Bài soạn "Nói giảm nói tránh" số 1

I- Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh

1. Những từ ngữ in đậm trong các đoạn trích sau đây có nghĩa là gì? Tại sao người viết lại dùng cách diễn đạt đó?

+ "đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê- nin và các vị cách mạng đàn anh khác", " đi", "chẳng còn" : đều mang ý nghĩa chỉ cái chết, mất.

+ Người viết, người nói muốn giảm nhẹ mức độ đau thương, nặng nề, ghê sợ của cái chết, sự mất mát.

2. Tác giả trong đoạn văn sử dụng từ " bầu sữa" mà không dùng từ khác bởi từ bầu sữa là cách nói tế nhị, tránh thô tục mà vẫn gợi được sự ấm áp, thân thương của tình mẫu tử.

3. Trong hai cách nói thì câu "Con dạo này không được chăm chỉ lắm" là cách nói nhẹ nhàng, tế nhị đối với người nghe.

Luyện tập

Bài 1 (trang 108 sgk Ngữ văn 8 tập 1)

Điền từ ngữ nói giảm nói tránh sau vào chỗ trống.

a, Đi nghỉ

b, Chia tay nhau

c, Khiếm thị

d, Có tuổi

e, Đi bước nữa

Bài 2 (trang 108 sgk Ngữ văn 8 tập 1)

Câu có sử dụng cách nói giảm nói tránh:

a, Anh nên hòa nhã với bạn bè!

b, Anh không nên ở đây nữa!

c, Xin đừng hút thuốc trong phòng!

d, Nó nói như thế là thiếu thiện chí

e, Hôm qua em có lỗi với anh, em xin anh thứ lỗi.

Bài 3 (trang 109 Ngữ văn 8 tập 1)

Vận dụng cách nói giảm nói tránh để đặt năm câu đánh giá trong những trường hợp khác nhau

- Nó học chưa được tốt lắm.

- Con dạo này chưa được ngoan lắm.

- Anh nói chưa đúng lắm.

- Sức khỏe của nó không được tốt lắm.

- Bạn ấy chưa được nhanh lắm.

Bài 4 (trang 109 sgk Ngữ văn 8 tập 1)

Nói giảm nói tránh là một biện pháp tu từ nhưng tùy thuộc vào hoàn cảnh giao tiếp để sử dụng hợp lý biện pháp này. Những tình huống cần nói thẳng thắn, nói đúng bản chất vấn đề thì không được nói giảm nói tránh.