiếp, chân thật, đồng thời làm cho người đọc nắm bắt tâm trạng nhân vật một cách sinh động và gần gũi. Tác giả xây dựng tình huống éo le nhưng không gay cấn, không kịch tính mà vẫn có sự lôi cuốn, hấp dẫn xoay quanh thời gian từ khi con chó xấu xí được nuôi ở gia đinh nhân vật “tôi” đến khi nó chết. Thông qua tình huống này tính cách các nhân vật như chú chó, nhân vật “tôi” và vợ nhân vật “tôi” được khắc họa rõ nét. Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật được nhà văn Kim Lân thể hiện một cách tinh tế nhưng bộc lộ tự nhiên, chân thật. Ông không đi sâu vào việc khai thác nội tâm nhân vật với những giằng xé, mâu thuẫn, day dứt mà dẫn dắt từ sự việc, tình huống đến sự thay đổi, phát triển theo hướng tích cực trong nội tâm, suy nghĩ của nhân vật. Điều này được thấy rõ qua cách tác giả miêu tả tâm lí nhân vật “tôi”: Từ thái độ ghẻ lạnh, hờ hững với con chó có vẻ ngoài xấu xí, tới chút quan tâm vu vơ khi hỏi thăm về con chó, tới việc thương tiếc khi nghe tin về cái chết hết sức đau lòng của nó và cuối cùng là nỗi day dứt, ân hận về thái độ trước kia của mình. Đồng thời, tác giả cũng thể hiện tài năng qua nghệ thuật xây dựng nhân vật khéo léo: Tác giả lựa chọn nhân vật vô tình vô nghĩa là người chủ và chọn nhân vật giàu tình nghĩa, trung hậu là 1 con vật nuôi có bề ngoài xấu xí. Cách xây dựng nhân vật này một lần nữa nhấn mạnh thái độ phê phán lối sống lạnh nhạt hờ hựng cũng như cho thấy giá trị nhân đạo của tác phẩm. Lối kể chuyện tuần tự, nhẹ nhàng, giọng văn mộc mạc, gần gũi cùng cốt truyện được xây dựng đơn giản mà thấm thía khiến cho thông điệp, bài học mà tác giả gửi gắm đi vào lòng bạn đọc một cách tự nhiên.

Như vậy, với lời kể gần gũi, chân thật, cốt truyện đơn giản, tình huống éo le, những diễn biến trong tâm lí nhân vật “tôi” cùng hình tượng con chó tuy xấu xí nhưng trung hậu, tình nghĩa, tác giả vừa đề cao, tôn vinh lối sống trọng tình cảm, giàu tình thương cũng như lên án, tố cáo lối sống lạnh lùng, vô cảm. Từ đó, câu chuyện gieo vào tâm trí bạn đọc nói chung và bản thân em nói riêng một bài học với giá trị nhân văn cao đẹp, về một lối sống đáng ngợi ca và noi theo. Câu chuyện “Con chó xấu xí” gắn với tên tuổi của nhà văn Kim Lân sẽ sống mãi trong trái tim mỗi bạn đọc muôn thế hệ.

Nhà văn Kim Lân là một trong những nhà văn, nhà thơ tài hoa của nền văn học Việt Nam, ông đã có đóng góp rất lớn vào sự phát triển văn học qua nhiều thời kì. Ai biết đến Kim Lân, chắc hẳn cũng biết ông có sở trường viết truyện ngắn, có cái nhìn thân thương và sự am hiểu về cuộc sống, phong tục đời sống của làng quê mộc mạc Bắc Bộ. Đề tài xuyên suốt trong các tác phẩm của ông là những người nông dân. Phong cách văn học của Kim Lân nhẹ nhàng, giản dị, mộc mạc, chân chất nhưng lại mang một sức hút vô cùng lớn.

