Có tình yêu nào lớn lao hơn tình yêu của mẹ? Có lời ru nào ngọt ngào, tha thiết hơn lời mẹ ru con? Trải qua ngàn năm thi ca thành văn nước Việt, thơ viết về mẹ và lời ru có đến hàng trăm, thậm chí hàng ngàn bài. “Lời ru của mẹ” do nữ sĩ Xuân Quỳnh sáng tác nằm trong mạch nguồn cảm xúc chung ấy, song đã để lại một dấu ấn khó quên trong lòng bạn đọc suốt mấy chục năm qua nhờ vào cảm xúc tự nhiên, chân thành bằng một tứ thơ thật độc đáo.

Chính điều ấy đã góp phần làm nên đặc điểm tươi tắn, hồn nhiên và trong sáng, thu hút sự chú ý của người đọc. Ðọc “Lời ru của mẹ”, chúng ta được trở về sống lại tuổi thơ như trong truyện cổ tích thần kỳ, giàu biến hóa, tất cả khởi nguồn từ tình thương yêu bao la của mẹ.

Quả thật, bao trùm suốt cuộc đời con không lúc nào vắng lời ru của mẹ. Từ khi con sinh ra đời là lúc lời ru ẩn giữa đất trời bay về trú ngụ. Chính cảm xúc tự nhiên này mà thơ Xuân Quỳnh hấp dẫn, lôi cuốn từ người lớn đến trẻ em. Ðoạn thơ mở đầu có được vẻ đẹp hồn nhiên cũng nhờ phẩm chất đáng yêu ấy: “Lời ru ẩn nơi nào/ Giữa mênh mang trời đất/ Khi con vừa ra đời/ Lời ru về mẹ hát”.

Có lời ru mẹ hát là bởi có con sinh ra đời. Hóa ra lời ru mà tạo hóa ban cho con người là để nâng niu, vỗ về con trẻ. Ðọc khổ thơ trên, chúng ta không thể quên đoạn thơ trong thi phẩm “Chuyện cổ tích về loài người” nổi tiếng của chính tác giả: “Nhưng còn cần cho trẻ/ Tình yêu và lời ru/ Cho nên mẹ sinh ra/ Ðể bế bồng chăm sóc”. Quả lời ru thật diệu kỳ, như có phép thần tiên, điều đó đã được nhà thơ triển khai trong suốt toàn bộ thi phẩm.

Trước hết, lời ru yêu thương gắn với tuổi hồng, tuổi nụ. Tuổi càng thơ dại, lời ru càng tha thiết, mê say. Lời ru vốn không biết ở nơi nào giữa đất trời cao rộng, bất chợt một ngày khi con sinh ra, lời ru đã có mặt trên đời. Từ đó, lời ru của mẹ theo mãi bên con. Khi con nằm ấm áp trong vòng tay, lời ru hóa thành tấm chăn mềm mại. Lúc con đang say ngủ, lời ru hóa giấc mộng lành: “Lúc con nằm ấm áp/ Lời ru là tấm chăn/ Trong giấc ngủ êm đềm/ Lời ru thành giấc mộng”.

Ý vị nhất là khổ thứ ba bởi sự bất ngờ trong cảm xúc tác giả. Lâu nay, thơ ca viết về lời ru của bà, của mẹ thường gắn với giấc ngủ trẻ thơ: “Cái ngủ mày ngủ cho lâu/ Mẹ mày đi cấy ruộng sâu chưa về…”; hay “Gió mùa thu mẹ ru con ngủ/ Năm canh chầy thức đủ vừa năm”. Ðến Xuân Quỳnh, lời ru còn biết “đi chơi” khi con thức giấc, thậm chí biết xuống ruộng khoai hay “ra bờ ao rau muống”.

Lời ru ở đây được nhân hóa một cách tài tình, gắn với hình ảnh người mẹ lam lũ, khó nhọc sau lũy tre xanh. Nhờ đó, người mẹ hiện lên vừa giàu lòng yêu thương, nhân hậu, vừa mang vẻ đẹp chất phác của người lao động nghèo khổ: “Khi con vừa tỉnh giấc/ Thì lời ru đi chơi/ Lời ru xuống ruộng khoai/ Ra bờ ao rau muống”.

