Top 5 Câu ca dao tục ngữ về hình ảnh con cò hay và ý nghĩa nhất
Con cò là hình ảnh quen thuộc trong ca dao tục ngữ Việt Nam, gắn liền với những giá trị nhân văn sâu sắc. Bài viết hôm nay, Toplist đã tổng hợp các câu ca dao, ... xem thêm...tục ngữ về con cò hay và ý nghĩa, giúp bạn hiểu rõ hơn về biểu tượng này trong văn hóa dân gian.
-
Ca dao con cò về người mẹ, về thân phận người phụ nữ
- Con cò lặn lội bờ sông
Mẹ đi tưới nước cho bông có đài
Trông trời, trông nước, trông mây
Trông cho lúa chín, hột sây nặng nhành
Trông cho rau muống mau xanh
Để mẹ nấu một bát canh đậm đà
Mát lòng sau bữa rau cà
Cho con mau lớn, việc nhà con lo. - Mặt trời lặn xuống bờ ao
Có con cò mẹ bay vào bay ra
Cò con đi học đường xa
Thẩn thơ chỗ nọ la cà chỗ kia
Tối rồi mà chẳng chịu về
Cơm canh mẹ đợi còn gì là ngon. - Cái cò lặn lội bờ sông,
Gánh gạo đưa chồng, tiếng khóc nỉ non.
- Nàng về nuôi cái cùng con,
Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng.
Ở nhà có nhớ anh chăng?
Để anh kể nỗi Cao Bằng mà nghe. - Con cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo đưa chồng tiếng khóc nỉ non
Nàng ơi trở lại cùng con
Để anh đi trẩy nước non kịp người
Cho kịp chân ngựa, chân voi
Cho kịp chân người kẻo thiếu việc quan. - Nước non lận đận một mình,
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay.
Ai làm cho bể kia đầy,
Cho ao kia cạn, cho gầy cò con? - Con cò mà đi ăn đêm,
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao.
Ông ơi, ông vớt tôi nao,
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng.
Có xáo thì xáo nước trong,
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con. - Cái cò là cái cò con,
Mẹ đi xúc tép, để con ở nhà.
Mẹ đi một quãng đồng xa,
Mẹ sà chân xuống, phải mà con lươn.
Ông kia có chiếc thuyền nan,
Chở vào ao rậm, xem lươn bắt cò.
Ông kia chống gậy lò dò,
Con lươn tụt xuống, con cò bay lên. - Con cò mà hay đi chơi
Gặp khi tối trời núp bụi cây mưng
Phải cơn sấm sét đùng đùng
Mẹ cha lo sợ chạy lùng khắp nơi
Con cò mà hay đi chơi... - Cái cò lặn lội bờ sông
Cổ dài mỏ cứng cánh cong lưng gù
Bã xa sông rộng sóng to
Vì lo cái bụng đi mò cái ăn. - Cái cò là cái cò quăm,
Mày hay đánh vợ mày nằm với ai?
Có đánh thì đánh sớm mai,
Chớ đánh chập tối, chẳng ai cho nằm. - Bắt cá mà gả cho cò,
Nửa đêm con vạc đưa đò rước dâu.
Cưới về buổi sáng hôm sau,
Mẹ cá buồn rầu ngồi gục nỉ non
Thấy cò đang rỉa thịt con
“Cò ơi, cò hỡi… bất nhơn thế này!”. - Cái cò lặn lội bờ ao…
Hỡi cô yếm đào! Lấy chú tôi chăng?
Chú tôi hay tửu hay tăm,
Hay nước chè đặc, hay nằm ngủ trưa.
Ngày thì ước những ngày mưa,
Đêm thì ước những đêm thừa trống canh… - Cái cò lặn lội bờ ao
Hỡi cô yếm đào lấy chú tôi chăng?
Chú tôi hay tửu hay tăm,
Hay ngồi một xó, hay ăn thịt gà
Ai cũng ra ruộng chú ở nhà
Nói thì dở giọng ba hao chích chòe! - Cái cò mày mò cái trai
U ơi đi lấy vợ hai cho thầy
Có lấy thì lấy vợ gầy
Chớ lấy vợ béo nó đánh chết cả thầy lẫn u. - Cái cò là cái cò Kỳ,
Ăn cơm nhà dì, uống nước nhà cô.