Những áng văn của Kim Lân đậm màu thôn quê qua hình ảnh giản dị những điều thân thương và gần gũi nhất với con người thôn quê. Với một sự nghiệp sáng tác không nhiều nhưng với những gì Kim Lân để lại cho văn học Việt Nam những thành công và tạo ấn tượng sâu sắc trong tâm trí bạn đọc bởi tài năng của ông. Điều gì giản dị mà mộc mạc nhất - tất cả đều ở Kim Lân. Trong các tác phẩm của ông, nổi bật nhất có lẽ là truyện ngắn Con chó xấu xí lấy trong tập truyện cùng tên được ra mắt năm 1962, mang đậm phong cách sáng tác của Kim Lân - ông đã lên án tố cáo thế lực trong xã hội qua hình ảnh chú chó xấu xí.

Tác phẩm Con chó xấu xí của nhà văn Kim Lân được hiện lên nổi bật là hình ảnh chú chó được một gia đình nhận nuôi, được người vợ đưa về để nuôi trong nhà cho bọn trẻ. Nếu chú cho đó đẹp và xinh xắn thì câu chuyện có lẽ đơn giản hơn hẳn. Nhưng chú chó là một con chó xấu xí, xấu đến nỗi chưa được người chồng lại gần và vuốt ve, âu yếm, chú chó vẫn chưa có tên. Con chó hiện lên với vẻ đáng thương, chỉ vì xấu mà bị mọi người chê trách, miệt thị.

Một ngày nọ, người bạn của ông chủ là Đặng tạt vào thăm nhà, khi ấy con chó mới được yên thân với số phận mà Đặng định cho nó. Tính tình của Đặng là một người xấu tính, giọng cười man rợ, chỉ lăm le thịt con chó. Ấy thế là con chó đã bị chờ đem đi thịt để làm mồi cho chủ và hai người bạn Dự và Đặng.

Từ sự việc bấn loạn của chiến tranh mà bỏ đi, thời gian thấm thoát trôi, khi tất cả được ổn định và xong xuôi, người chủ quay trở về nhưng không nhớ gì về chú chó đáng thương, cho đến khi thấy Đặng ở đầu ngõ, nhân vật tôi mới sực nhớ đến nó, vội vàng hỏi vợ. Ấy vậy mà từ hôm bị bở lại, chú chó không chịu ăn uống gì hết, chỉ lăm le về nhà chủ cũ.

Chú chó gặp được chủ vui mừng, quẫy đuôi vẫy vẫy như gặp một điều gì may mắn, Nó chết.” Đọc đến cảnh con chó khốn khổ chết đói trên đường về nhà chủ, người đọc có lẽ không khỏi cảm động, thương xót cho thân phận của nó, dù bị hắt hủi nhưng vẫn trung thành đến giây phút cuối đời.

Đến đây, ta đã hiểu được tài năng của Kim Lân khi ông đã thật sự thành công khi khắc họa và vẽ lên số phận chú chó bạc bẽo, tội nghiệp và xấu xí nhưng có lòng trung thành với chủ. Cuộc đời bạc bẽo là vậy, cho đến tận lúc chết đi cũng không ai nhớ. Không chỉ đơn giản mà tác giả Kim Lân viết truyện ngắn này, tất cả đều có lí do để ông bài tỏ nỗi lòng và quan điểm của mình. Trong Con chó xấu xí, Kim Lân đã sử dụng hình ảnh con chó xấu xí - một chú chó tuy xấu nhưng lại có lòng trung thành với chủ, qua đó lên án, phê phán loại người lười nhác, hèn hẹ sống không ra gì thậm chí thua cả một con chó.

Nhắc đến Kim Lân chắc chắn chúng ta sẽ nhớ đến đó là nhà văn của người nông dân Việt Nam. Ông luôn tập trung khai thác cuộc sống của những khốn khổ và ông luôn đem đến những giá trị nhân đạo. Con chó xấu xí là một trong những truyện ngắn rất nổi tiếng, thể hiện khá đặc trưng cho văn phong của Kim Lân lạnh lùng nhưng ấm nóng.