Không những bên con trong giấc ngủ say nồng, biết vắng mặt làm lụng khi con đùa vui, chạy nhảy, lời ru của mẹ còn theo con đến lớp mỗi ngày. Tuổi thơ của con có lúc nào vắng lời ru bên cạnh. Buổi con tan học về, có mẹ đón đưa, lúc ấy lời ru cũng ngân nga qua từng lời nói yêu thương, từng cử chỉ dịu dàng. Lời ru hóa thành vòng tay, thành ngọn cỏ đón bước chân con lon ton sau giờ tan học: “Và khi con đến lớp/ Lời ru ở cổng trường/ Lời ru thành ngọn cỏ/ Ðón bước bàn chân con”.

Tuổi thơ hồn nhiên của con khép lại với lời ru của mẹ dịu dàng, chở che ấm áp. Mai này lớn khôn, đời con rồi sẽ ra sao? Khổ thơ cuối bài được tác giả dùng đến sáu dòng thơ để biểu đạt với tất cả những tình ý, cảm xúc đầy trải nghiệm. Giọng thơ, hơi thơ ở đây cũng trải dài ra, khi trục trặc với nhiều thanh trắc được gieo ở các vần “gắt”, “mát”, “thẳm” để rồi kết thúc là câu thơ toàn thanh bằng đi liền nhau: “Lời ru thành mênh mông” như chính cuộc đời mỗi người qua hết gian truân sẽ được thành danh, hiển đạt.

Con lớn khôn, lời ru của mẹ vẫn không xa vắng, vẫn ở bên con chia sẻ ngọt bùi. Lời ru hóa thành bóng râm dịu mát trên đường xa nắng gắt lúc con qua. Lời ru cũng đồng hành cùng con lúc gập ghềnh dâu bể. Lời ru hóa thành mênh mông khi con được hiển vinh, vươn ra biển lớn với người đời. Ôi lời ru của mẹ thật diệu kỳ, nhân hậu biết bao: “Mai rồi con lớn khôn/ Trên đường xa nắng gắt/ Lời ru là bóng mát/ Lúc con lên núi thẳm/ Lời ru cũng gập ghềnh/ Khi con ra biển rộng/ Lời ru thành mênh mông”.

“Lời ru của mẹ” khai thác đề tài muôn thuở trong tình cảm con người. Lời thơ tự nhiên, cảm xúc thơ chân thành, đặc biệt nữ sĩ Xuân Quỳnh đã tạo được tứ thơ đặc sắc nên thi phẩm đằm sâu nơi trái tim người đọc. Quả vậy lời ru ngọt ngào từ tấm lòng người mẹ vẫn theo mãi trọn đời con, từ tuổi ấu thơ cho đến lúc trưởng thành, dù phải qua nắng nôi, ghềnh thác. Thật đúng như nhà thơ Nguyễn Duy đã viết về lời ru và tình mẹ bao la: “Dẫu con đi trọn cuộc đời/ Vẫn không đi hết những lời mẹ ru” (Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa).

Xuân Quỳnh là một nữ sĩ đã dành nhiều trang thơ cho thiếu nhi. Thơ của bà là tiếng ca ngọt ngào, sâu lắng. Hình ảnh người mẹ tảo tần, dịu dàng hiện lên ở rất nhiều bài thơ. Tâm hồn và tình yêu sâu nặng của người mẹ dành cho con được gửi gắm vào những lời ru. Tiếng ru đã trở thành đề tài cho rất nhiều bài thơ, bài hát. Có ai lớn lên mà không chăng còn đọng mãi trong lòng tiếng ngọt ngào của mẹ ru con. Mẹ ru bé, nâng giấc ngủ con êm đềm. Trong câu hát ấy là những con cò, con bống, là cái ngủ la đà…

Và Xuân Quỳnh cũng có những dòng thơ thật hay:

“Lời ru ẩn nơi nào

Giữa mênh mang trời đất…

Khi con ra biển rộng

Lời ru thành mênh mông”

Con ra đời và lời ru về mẹ hát ầu ơ. Con chưa biết con cò con vạc, con chưa biết cái bống cái bang,… Lời ru của mẹ mang chúng đến bên con, khiến chúng thân thuộc với con, con ngủ ngon và bắt đầu làm quen với hiện thực cuộc đời. Lời ru có ở khắp nơi, “ẩn” “giữa mênh mang trời đất”, và đến cùng với sự xuất hiện của con, vì con mà ngân lên tha thiết. Lời ru sẽ theo con suốt cuộc đời, in dấu và chở che mỗi bước con đi:

“… Mai rồi con lớn khôn

Trên đường xa nắng gắt

Lời ru là bóng mát

Lúc con lên núi thẳm

Lời ru cũng gập ghềnh

Khi con ra biển rộng

Lời ru thành mênh mông”.