Đêm nằm thì ngáy o o,
Chửa đi đến chợ đã lo ăn quà.
Hàng bánh hàng bún bày ra,
Củ từ khoai nước lẫn hàng cháo kê.
Ăn rồi cắp đít ra về,
Thấy hàng chả cá lại lê trôn vào.
- Chả này bà bán làm sao?
Ba đồng một gắp thì nào tôi mua.
Nói dối là mua cho chồng,
Về đến quãng đồng ngả nón ra ăn.
Ăn rồi đau quặn đau quăn,
Đem tiền đi bói ông thầy,
Bói ra quẻ này,
Những chả cùng nem…
- Ông thầy nói dối đã quen,
Nào tôi ăn chả, ăn nem bao giờ!
Ảnh minh hoạ (Nguồn internet)
- Con cò lặn lội bờ sông
-
Ca dao con cò về người nông dân
- Con cò chết rũ trên cây,
Bồ cu mở lịch xem ngày làm ma.
Cà cuống uống rượu la đà,
Bao nhiêu cóc nhái nhảy ra chia phần.
Chào mào thì đánh trống quân,
Chim chích mặc quần vác mõ đi rao. - Con cò bay lả bay la
Bay từ cửa tổ bay ra cánh đồng
Suốt mình trắng nõn như bông
Gió xuân thỉnh thoảng bợp lông trên đầu
Hỏi cò vội vã đi đâu
Xung quanh mặt nước một màu bao la
Cò tôi bay lả bay la
Bay từ cửa tổ bay ra cánh đồng
Cha sinh mẹ đẻ tay không
Cho nên bay khắp tây đông kiếm mồi
Trước là nuôi cái thân tôi
Sau nuôi đàn trẻ nên đời cò con
Một mai khôn lớn vuông tròn
Rủ nhau bay khắp nước non xa gần
Kiếm mồi tự lập lấy thân
Vẻ vang hãnh diện cho thân con cò
Mỗi ngày một lớn một to
Chớ đừng ỷ lại mà lo cậy người
Để cho nông vạc chê cười
Ấy tôi lấy thế làm vui tuổi già
Nên tôi bay lả bay la
Bay từ cửa tổ bay ra cánh đồng. - Chiều chiều vịt lội cò bay
Ông voi bẻ mía chạy ngay vô rừng
Vô rừng bứt một sợi mây
Đem về thắt gióng cho nàng đi buôn
Đi buôn, đi bán không lỗ thì lời
Đi ra cho thấy mặt trời mặt trăng. - Trời mưa quả dưa vẹo vọ,
Con ốc nằm co,
Con tôm đánh đáo,
Con cò kiếm ăn… - Cái cò mày mổ cái tôm.
Cái tôm quặp lại, lại ôm cái cò.
Cái cò, mày mổ cái trai,
Cái trai quặp lại, lại nhai cái cò. - Cái cò, cái vạc, cái nông,
Ba cái cùng béo, vặt lông cái nào?
Vặt lông cái vạc cho tao,
Hành, răm, nước mắm, bỏ vào mà thuôn. - Cái cò, cái vạc, cái nông,
Sao mày giẫm lúa nhà ông, hỡi cò?
Không, không tôi đứng trên bờ,
Mẹ con cái diệc đổ ngờ cho tôi!
Không tin ông đến mà coi,
Mẹ con cái diệc còn ngồi ở kia. - Con quạ ăn dưa, bắt con cò phơi nắng,
Nghĩ chuyện đời, con cò trắng con quạ đen.
Con quạ mà biết mình đen,
Nó đâu có dám mon men tới cò. - Cái cò là cái cò vàng,
Mẹ đi đắp đàng, con ở với ai?
Con ở với bà, bà không có vú;
Con ở với chú, chú là đàn ông. - Con cò bay bổng bay la,
Bay từ cửa miếu bay ra cánh đồng.