Truyện ngắn " Con chó xấu xí" được xuất bản vào năm 1962. Câu chuyện kể về con chó với vẻ bề ngoài xấu xí, được vợ của nhân vật xưng tôi mua ở ngoài chợ với giá ba hào, đem về “dọn” cho đứa con gái chưa đầy tuổi.

Nét đặc sắc của Kim Lân ở đây là chọn một nhân vật con chó xấu xí. Hình ảnh con chó là hình ảnh ẩn dụ cho những số phận của con người trong xã hội lúc bấy giờ. Chúng ta sẽ biết được rằng từ tiêu đề đó một con chó ngoại hình xấu xí. Nó hiện lên là “Cái mặt gục xuống, rớt rãi chảy ra, hai con mắt ướt nhoèn hai cục nhử trắng nhã. Cái lưng khòm khòm nổi lên từng đốt, từng đốt xương sống. Cái con chó khốn khổ ấy nó không còn đủ cả lông để che kín thân thể nữa”. Con chó thật sự khốn khổ đến từ ngoại hình, ốm yếu còm nhòm trong rất thương hại, thương cảm đến từ người đọc. Hình ảnh con chó xấu xí phải chịu sự ghẻ lạnh của người đời chính là hình ảnh ẩn dụ cho những con người xấu xí, thấp hèn trong xã hội, luôn bị coi thường, xa lánh, không được hưởng chút quyền của con người.

Kim Lân đã rất tài hoa khi sử dụng nghệ thuật độc đáo. Tác giả xây dựng nhân vật " tôi"là một người vô tình, thờ ơ. Nhưng từ trong sâu thẳm, nhân vật tôi vẫn còn là một con người có lương tâm. Việc xây dựng một nhân vật con chó là một biểu tượng. Con chó xấu xí là biểu tượng cho những con người có số phận kém may mắn, luôn bị người đời hờ hững, xa lánh, hắt hủi, đối xử tàn nhẫn. Tác giả còn xây dựng một tình huống truyện độc đáo. Tình huống chủ đạo của truyện chính là việc con chó xấu xí, dù bị bỏ lại nhưng vẫn lết về nhà chủ, cố gắng vẫy đuôi tỏ sự vui mừng khi gặp lại chủ rồi mới chết.

Qua tác phẩm chúng ta đã hiểu được lòng yêu thương, lòng trắc ẩn nhất đối với những người bất hạnh.

Những tác phẩm của nhà văn Kim Lân vô cùng hấp dẫn, in đậm những dấu ấn riêng của ông, chủ đề của các tác phẩm thường xoay quanh cuộc sống và số phận người nông dân nghèo khổ và vất vả. Nhưng sau giai đoạn Cách mạng tháng Tám thành công, Kim Lân bắt đầu tập trung và theo đuổi thể loại truyện ngắn hiện thực. Tác phẩm Con chó xấu xí ra đời năm 1962 là minh chứng rõ rệt nhất cho sự thành công trong sự nghiệp sáng tác của ông.

Câu chuyện kể về một chú chó mang ngoại hình xấu xí, bẩn thỉu cho nên bị nhân vật “tôi” trong câu chuyện ghét bỏ. Kim Lân đã miêu tả chú chó này “Cái mặt gục xuống, rớt rãi chảy ra, hai con mắt ướt nhoèn hai cục nhử trắng nhã. Cái lưng khòm khòm nổi lên từng đốt, từng đốt xương sống” và thậm chí đến bộ lông của chú chó này cũng xấu xí “Lông nó lường ăn rụng từng đám lơ phơ, nham nhở và đỏ bẻm như đám cỏ ấy”, chú bị chính người chủ thương yêu nhất của mình xa lánh, số phận chú chó này vô cùng tội nghiệp, đến tận cuối đời chú chó xấu xí mới được gọi với cái tên là Mực nhà ta.