Điệp từ “lời ru” được lặp đi lặp lại tạo nên giọng điệu tha thiết, gợi sức sống, sự bền bỉ vỗ về. Lời ru không chỉ nâng giấc con khi thơ bé, mà khi con lớn, vẫn ở bên con. Trên đường đời gian khó, mỗi lúc con nao núng mỏi mệt, hay thất bại, lời ru sẽ an ủi con, giúp cho con thêm sức mạnh. Bởi lời ru chính là tình mẹ thiêng liêng và cảm động. Tình mẹ có ở khắp nơi, được ấp ủ trong những tháng ngày mẹ hoài thai và dần lớn lên cùng với sự ra đời của con. Tình mẹ che chở đời con, dõi theo mỗi bước con đi, giúp con vững bước trên đường đời.

Bằng những lời giản dị và biện pháp điệp từ, đoạn thơ gợi những niềm rung động sâu xa trong lòng người đọc về tình mẹ tha thiết, thiêng liêng.

Mỗi người chúng ta đều được sinh ra, lớn lên và trưởng thành trong những đùm bọc yêu thương và đặc biệt là bên những tiếng ru của mẹ. Lời ru thân thương ấy có vai trò vô cùng quan trọng với việc hình thành nhân cách con người trong xã hội hiện đại. Lời ru chính là những câu hát của bà, của mẹ. Lời ru ấy phần lớn là cải biên rất mộc mạc từ những câu chuyện cổ tích, những bài thơ, ca dao, hò vè trong trẻo.

“Lời ru ẩn nơi nào

Giữa mênh mang trời đất

Khi con vừa ra đời

Lời ru về mẹ hát.…

Mai rồi con lớn khôn

Trên đường xa nắng gắt

Lời ru là bóng mát

Lúc con lên núi thẳm

Lời ru cũng gập ghềnh

Khi con ra biển rộng

Lời ru thành mênh mông”

Sở dĩ lời ru ấy có thể tác động và hình thành nhân cách con người vì những bài học đạo lí trong những câu hát giản đơn. Tiếng ru ầu ơ không chỉ đưa ta vào giấc ngủ mà từ khi ta bé thơ, tiếng ru ấy là những âm thanh đầu tiên ta được nghe và nó thấm sâu trong tâm hồn ta lúc nào chẳng hay. Nhưng có lẽ sau mỗi lời ru đó còn là hi vọng của mẹ cha mong con lớn lên khỏe mạnh, trở thành người tốt trong cuộc đời này. Trẻ thơ ngây dại sẽ không bao giờ quên tiếng hát về con cò lộn cổ xuống ao cũng như lời thị rơi bị bà.

Ở đó, những phẩm chất đạo đức tốt đẹp như yêu thương con người, đồng cảm, sẻ chia cho số phận luôn được gửi gắm để mọi lứa tuổi luôn dễ cảm, dễ yêu tiếng ru ấy. Xã hội hiện đại với ồn ã phố phường làm tiếng ru mờ nhòa dần đi nhưng không bao giờ có thể tan biến. Những câu chuyện về đạo đức, về lòng thương yêu, chỉ có hòa điệu trong tiếng ru mới có thể trở thành nơi chắp cánh cho những yêu thương và đạo đức của con người.

Mọi thứ âm nhạc trong cuộc đời này đều có thể bị vùi lấp hoặc lãng quên, nhưng tiếng ru kia, mộc mạc giản dị mà thấm đẫm yêu thương thì vẫn đang ngày ngày bồi đắp những tâm hồn, trái tim và đưa con người về miền cổ tích. Tiếng ru đong đầy của xúc cảm và chuyên chở con người đến với thế giới diệu kì của bài học nhân cách, bài học lẽ sống ở đời mãi dõi theo và đồng hành bên ta.

Chắc hẳn trong cuộc sống của mỗi chúng ta, ai ai cũng từng được nghe những lời ru của bà, của chị, của mẹ. Đó có thể là những làn điệu dân ca hay những câu ca dao ngọt ngào, sâu lắng. Những lời ru đó là mạch nguồn dịu ngọt nuôi dưỡng tình cảm giúp ta khôn lớn từng ngày. Ý thức được điều đó, nhà thơ Xuân Quỳnh đã viết rất hay về lời ru của mẹ qua những câu trong bài thơ.