Cha sinh mẹ đẻ tay không,
Cho nên bay khắp tây đông kiếm mồi.
Trước là nuôi cái thân tôi,
Sau nuôi đàn trẻ, nuôi đời cò con. - Một đàn cò trắng bay tung,
Bên nam, bên nữ, ta cùng hát lên! - Một đàn cò trắng bay qua,
Thấy đám hát đúm muốn sa xuống chào.
Cò ơi, cò ở phương nào?
Xuống đây chúng chị hóa trao câu này.
Xuống đây ăn miếng trầu cay,
Ăn trầu nghe hát cả ngày lẫn đêm. - Con cò trắng toát như bông,
Muốn nghe hát đúm mà không chịu vào.
Nghĩ gì, cò đậu cành cao,
Nghiêng nghiêng, nghé nghé nửa chào, nửa e.
Xuống đây cho ta nhắn nhe,
Đừng đứng trên ấy, gẫy tre của làng. - Con cò là con cò vàng,
Muốn đi hát đúm, sợ làng khen chê.
Ai cười lời kẻ thôn quê,
Mà cò ngần ngại đứng lề đường quan.
Hay cò vui câu xẩm xoan,
Thì cò bay đến, giao hoan cùng người. - Cò bay ngược, nước vô nhà
Cò bay xuôi nước lui ra biển. - Bây giờ đổ bát mồ hôi,
Ngày mai cơm dẻo đầy nồi vui thay.
Nhác trông thẳng cánh cò bay,
Bõ chân anh lấm, bõ tay em bùn. - Con cò chết tối hôm qua,
Có một hạt gạo với ba đồng tiền.
Một đồng mua trống, mua kèn,
Một đồng mua mỡ đốt đèn thờ vong.
Một đồng mua mớ rau rong,
Đem về thái nhỏ thờ vong con cò.
Ảnh minh hoạ (Nguồn internet) - Con cò chết rũ trên cây,
-
Ca dao con cò về hôn nhân, gia đình, tình yêu đôi lứa
- Cái cò là cái cò con,
Mẹ nó yêu nó, nó còn làm thơ,
Cái cò bay bổng, bay bơ,
Lại đây anh gửi xôi khô cho nàng.
Đem về nàng nấu, nàng rang,
Nàng ăn có dẻo thời nàng lấy anh. - Con cò đậu cọc cầu ao,
Ăn sung sung chát, ăn đào đào chua.
Sớm mai ra đứng cổng chùa,
Trông ra Hà Nội thấy vua đúc tiền.
Ngọn sông Điền vừa sâu vừa chảy,
Anh đi kén vợ mười bảy năm nay.
Tình cờ bắt gặp em đây,
Như cá gặp nước như mây gặp rồng.
Mây gặp rồng, cơn dông cơn tố,
Cá gặp nước, cơn ngược cơn xuôi.
Chồng Nam vợ Bắc em ơi!
Đố em lấy được một người như anh. - Cái cò, cái vạc, cái nông,
Cùng ăn một đồng, nói chuyện giăng ca…
Muối kia đổ ruột con gà,
Mẹ mình chẳng xót bằng ta xót mình! - Cái cò đi đón cơn mưa,
Tối tăm mù mịt, ai đưa cò về?
Cò về đến gốc cây đề,
Giương cung anh bắn cò về làm chi?
Cò về thăm bác, thăm dì.
Thăm cô xứ Bắc, thăm dì xứ Đông. - Cái cò lặn lội bờ ao
Phất phơ đôi dải yếm đào gió bay
Em về giục mẹ cùng thầy,
Cắm sào đợi nước biết ngày nào trong?
Cái cổ yếm em nó thõng thòng thòng,
Tay em đeo vòng như bắp chuối non.
Em khoe em đẹp em giòn,
Anh trông nhan sắc em còn kém xuân. - Một đàn cò trắng bay quanh,
Cho loan nhớ phượng, cho mình nhớ ta.
Mình nhớ ta như cà nhớ muối,
Ta nhớ mình như Cuội nhớ trăng.