Nhân vật “tôi” trong câu chuyện ban đầu cũng ghét bỏ con chó, vô tình, bạc bẽo nhưng sau đấy ẩn sâu bên trong anh cũng có những nét tính cách tốt đẹp khi biết nhận ra lỗi sai của mình và day dứt. Dù bị bỏ rơi, nhưng chú chó vẫn trung thành, một lòng hướng về người chủ của mình. Khi chủ của mình quay lại thì nó “Lúc ấy cả người nó chỉ còn cái đuôi là còn ngó ngoáy được để mừng chủ và cái lưỡi liếm liếm vào tay chủ. Khốn nạn con chó! Được gặp chủ nó mừng quá, từ trong hai con mắt đờ đẫn của nó mấy giọt nước mắt chảy ra”.

Ngoại hình và số phận đau khổ của chú chó đã được Kim Lân khắc hoạ một cách rõ nét, khiến người đọc không khỏi tội nghiệp. Ngoài ra, còn muốn gửi đến độc giả rằng số phận của những con người khó khăn, nghèo khổ ngày xưa cũng giống như ngoại hình của chú chó, bị người đời chê bai, khinh miệt. Thế nhưng, bên trong họ vẫn ẩn chứa những nét tính cách, những giá trị tốt đẹp như sự trung thành của chú chó.

Kim Lân đã viết nên tác phẩm Con chó xấu xí như nói lên nỗi lòng của mình, thổi hồn vào trong từng con chữ. Người đọc cảm nhận được những sự đắng cay, vất vả của số kiếp con người, Kim Lân đã lên tiếng tố cáo tội ác của những con người lạnh nhạt. Như vậy, có thể thấy những tác phẩm văn học đều gửi gắm đến cho bạn đọc những giá trị và thông điệp quý giá, thông điệp mà Con chó xấu xí mang đến sẽ mãi luôn sống mãi trong trái tim bạn đọc.

Kim Lân là nhà văn tiêu biểu của dân tộc. Những tác phẩm của ông ghi dấu trong lòng bạn đọc với lối kể chuyện chân thực, góc nhìn mới lạ cũng như những tâm tư, tình cảm mà ông thổi hồn vào trong tác phẩm. Và tác phẩm Con chó xấu xí cũng là một câu chuyện hay như thế, để lại cho người đọc những suy nghĩ và bài học vô cùng sâu sắc.

Ta biết Kim Lân được mệnh danh là nhà văn của “thuần hậu nguyên thuỷ nông thôn”, của những vùng đất làng quê Việt Nam xinh đẹp. “Con chó xấu xí” là một trong những tác phẩm nổi bật và đặc biệt nhất của ông được in trong tập truyện cùng tên và được xuất bản vào năm 1962.

Câu chuyện kể về một chú chó xấu xí, với ngoại hình không đẹp đẽ như vậy thì chú chó bị nhân vật “tôi” ghét bỏ, ghẻ lạnh, thậm chí còn bỏ lại chú chó. Nhưng đến cuối cùng, chú chó vẫn một lòng trung thành, mãi hướng về người chủ của mình, chính điều này đã khiến cho nhân vật “tôi” hiểu ra và vô cùng hối hận, ăn năn vì hành động của mình.

Toàn bộ câu truyện được viết theo ngôi thứ nhất, xưng “tôi” đã khiến cho câu truyện vô cùng chân thật, người đọc cảm nhận rõ ràng những chuyển biến tâm lí, những tâm tư và tình cảm của nhân vật, từ đó người đọc càng hiểu thêm về nội dung và thông điệp mà tác giả muốn nhắn gửi. Hình ảnh chú chó xấu xí trong câu truyện chính là đại diện cho tầng lớp thấp kém, có số phận bất hạnh, bị người đời chà đạp, họ phải chịu đựng rất nhiều vất vả, khó khăn và áp lực nhưng vẫn không bao giờ than trách điều gì.