Lời ru ẩn nơi nào

Giữa mênh mang trời đất

Khi con vừa ra đời

Lời ru về mẹ hát

Lúc con nằm ấm áp

/…/

Khi con ra biển rộng

Lời ru thành mênh mông.

Lời mẹ ru không chỉ là lời ca và giai điệu để dỗ dành trẻ nhỏ ngủ ngon mà còn là sự thể hiện tâm hồn, tấm lòng người hát ru. Tiếng ru của mẹ là tình cảm, là ước mong, là lời gửi gắm tâm tình của người mẹ với con mình. Nó chứa đựng trong đó cả một thể giới tinh thần mà người mẹ có được mà muốn xây dựng cho đứa còn Là lời yêu thương : chứa đựng tình yêu vô bờ bến của mẹ dành cho con.

Trong tình yêu ấy, con là tài sản quý giá nhất, là niềm tự hào lớn đẹp nhất, là cả cuộc sống của người mẹ. Lời ru là sự gửi gắm mong ước về tương lai của con với sự trưởng thành về thể chất và tâm hồn, sự thành công trong cuộc sống.

Là lời nhắn nhủ, khuyên răn, dạy bảo: chứa đựng trải nghiệm của cuộc đời người mẹ, sự hiểu biết, kinh nghiệm của mẹ cho con, sự hiểu biết và kinh nghiệm về đạo làm người, về lẽ sống ở đời, về lẽ phải cần phải tuân theo, về những giới hạn cần biết dừng lại, về những cạm bẫy nguy hiểm nên tránh, về những bước đường mỗi người phải đi qua…

Cho dù là lời yêu thương, lời cầu nguyện hay lời nhắn nhủ thì cũng là sự chuẩn bị của người mẹ cho những đứa con trên con đường đời hiện tại và sau này của nó, sự chuẩn bị không chỉ bằng kiến thức kinh nghiệm mà bằng cả tấm lòng và tình yêu.

Lẽ tự nhiên, trong mỗi người mẹ luôn bao gồm cả một nhà giáo dục và một phương pháp giáo dục của trái tim thấm đẫm yêu thương. Không quên hết những lời mẹ ru : không thấy hết, không dùng hết, không thể hiểu biết hết, không sống hết những gì mẹ đã chuẩn bị cho con qua lời ru ấy, đó là : tấm lòng bao dung vô bờ của mẹ.

Sự che chở, nâng đỡ, dìu dắt trọn đời của mẹ qua những lời ru. Là cảm giác thấm thía của người con qua trải nghiệm cuộc đời khi nhìn nhận lại, cảm nhận lại những gì có được từ lời ru và tình yêu của người mẹ. Lời tri ân của người con với mẹ là lời ca ngợi sự vô giá, vô bờ bến của tình mẫu tử mẹ dành cho con. Câu thơ đọc lên giản dị và thấm thía đủ để mỗi con người được ngồi lại trong yên tĩnh để cảm động, suy nghĩ.

Thật hạnh phúc cho những ai được lớn lên trong tiếng hát của mẹ, trong điệu nhạc du dương, trong những ngôn từ đẹp đẽ, ấm áp ngọt ngào đầy nhân bản của tình mẫu tử. Tiếng hát ru đưa chúng ta trở về những ngày ấu thơ. Niềm vui của con là khi được nằm trong vòng tay mẹ trên chiếc võng đong đưa.

Dòng sữa thơm ngọt từ bầu vú ấm áp, bàn tay mẹ xoa đầu êm ái dịu dàng và tuyệt vời hơn cả là giọng ru ngọt ngào, truyền cảm của mẹ đưa con trẻ vào giấc ngủ thiên thần. Từ lời ru của mẹ, con dần lớn lên và hoàn thiện nhân cách, con biết sống nghĩa tình bao dung.