Mình về mình nhớ ta chăng?
Ta về ta nhớ hàm răng mình cười. - Một đàn cò trắng bay quanh,
Để em ôm bóng trăng tà năm canh.
Nước non một gánh chung tình,
Nhớ ai, ai có nhớ mình chăng ai? - Cái cò trắng bạch như vôi,
Có ai lấy lẽ chú tôi thì về!
Chú tôi chẳng đánh chẳng chê,
Thím tôi móc ruột, moi mề, ăn gan. - Con quạ đen, con quạ trắng
Con ếch ngắn con rắn dài
Em trông anh trông mãi trông hoài
Trông cho thấy mặt, thấy mày mới yên. - Con cò trắng tợ như vôi
Tình tôi với bậu xứng đôi quá chừng. - Con cò lấp lé bụi tre
Sao cò lại muốn lăm le vợ người
Vào đây ta hát đôi lời
Để cho cò hiểu sự đời, ở ăn
Sự đời cò lấy làm răn
Để cho cò khỏi băn khoăn sự đời. - Ca dao con cò về gia đình
Cái cò đi đón cơn mưa,
Tối tăm mù mịt ai đưa cò về.
Cò về thăm quán cùng quê,
Thăm cha thăm mẹ cò về thăm anh. - Một đàn cò trắng kia ơi,
Có nghe ta hát những lời này không?
Hát câu đẹp cốm, tươi hồng,
Hát câu nên vợ nên chồng cò ơi. - Công anh bắt tép nuôi cò,
Cò ăn, cò lớn, cò dò lên cây.
Ảnh minh hoạ (Nguồn internet) - Cái cò là cái cò con,
-
Ca dao con cò và hình ảnh quê hương, đất nước
- Cái cò bay bổng bay cao,
Bay qua Cửu phủ bay vào Đồng Đăng.
Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa,
Có nàng Tô Thị, có chùa Tam Thanh.
Ai lên xứ Lạng cùng anh,
Tiếc công bác mẹ sinh thành ra em.
Tay cầm bầu rượu nắm nem,
Mải vui quên hết lời em dặn dò.
Gánh vàng đi đổ sông Ngô,
Nằm đêm tơ tưởng đi mò sông Thương. - Con cò mà đậu cành tre,
Thằng Tây bắn súng, cò què một chân.
Đến mai ra chợ Đồng Xuân,
Chú khách mới hỏi: sao chân cò què?
Cò rằng cò đứng bụi tre,
Thằng Tây bắn súng, cò què một chân… - Chớ tham đồng bạc con cò,
Bỏ cha bỏ mẹ đi phò Lang Sa. - Ai về Dục Tú cùng em,
Mà ngắm bờ thửa, mà xem bờ vùng.
Đồng em như tấm thảm nhung,
Bờ như dải lụa thêu từng cánh hoa.
Mương gần nối với mương xa,
Cống chìm cống nổi nước ra nước vào,
Đường đi mát bóng xoan đào,
Cánh cò bay liệng vẫy chào trạm bơm. - Nhìn đàn cò trắng bay qua,
Thấy đồng lúa ở quê nhà héo hon.
Xung quanh đồng lúa những đồn,
Lúa héo bao ngọn, căm hờn bấy nhiêu.
Đêm nay sóng lúa rào rào,
Hạ đồn, lúa dậy vẫy chào đoàn quân. - Yêu quê, yêu nhất cánh đồng
Yêu đàn cò trắng sang sông chiều chiều. - Chân trời biển lúa mênh mông
Cò bay thẳng cánh sao không thấy bờ. - Đồng Tháp Mười cò bay thẳng cánh
Nước Tháp Mười lóng lánh cá tôm. - Con cò bay lả bay la
Bay từ cửa tổ bay ra cánh đồng. - Một đàn cò trắng bay tung,
Bên nam bên nữ ta cùng hát lên.
Hát lên một tiếng linh đình.
Cho lăn lóc đá, cho rung rinh trời.
Hát lên một tiếng linh đình,
Cho loan sánh phượng, cho mình sánh ta.