Dù ngoại hình của chú chó này vô cùng xấu xí nhưng ẩn sâu bên trong là những nét tính cách cao đẹp, luôn trung thành và dành tình cảm đặc biệt cho chủ của mình. Hình ảnh chú chó xấu xí còn khiến người đọc liên tưởng đến con người lúc bấy giờ, dù bản thân họ có nhiều thiếu xót, xấu xí, thấp hèn nhưng bên trong họ luôn ẩn chứa những tính cách, những giá trị tốt đẹp.

Chú chó dù bị chủ của mình bỏ rơi nhưng vẫn sống tình nghĩa, với cả người sống tệ bạc với mình, nó đã bỏ ăn, phá xích để gặp chủ của mình, vô cùng cảm động khi gặp lại chủ của mình, chú chó đã dành hết sức của mình để trở về tìm chủ để rồi khi gặp lại thì đã kiệt sức. Nhân vật “tôi” trong câu chuyện ban đầu hiện lên cũng là một người vô tình, xa lánh với chú chó nhưng ẩn sâu bên trong anh vẫn có lương tâm khi day dứt, nhớ về chú chó, anh còn cảm thấy rất hối hận và tự nhìn nhận lại bản thân mình. Đó chính là lời nhắc nhở bạn đọc không nên thờ ơ, ích kỉ, với những người có số phận thấp hèn như anh nhân vật “tôi” đối với chú chó.

Câu chuyện Con chó xấu xí được viết theo lối kể vô cùng chân thực, ngôn từ giản dị nhưng chạm đến trái tim người đọc, chính vì thế mà tác phẩm trở nên thành công, gửi đến cho bạn đọc rất nhiều thông điệp sâu sắc.

Kim Lân (1920-2007) là một trong những nhà văn nổi tiếng của văn học Việt Nam, được biết đến với những tác phẩm phản ánh sâu sắc cuộc sống và con người nông thôn Việt Nam. Phong cách sáng tác của Kim Lân mang đậm chất hiện thực và giàu tính nhân văn, với những đặc điểm nổi bật sau:

• Chất hiện thực sâu sắc:
  • Kim Lân thường viết về cuộc sống làng quê, những con người nông dân nghèo khó, lam lũ. Ông mô tả rất chân thực và sống động về đời sống vật chất lẫn tinh thần của người nông dân, đặc biệt là trong những thời kỳ khó khăn như nạn đói năm 1945, cải cách ruộng đất, và thời kỳ sau chiến tranh.
  • Những tác phẩm của ông không chỉ phản ánh hiện thực một cách khách quan mà còn đi sâu vào tâm lý, số phận của từng nhân vật, từ đó thể hiện được bức tranh đa chiều về cuộc sống và xã hội.
  • Ví dụ: Trong truyện ngắn "Làng," Kim Lân đã mô tả sinh động cuộc sống và tâm lý của ông Hai, một người nông dân chất phác, yêu làng quê và đất nước. Qua đó, Kim Lân thể hiện tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, và sự gắn bó sâu sắc với quê hương.
• Tính nhân văn và lòng yêu thương con người:
  • Mặc dù viết về những con người ở đáy xã hội, Kim Lân luôn thể hiện tình yêu thương, sự cảm thông sâu sắc đối với họ. Nhân vật trong truyện của ông dù nghèo khó, khổ cực nhưng vẫn giữ được phẩm giá, sự lạc quan và tình cảm gia đình, làng xóm.
  • Sự nhân ái, trân trọng những giá trị con người và cuộc sống là nét nổi bật trong phong cách của Kim Lân. Ông tìm thấy vẻ đẹp tiềm ẩn trong những con người tưởng chừng tầm thường nhất.
  • Ví dụ: Trong truyện ngắn "Vợ nhặt," ông đã khắc họa tinh tế diễn biến tâm lý của các nhân vật, từ anh cu Tràng, người đàn bà "vợ nhặt" đến bà cụ Tứ. Đặc biệt, tâm lý lo âu, hy vọng xen lẫn của người mẹ trong bối cảnh đói nghèo được miêu tả đầy xúc động, làm nổi bật tình người và khát vọng sống mãnh liệt.
• Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị:
  • Kim Lân sử dụng ngôn ngữ rất chân thực, gần gũi với đời sống nông thôn. Ngôn từ trong tác phẩm của ông đơn giản nhưng giàu hình ảnh, diễn đạt rõ ràng, dễ hiểu và đậm chất dân dã.
  • Cách miêu tả, đối thoại của nhân vật đều rất tự nhiên, phản ánh đúng ngôn ngữ và tâm lý của người nông dân.
  • Ví dụ: Trong "Vợ nhặt," Kim Lân sử dụng ngôn ngữ rất giản dị, phù hợp với bối cảnh nông thôn và tính cách của nhân vật. Những câu thoại, hành động của nhân vật đều gần gũi, tự nhiên, giúp người đọc cảm nhận rõ ràng tình huống nghèo đói và hy vọng mong manh trong câu chuyện.
• Kết cấu truyện ngắn gọn, súc tích:
  • Kim Lân nổi tiếng với thể loại truyện ngắn, trong đó ông thể hiện khả năng súc tích hóa các câu chuyện đời thường thành những tác phẩm đầy ý nghĩa và cảm xúc.
  • Truyện ngắn của ông thường có kết cấu chặt chẽ, nội dung tập trung vào một tình huống cụ thể, từ đó khai thác sâu sắc nội tâm nhân vật và truyền tải thông điệp nhân văn.
  • Ví dụ: Truyện "Làng" của Kim Lân có kết cấu chặt chẽ, gọn gàng, xoay quanh nhân vật chính là ông Hai, một người nông dân yêu làng quê và đất nước. Câu chuyện tập trung vào diễn biến tâm lý của ông Hai khi nghe tin làng mình theo giặc và kết thúc bằng sự vỡ òa của niềm vui khi tin tức đó được cải chính. Truyện không có những chi tiết thừa thãi, mà tất cả đều hướng vào việc khắc họa tình yêu làng, yêu nước của ông Hai, đồng thời phản ánh lòng tự hào và niềm tin của người nông dân đối với quê hương. Kết cấu truyện rõ ràng, mạch lạc, dẫn dắt người đọc đi từ tâm trạng lo lắng, đau khổ đến niềm vui sướng, hân hoan của nhân vật chính.
• Tư tưởng hiện thực và tiến bộ: Kim Lân không chỉ phản ánh thực trạng xã hội mà còn bày tỏ mong muốn thay đổi xã hội theo hướng tốt đẹp hơn. Ông luôn đề cao những giá trị nhân văn, nhân bản và tôn vinh sự sống.
  • Ví dụ: Truyện ngắn "Vợ nhặt" được đặt trong bối cảnh nạn đói khủng khiếp năm 1945, khi hàng triệu người Việt Nam chết đói. Kim Lân mô tả một cách chân thực cảnh nghèo đói, khổ cực của người dân, khi cái chết cận kề và lòng người trở nên khắc nghiệt hơn bao giờ hết. Sự hiện thực này không chỉ phản ánh những khó khăn vật chất, mà còn khắc họa tâm lý, hành động của con người trong hoàn cảnh cùng quẫn. Mặc dù bối cảnh truyện rất khắc nghiệt, Kim Lân vẫn cho thấy tư tưởng tiến bộ qua cách xây dựng nhân vật và tình huống. Tràng, nhân vật chính, dù nghèo đói nhưng vẫn sẵn sàng “nhặt” vợ, điều này cho thấy khát vọng sống, khát vọng về hạnh phúc gia đình và niềm tin vào tương lai tốt đẹp hơn. Đây là một tư tưởng tiến bộ, khi con người không bị khuất phục bởi hoàn cảnh mà vẫn giữ được niềm tin, hy vọng vào cuộc sống, vào sự thay đổi.

Phong cách của Kim Lân đã góp phần tạo nên một dấu ấn đặc biệt trong văn học Việt Nam, với những tác phẩm thấm đẫm tính hiện thực và nhân văn, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.