Lời ru của mẹ có vai trò quan trọng trong cuộc đời mỗi con người. Đó là những câu thơ, câu hát yêu thương góp phần bồi đắp tâm hồn , tình cảm cho mỗi con người. Trong lời ru chứa đựng cả một thể giới tinh thần mà người mẹ có được mà muốn xây dựng cho đứa con. Trước hết đó là lời của yêu thương, là tình yêu vô bờ bế không tài nào đong đếm được mà mẹ dành cho con. Xuân Quỳnh một trong những nhà thơ nữ nổi tiếng cũng có tác phẩm về lời ru hay:

” Lời ru ẩn nơi nào

Giữa mênh mang trời đất

Khi con vừa ra đời

Lời ru về mẹ hát

Lúc con nằm ấm áp

/…/

Khi con ra biển rộng

Lời ru thành mênh mông.

Lớn lên trong lời ru ngọt ngào yêu thương của mẹ, chắc hẳn đứa trẻ sẽ mang trong mình 1 trái tim biết rung động, đồng cảm ở đời. Đó còn là lời nhắn nhủ, khuyên răn, dạy bảo mà người mẹ đã rất ý nhị nhắn nhủ đến đứa con bé bỏng của mình. Trong đó là trải nghiệm của cuộc đời người mẹ, sự hiểu biết, kinh nghiệm của mẹ cho con, sự hiểu biết và kinh nghiệm về đạo làm người, về cách đối nhân xử thế.

Từ lời ru của mẹ, con dần lớn lên và hoàn thiện nhân cách, con biết sống nghĩa tình bao dung. Những lời ru đó là mạch nguồn dịu ngọt nuôi dưỡng tình cảm giúp ta khôn lớn từng ngày. Như vậy có thể khẳng định lời ru có ý nghĩa rất lớn đối với đời sống tinh thần, với việc hình thành nhân cách của mỗi người.

Ai cũng có một quê hương để từ đó ta lớn thành người. Quê nội và quê ngoại của Xuân Quỳnh nằm ở hai bên bờ sông Nhuệ hiền hòa, một vùng đất nổi tiếng với nghề ươm tơ, dệt lụa. Đấy là một làng quê cổ truyền với những vườn cây, sân gạch, những mái chùa cong cong, cổ kính, những con đường lát gạch nghiêng nghiêng bên những bờ ao và những luỹ tre già bao bọc.

Cũng như bao đứa trẻ, Xuân Quỳnh lớn lên trong những tiếng ru hời nhưng không phải tiếng ru hời của mẹ, mà đó là tiếng ru được tạo ra bởi tiếng lách cách thoi đưa, bởi tiếng hát của những người thợ dệt và những tiếng dế đêm như những khúc dương cầm, … “và chúng đã in mãi trong tâm hồn Xuân Quỳnh như một bản nhạc dạo đầu của những ngày thơ ấu”.

Tất cả những không gian ấy, như nhuốm mùi phây phẩy của những nong tằm, mùi khăm khắm của phân trâu và cả những cây rơm khô cháy muộn. Cái vùng đất ấy, dù quê mùa lam lũ, nhưng cũng vô cùng đầm ấm đã che chở cho tâm hồn ngây thơ, trong trẻo và bất hạnh của Quỳnh từ thuở nhỏ.

Thật vậy, người mẹ là kì quan đẹp nhất trong cuộc đời này, mẹ đã vực dậy những yêu thương trìu mến mang đem đến cho con bao nhiêu hạnh phúc. Ngay tiếng ru hời kia, sẽ mãi mãi không bao giờ xuất hiện nếu không có mẹ, và nó sẽ im lặng khi con không cất tiếng giữa cuộc đời – của mẹ…

Lời ru ẩn nơi nào

Giữa mênh mang trời đất

Khi con vừa ra đời

Lời ru về mẹ hát

Lúc con nằm ấm áp

/…/

Khi con ra biển rộng

Lời ru thành mênh mông.

Tiếng ru là sự mềm mại, là một thức mùi vi diệu mà tạo hóa đã để mẹ ban tặng cho con. Giữa cái mênh mang đến vô tận vô cũng của vũ trụ, khi con trở về – như một sự hồi sinh trong mẹ, con đến với mẹ – và lời ru cũng văng vẳng chao nghiêng theo cánh võng nhịp nhàng, yên ả.

Với trẻ thơ, gần gũi nhất và thân thiết nhất là người mẹ. Mẹ là nơi chúng ta trở về sau một ngày thơ thẩn, vui chơi, là nguồn kiến thức vô tận, thỏa mãn những điều chúng thắc mắc…Xuân Quỳnh yêu trẻ bằng tình yêu của một người mẹ và hiểu trẻ thơ bằng tâm lí của người nghệ sĩ. Với sự thúc giục của trái tim phụ nữ, chị truyền vào tâm hồn các em tình mẫu tử thiêng liêng bằng ý thơ qua sự so sánh rất sáng tạo.