Cất lên một tiếng la đà,
Đàn ông hát trước, đàn bà hát sau. - Cò bắt lươn, lươn trườn xuống cỏ,
Lươn bắt cò, cò bỏ cò bay,
Đêm đêm tưởng nhớ, ngày ngày trông luôn.
Kể từ Cầu Ván, Ao Vuông,
Ngó vô Quán Ốc lòng buồn luỵ sa.
Quán cơm phố xá nghinh ngang,
Ngó vô Trà Khúc trời đà hừng đông,
Ngó vô tiệm rượu mà không thấy chàng.
Ảnh minh hoạ (Nguồn internet) - Cái cò bay bổng bay cao,
-
Tục ngữ, thành ngữ về con cò
Không chỉ trong ca dao, nhân dân còn mượn hình ảnh con cò để truyền tải nhiều bài học còn nguyên giá trị thông qua các câu tục ngữ, thành ngữ ý nghĩa.- Ăn sâu ngập cánh.
(Cánh: cánh của con cò, vạc, loài chim kiếm ăn ở các đầm, ruộng nước)
→ Tham quá thì bị hại. - Bạng duật tương trì, ngư ông đắc chí / Ngao cò tranh đấu, ngư ông đắc lợi.
(Bạng: con trai; Duật: con cò; Tương: lẫn nhau; Trì: nắm, giữ; Ngư ông: ông đánh cá)
→ Nghĩa đen: Con cò và con trai nắm giữ nhau chỉ có lợi cho ông đánh cá.
→ Nghĩa bóng: Hai người, hai bên mâu thuẫn, tranh giành đấu đá nhau sẽ chỉ có lợi cho kẻ đứng ngoài cuộc. - Gầy như con cò / Gầy như con cò hương / Gầy như hạc.
→ Gầy và cao lêu đêu. - Giết một con cò, cứu trăm con tép / Giết một con mèo, cứu vạn con chuột.
(Cò: loài chim ăn tôm tép)
→ Trừ được một kẻ dữ thì cứu được muôn dân. - Thân cò cũng như thân chim.
(Cò: cũng thuộc loài chim, ngày đêm lặn lội ngoài đồng kiếm ăn, bị gió mưa vùi dập)
→ Cùng thân phận vất vả lam lũ, cùng cảnh ngộ khốn khó bần cùng như nhau cả (cần biết thông cảm, thương yêu, đùm bọc lẫn nhau). - Lò dò như cò bắt tép / Lò dò như cò phải bão.
→ Chậm chạp dò dẫm từng bước. - Đục nước béo cò / Đánh cá nước đục / Đục nước thả câu / Thả câu nước đục.
→ Tình thế lộn xộn chỉ có lợi cho bọn cơ hội nhân đó kiếm chác. - Cốc mò cò xơi / Cốc mò cò ăn.
→ Uổng công, vô ích, làm cho người khác hưởng. - Cò bay mỏi cánh / Cò bay thẳng cánh / Mỏi cánh cò bay / Thẳng cánh cò bay.
→ Đồng ruộng mênh mông bát ngát (cò bay đến mỏi cánh cũng không hết). - Cò gỗ mổ cò thật / Cò mồi, cò gỗ mổ cò thật.
(Cò mồi: cò dùng để nhử cò khác vào bẫy. Cò mồi có thể làm bằng gỗ quét vôi trắng.)
→ Thật giả lẫn lộn, loại giả tạo bất tài lại trêu chọc, lấn át người chân chính, có thực lực; Hàng giả lấn át hàng thật. - Cò kiếm cò nốc, cốc kiếm cốc ăn.
(Cốc: chim lông đen, cổ dài, giỏi bơi lặn, bắt cá)
→ Ai có phận nấy, ai làm nấy hưởng. - Cò vạc kiếm ăn từng thung / Cò vạc mỗi con một thung.
(Thung: thung vực, khoảng trũng giữa đồng)
→ Người nào, vật nào cũng có phạm vi hoạt động của riêng mình.
Ảnh minh hoạ (Nguồn internet) - Ăn sâu ngập cánh.