"Con chó xấu xí" là một truyện ngắn nổi tiếng của nhà văn Kim Lân, được viết với sự tinh tế trong việc miêu tả tình cảm và cuộc sống của những người nông dân.

Dưới đây là những nội dung chính cần phân tích khi tìm hiểu về tác phẩm này:

• Tình yêu thương và sự cảm thông:
  • Tình yêu thương động vật: Truyện xoay quanh mối quan hệ giữa nhân vật tự xưng tôi và con chó xấu xí. Dù con chó không đẹp, tật nguyền, nhưng ông vẫn yêu thương nó vô điều kiện. Điều này thể hiện tấm lòng nhân ái của con người, đặc biệt là những người nông dân nghèo, khi họ có thể tìm thấy niềm vui và sự an ủi từ những điều nhỏ bé trong cuộc sống.
  • Sự cảm thông với số phận: Con chó xấu xí trong truyện là biểu tượng cho những số phận hẩm hiu, bị bỏ rơi, bị coi thường. Qua nhân vật tôi, Kim Lân gửi gắm thông điệp về sự cảm thông và lòng nhân ái đối với những kẻ yếu thế trong xã hội.
• Giá trị của sự trung thành và tình bạn: Tình bạn giữa người và chó: Mối quan hệ giữa nhân vật tôi và con chó không chỉ đơn thuần là tình cảm của một người chủ đối với vật nuôi mà còn là tình bạn, một mối quan hệ hai chiều đầy cảm động. Con chó tuy xấu xí nhưng trung thành, luôn ở bên nhân vật tôi và ông cũng xem nó như người bạn tri kỷ.
• Sự cô đơn và niềm khao khát được yêu thương: Cả nhân vật tôi và con chó đều khao khát được yêu thương, được quan tâm. Qua việc chăm sóc con chó, nhân vật tôi tìm thấy ý nghĩa trong cuộc sống của mình.
• Hiện thực cuộc sống và thông điệp nhân văn:
  • Sự khắc nghiệt của cuộc sống: Truyện cũng phản ánh một thực tế khắc nghiệt của cuộc sống nông thôn, nơi con người phải đấu tranh để sinh tồn và tìm kiếm niềm vui từ những điều nhỏ bé.
  • Thông điệp nhân văn: Qua "Con chó xấu xí," Kim Lân gửi gắm thông điệp về lòng nhân ái, sự bao dung và tình yêu thương. Dù con người có bị xã hội bỏ rơi hay coi thường, tình yêu và sự cảm thông vẫn luôn tồn tại và mang lại giá trị cho cuộc sống.
• Phong cách nghệ thuật của Kim Lân:
  • Miêu tả tâm lý nhân vật: Kim Lân rất khéo léo trong việc miêu tả tâm lý nhân vật, đặc biệt là những cảm xúc nội tâm của nhân vật tôi. Từ đó, người đọc cảm nhận được nỗi cô đơn, niềm khao khát yêu thương và sự gắn bó của ông với con chó.
  • Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc: Ngôn ngữ trong truyện rất mộc mạc, gần gũi, phản ánh đúng bản chất của con người và cuộc sống nông thôn. Đây là điểm đặc trưng trong phong cách viết của Kim Lân.
• Biểu tượng trong truyện: Con chó xấu xí là biểu tượng của những con người bị xã hội coi thường, bỏ rơi, nhưng vẫn giữ được phẩm giá và lòng trung thành. Qua hình ảnh con chó, Kim Lân đã tôn vinh giá trị của tình yêu và lòng trung thành, bất chấp những điều kiện bên ngoài.

Phân tích "Con chó xấu xí" giúp người đọc hiểu rõ hơn về những giá trị nhân văn trong cuộc sống, về sự đồng cảm và tình yêu thương giữa con người và động vật. Truyện ngắn này không chỉ phản ánh hiện thực cuộc sống mà còn đề cao những giá trị tốt đẹp, dù là trong hoàn cảnh khó khăn nhất.