Xuân Quỳnh (1942-1988), quê ở làng La Khê, xã Văn Khê, thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay là quận Hà Đông, Hà Nội), là một nhà thơ nữ Việt Nam. Bà được xem là nữ thi sĩ nổi tiếng với nhiều bài thơ được nhiều người biết đến như Thuyền và Biển, Sóng, Thơ tình cuối mùa thu, Tiếng gà trưa… Bà được nhà nước Việt Nam truy tặng Giải thưởng Nhà nước và Giải thưởng Hồ Chí Minh vì những thành tựu cho nền văn học nước nhà.

”Lời ru ẩn nơi nào

Giữa mênh mang trời đất

/…/

Lời ru thành mênh mông”

Hai khổ thơ đã thể hiện tình yêu thương con tha thiết của người mẹ qua lời ru ngọt ngào, trìu mến. Lời ru ngọt ngào ấy nuôi dưỡng con từ thuở con còn nằm trong nôi cùng với sự âp ủ, che chở của mẹ và lời ru ấy đã vỗ về, nâng giấc con trong những năm tháng tuổi thơ. Lời ru của mẹ theo con suốt của đời, ở mọi nơi, mọi lúc, đi cùng con khi con trưởng thành: làm dịu mát tâm hồn con trong những ngày hè, nâng đỡ con khi con lên núi cao, ra biển rộng.

Hình ảnh so sánh và điệp ngữ “lời ru” góp phần khẳng định: lời ru ấy chính là tình yêu thương tha thiết mẹ dành cho con trong suốt cuộc đời, là khát vọng mong ước con khôn lớn, có thể vượt mọi khó khăn để hướng tới tương lai rộng mở.

Cùng với thể thơ năm chữ, ngôn ngữ bình dị, nhịp điệu thiết tha, trìu mến. Hai khổ thơ đã bày tỏ khát vọng của một người mẹ mong muốn những điều tốt đẹp nhất cho con. Lời ru ấy làm đẹp thêm tình cảm gia đình, tình mẹ con, làm đẹp thêm tình cảm thiêng liêng nhưng cũng rất thân thuộc và gần gũi ấy.

Xuân Quỳnh, một trong những nhà thơ nổi tiếng của văn học Việt Nam, có phong cách văn rất đặc biệt và riêng biệt. Các đặc điểm nổi bật trong phong cách của bà bao gồm:

• Lời thơ chân thành và giản dị: Xuân Quỳnh sử dụng ngôn từ mộc mạc, gần gũi để diễn tả những cảm xúc sâu sắc và chân thành. Điều này giúp người đọc dễ dàng cảm nhận và đồng cảm với nội dung bài thơ.
• Cảm xúc dạt dào và nhạy cảm: Thơ của Xuân Quỳnh thường thể hiện những cảm xúc mạnh mẽ và tinh tế, từ tình yêu, niềm vui, nỗi buồn đến những trăn trở trong cuộc sống. Bà không ngại bày tỏ những cảm xúc riêng tư và nhạy cảm, làm cho thơ của bà rất gần gũi và dễ chạm đến trái tim người đọc.
• Chủ đề tình yêu và đời sống: Xuân Quỳnh thường viết về tình yêu, đặc biệt là tình yêu lứa đôi, với một cách nhìn tinh tế và lãng mạn. Bà cũng khám phá các chủ đề liên quan đến đời sống và những mối quan hệ cá nhân, thường thể hiện qua các bài thơ với hình ảnh rõ nét và xúc cảm chân thật.
• Sử dụng hình ảnh và biểu tượng: Xuân Quỳnh khéo léo sử dụng hình ảnh và biểu tượng để làm rõ các chủ đề và cảm xúc trong thơ của mình. Những hình ảnh này thường mang tính biểu cảm cao và có sức gợi cảm mạnh mẽ.
• Nhịp điệu và âm điệu: Thơ của Xuân Quỳnh thường có nhịp điệu nhẹ nhàng và âm điệu hài hòa, phù hợp với cảm xúc và nội dung bài thơ. Điều này làm cho thơ của bà dễ đọc và dễ thuộc, đồng thời tạo ra một ấn tượng sâu sắc cho người đọc.

Những đặc điểm này tạo nên một phong cách văn học rất đặc trưng và dễ nhận diện của Xuân Quỳnh, làm cho thơ của bà luôn được yêu mến và đánh giá cao trong văn học Việt Nam.

Bài thơ "Lời ru của mẹ" của Xuân Quỳnh là một tác phẩm nổi bật, thể hiện tình cảm sâu sắc của mẹ dành cho con cái qua những lời ru âu yếm. Đây là một bài thơ chứa đựng nhiều ý nghĩa về tình mẫu tử, tình yêu thương và sự quan tâm của mẹ dành cho con. Dưới đây là phân tích chi tiết về bài thơ:

• 1. Tổng Quan:
  • "Lời ru của mẹ" của Xuân Quỳnh không chỉ là một bài thơ về tình mẫu tử mà còn là một tác phẩm mang đến những cảm xúc sâu lắng và chân thành về tình yêu thương của mẹ dành cho con cái. Bài thơ khai thác sâu sắc những cảm xúc và tâm trạng của người mẹ qua hình ảnh lời ru.
• 2. Cấu Trúc và Hình Thức:
  • Hình thức:
    • Bài thơ có hình thức tự do, với những câu thơ dài ngắn không đều, tạo cảm giác tự nhiên, giống như lời ru của mẹ. Hình thức này giúp truyền tải cảm xúc và ý nghĩa của bài thơ một cách chân thật và ấm áp.
  • Nhịp điệu:
    • Nhịp điệu của bài thơ thường nhẹ nhàng và uyển chuyển, phản ánh sự êm ái và tình cảm chân thành trong lời ru của mẹ.
• 3. Phân Tích Nội Dung:
  • Mở đầu:
    • Bài thơ mở ra với hình ảnh lời ru của mẹ, tạo nên một không gian ấm áp và bình yên. Những lời ru trở thành biểu tượng của tình yêu và sự quan tâm của mẹ đối với con cái.
  • Hình ảnh lời ru:
    • Xuân Quỳnh sử dụng hình ảnh lời ru để diễn tả sự yêu thương và sự chăm sóc của mẹ. Những câu thơ miêu tả lời ru như một làn sóng dịu dàng, êm ái, lan tỏa sự ấm áp và an toàn cho đứa con.
  • Tâm trạng nhân vật:
    • Tâm trạng của người mẹ trong bài thơ là sự âu yếm, chăm sóc và yêu thương vô điều kiện. Cảm xúc của mẹ được thể hiện qua những câu chữ nhẹ nhàng, đầy yêu thương và sự quan tâm đối với sự phát triển và hạnh phúc của con.
  • Thông điệp:
    • Thông điệp của bài thơ là sự trân trọng và biết ơn đối với tình mẫu tử. Bài thơ khuyến khích người đọc cảm nhận và đánh giá cao tình yêu thương vô điều kiện của mẹ, đồng thời gợi nhắc về những giá trị giản dị nhưng quý giá trong mối quan hệ mẹ con.
• 4. Nghệ Thuật và Tinh Tế:
  • Ngôn ngữ:
    • Ngôn ngữ trong bài thơ của Xuân Quỳnh rất gần gũi và chân thành, sử dụng hình ảnh và từ ngữ đơn giản nhưng đầy cảm xúc. Những từ ngữ như "lời ru", "mẹ", "yêu thương" được lặp lại nhiều lần, tạo nên một cảm giác đồng điệu và gắn bó.
  • Biểu cảm:
    • Biểu cảm trong bài thơ rất tự nhiên và sâu lắng. Xuân Quỳnh không chỉ mô tả hình ảnh lời ru mà còn lồng ghép cảm xúc cá nhân vào trong đó, tạo nên một tác phẩm vừa có tính nghệ thuật cao vừa gần gũi với thực tế.
• 5. Kết Luận:
  • "Lời ru của mẹ" của Xuân Quỳnh là một tác phẩm thơ thể hiện tình yêu và sự trân trọng đối với tình mẫu tử. Bài thơ mang đến một cảm giác bình yên và ấm áp, khuyến khích người đọc cảm nhận và đánh giá cao những giá trị giản dị nhưng quý giá trong tình cảm gia đình. Tác phẩm không chỉ làm nổi bật tình yêu thương của mẹ mà còn khơi gợi lòng biết ơn và trân trọng của con cái đối với cha mẹ.